Diễn đàn Tương lai ASEAN năm 2025 chứng kiến nhiều đồng thuận

Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn phát biểu bế mạc AFF 2025. Ảnh: Hoàng Linh

Phát biểu bế mạc, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhận định, chương trình nghị sự đầy tham vọng của AFF 2025 đã hoàn thành tốt đẹp, đề cập tới nhiều vấn đề quan trọng, từ các xu hướng lớn cho tới vai trò của phụ nữ trong xây dựng hòa bình, xem xét lại các nguyên tắc cơ bản của ASEAN, quản trị các công nghệ mới nổi…

Theo Phó Thủ tướng, những phiên thảo luận sôi nổi, phiên họp kéo dài hơn dự kiến đã cho thấy sự cấp bách của những thách thức mà ASEAN đang đối mặt cũng như quyết tâm của khối trong việc giải quyết những thách thức này.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho rằng, các thảo luận đã nêu bật một số điểm đồng thuận. Thứ nhất là trật tự thế giới đang trong giai đoạn chuyển đổi to lớn với nhiều bất ổn và phức tạp chưa từng thấy, đặc biệt là trong quan hệ giữa các cường quốc, tạo ra thách thức với ASEAN trong việc điều hướng qua giai đoạn này.

Thứ hai là những tác động mang tính đột phá, thậm chí khó lường đến từ sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là AI, dữ liệu lớn, internet kết nối vạn vật…, đòi hỏi phải có sự chuẩn bị để không bị bỏ lại phía sau.

Thứ ba là tầm quan trọng ngày càng lớn của các thách thức an ninh phi truyền thống, với những tác động ngày càng gia tăng từ mối đe dọa an ninh mạng, biến đổi khí hậu, già hóa nhanh chóng… tiềm ẩn nhiều hệ lụy sâu sắc, đồng nghĩa cần huy động nguồn lực ứng phó.

Thứ tư là ASEAN đang đối mặt với những thách thức chưa từng có trong giai đoạn đầy biến động này, nhưng cùng với đó là cơ hội rõ ràng, giúp khẳng định sức mạnh tập thể và vai trò lâu dài của khối.

Về vấn đề này, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn cho rằng, ASEAN hoàn toàn có thể đóng vai trò trung gian, kết nối chiến lược và là “ngọn hải đăng cho hy vọng” như Thủ tướng Malaysia từng đề cập.

Bày tỏ cảm kích trước những đóng góp của các học giả tại diễn đàn lần này, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn khẳng định, AFF 2025 đã nêu bật việc ASEAN nên có những biện pháp, cần phát triển các nguyên tắc cơ bản như thế nào trong khi tương tác với thế giới ngày càng sâu sắc hơn, đồng thời phải thích ứng với những thay đổi đang diễn ra.

Phó Thủ tướng khẳng định, thời gian tới ASEAN cần củng cố đoàn kết và tính bao trùm, nhấn mạnh đây là những nguyên tắc Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nêu ra trong bài phát biểu khai mạc, và sẽ là “chìa khóa thành công” của ASEAN trong tương lai.

Dựa trên các ý kiến đóng góp tại diễn đàn, Phó Thủ tướng đề xuất một số lĩnh vực ASEAN cần chú trọng trong thời gian tới, như tận dụng giá trị công nghệ mới để đảm bảo khu vực thoát bẫy thu nhập trung bình, không ai bị bỏ lại phía sau; ASEAN phải là tâm điểm của tăng trưởng trong khu vực, phải coi khoa học và công nghệ là những công cụ cốt lõi để thúc đẩy sự phát triển của khu vực…

Các đại biểu tham gia lễ bế mạc AFF 2025. Ảnh: Hoàng Linh

Để làm được điều này, Phó Thủ tướng cho rằng, việc đầu tư vào nguồn lực con người, xây dựng cơ sở hạ tầng công nghệ cao, hợp tác với đối tác quốc tế trong ngành bán dẫn, AI… là rất cần thiết.

Theo Phó Thủ tướng, ASEAN cũng cần linh hoạt hơn trong việc bảo tồn các nguyên tắc và giá trị cốt lõi của mình, cố gắng đổi mới, thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN với các đối tác, bao gồm cả các nước lớn.

Phó Thủ tướng đề xuất tổng hợp báo cáo tóm tắt về diễn đàn, trong đó bao gồm các khuyến nghị quan trọng, gửi tới Ban Thư ký ASEAN để phổ biến tới các cơ quan trong ASEAN tham khảo, nhất là quy trình ra quyết định của ASEAN.

Phó Thủ tướng tin tưởng, AFF 2025 sẽ trở thành một vườn ươm ý tưởng, giúp ASEAN định hướng con đường phía trước, qua đó xây dựng khối đoàn kết, bao trùm và tự cường không chỉ cho thế hệ hiện tại mà còn cho các thế hệ mai sau.

Diễn đàn Tương lai ASEAN là sáng kiến được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính công bố tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43 (năm 2024). Diễn đàn năm nay diễn ra trong 2 ngày 25 và 26-2 với chủ đề "Xây dựng ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường trong một thế giới biến động".

Diễn đàn có hơn 12 hoạt động, bao gồm: 1 phiên toàn thể cấp cao, 5 phiên toàn thể cùng một số hoạt động khác.

Lần thứ hai được tổ chức, Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 thể hiện mạnh mẽ thông điệp về một Việt Nam tham gia chủ động, tích cực, đóng góp trách nhiệm cùng với các nước thành viên duy trì và củng cố vai trò trung tâm và phát huy trách nhiệm tiếng nói của ASEAN đối với hòa bình, ổn định và phát triển.

Hoàng Linh