Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025: Tăng cường sự đoàn kết và khả năng phục hồi của ASEAN

Không gian độc đáo cho các cuộc thảo luận có tầm nhìn xa

Tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43 vào tháng 9.2023, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tái khẳng định cam kết của khối đối với tăng trưởng bền vững và cân bằng. Ông nhấn mạnh rằng ASEAN phải kiên định với các nguyên tắc cốt lõi của mình, đặt con người vào trung tâm của các nỗ lực xây dựng cộng đồng; đồng thời đảm bảo phát triển công bằng, đặc biệt là ở các vùng sâu, vùng xa và tiểu vùng.

Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 với chủ đề "Xây dựng một ASEAN đoàn kết, tự cường và bao trùm trong thế giới biến động". Ảnh: Ban Tổ chức

Chỉ vài tháng sau, vào tháng 4.2024, Diễn đàn Tương lai ASEAN 2024 do Việt Nam đăng cai đã diễn ra tại Hà Nội, mở rộng tầm nhìn này, nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của khu vực và quốc tế. Với chủ đề “Hướng tới phát triển nhanh và bền vững, lấy người dân làm trung tâm”, Diễn đàn đã trở thành một kênh bổ trợ quan trọng cho các cơ chế và diễn đàn chính thức khác của ASEAN.

Đánh giá về tác động ngày càng rõ nét của Diễn đàn, Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn đã ca ngợi tầm nhìn chiến lược của Việt Nam trong việc thúc đẩy sáng kiến tổ chức Diễn đàn. Ông nhấn mạnh rằng trong khi ASEAN thường phải vật lộn với những thách thức trước mắt, thì nhu cầu cấp thiết là phải suy nghĩ vượt ra ngoài hiện tại và xây dựng các chiến lược hướng tới tương lai. Ông lưu ý rằng AFF cung cấp một không gian độc đáo cho các cuộc thảo luận sáng tạo và có tính dự đoán, đảm bảo rằng ASEAN không chỉ phản ứng với những thay đổi toàn cầu mà còn chủ động định hình chúng. Ông lưu ý rằng trong khi ASEAN phải tăng cường sự gắn kết nội bộ, thì cũng phải chủ động tham gia với cộng đồng quốc tế rộng lớn hơn.

Mô tả AFF 2025 là “cái nôi của các ý tưởng”, Phó Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam Marcus Winsley đã nhấn mạnh tầm quan trọng của Diễn đàn như một không gian kết nối quan trọng, không chỉ dành cho các quốc gia ASEAN mà còn cho các bên liên quan toàn cầu. Các cuộc thảo luận bao gồm nhiều vấn đề cấp bách, từ phát triển bền vững và tiến bộ công nghệ trong an ninh lương thực đến các chiến lược quản trị và khả năng phục hồi kinh tế khu vực.

Khẳng định các giá trị cốt lõi của ASEAN

Dựa trên thành công trong quá khứ, AFF 2025 một lần nữa định vị Việt Nam là động lực chính cho sự thống nhất, bao trùm và khả năng phục hồi của ASEAN. Theo TS. Nguyễn Hùng Sơn, Quyền Viện trưởng Học viện Ngoại giao Việt Nam, ASEAN đã liên tục mở rộng các sáng kiến và tăng cường đoàn kết khu vực, củng cố vị thế là một cộng đồng mạnh mẽ và có tư duy tiến bộ. Nhìn về phía trước, Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 sẽ đặt nền tảng cho một khu vực có khả năng phục hồi cao, thúc đẩy đổi mới, có thể điều hướng hiệu quả bối cảnh địa chính trị đang thay đổi.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các Trưởng đoàn tham dự Diễn đàn Tương lai ASEAN 2024. Ảnh: TTXVN

Đại sứ Trần Đức Bình, Vụ trưởng Vụ ASEAN, Bộ Ngoại giao, khẳng định chủ đề của AFF 2025 phản ánh các giá trị cốt lõi của ASEAN, cần được khai thác đầy đủ để bảo vệ những thành tựu trong quá khứ và thúc đẩy tiến trình trong tương lai. Ông nhấn mạnh rằng sự đoàn kết là nền tảng sức mạnh của ASEAN và là chìa khóa thành công của ASEAN, điều này phải được thể hiện không chỉ bằng lời nói mà còn bằng hành động cụ thể. Khả năng phục hồi định nghĩa khả năng của ASEAN trong việc điều hướng các bất ổn toàn cầu và ngày càng trở nên nổi bật trong các chiến lược của ASEAN, đặc biệt là trong Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, nhấn mạnh cam kết chung nhằm củng cố trụ cột này.

Tính bao trùm từ lâu đã là nguyên tắc chỉ đạo của ASEAN, như được ghi nhận trong Hiến chương của khối. Trong bối cảnh biến động toàn cầu và khu vực, tính bao trùm phải vượt ra ngoài sự tham gia nội bộ để bao hàm một cấu trúc khu vực cởi mở, minh bạch và dựa trên luật lệ, một cấu trúc mà ASEAN vẫn giữ vai trò trung tâm và thúc đẩy sự tham gia rộng rãi, có trách nhiệm từ tất cả các đối tác.

2025 là thời điểm quan trọng đối với ASEAN khi tổ chức khu vực này sẽ kỷ niệm 10 năm hình thành Cộng đồng ASEAN; đặc biệt là năm ASEAN sẽ thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045. Trong bối cảnh đó, AFF 2025 sẵn sàng phản ánh về tiến trình của khối, nắm bắt các cơ hội mới nổi và chuẩn bị cho những thách thức trong tương lai. Diễn đàn đang nhanh chóng củng cố vị thế của mình như một sự kiện hàng đầu của ASEAN, một nền tảng đáng tin cậy, định hình tương lai, nơi các nhà lãnh đạo, chuyên gia, nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp và nhà nghiên cứu hội tụ để trao đổi hiểu biết, đề xuất các giải pháp sáng tạo và thúc đẩy hợp tác khu vực mạnh mẽ hơn.

Quỳnh Vũ