Diễn biến thị trường tài chính - tiền tệ quốc tế tuần từ 28/7-2/8

Diễn biến thị trường tài chính tiền tệ quốc tế

Mỹ: Chứng khoán giảm điểm, tăng trưởng việc làm chậm lại.l

Các chỉ số chứng khoán Mỹ khép lại tuần giao dịch tồi tệ nhất kể từ đợt bán tháo hồi đầu tháng 4 do thuế quan. Nhóm cổ phiếu vốn hóa nhỏ chịu áp lực mạnh nhất, chỉ số Russell 2000 giảm 4,17%, S&P MidCap 400 giảm 3,53%. Dow Jones mất 2,92%, S&P 500 giảm 2,36%, trong khi Nasdaq Composite - được hỗ trợ bởi nhóm công nghệ - giữ vững nhất với mức giảm 2,17%, tiếp tục dẫn đầu tính từ đầu năm.

Tâm lý thị trường tuần qua bị chi phối bởi tiến triển các thỏa thuận thương mại và biểu thuế mới trước thời hạn 1/8 do Tổng thống Donald Trump đặt ra. Vào thứ Năm, ông Trump ký sắc lệnh nâng thuế với phần lớn đối tác thương mại của Mỹ, có hiệu lực từ ngày 7/8, gây áp lực đáng kể lên thị trường ngay trong phiên thứ Sáu. Bên cạnh đó, Mỹ cũng công bố thỏa thuận thương mại mới với EU, Hàn Quốc và gia hạn thêm 90 ngày đàm phán với Mexico.

Kết quả kinh doanh quý II cũng thu hút sự chú ý. Theo dữ liệu từ FactSet, 66% doanh nghiệp thuộc S&P 500 đã công bố lợi nhuận, trong đó 82% vượt kỳ vọng, với tốc độ tăng trưởng lợi nhuận tổng hợp đạt 10,3%. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp cảnh báo rằng thuế quan đang ảnh hưởng tiêu cực, như Ford Motor dự báo thiệt hại tới 2 tỷ USD trong năm nay. Ngược lại, cổ phiếu Microsoft và Meta tăng sau báo cáo kết quả tích cực, nhờ động lực từ trí tuệ nhân tạo.

Fed giữ nguyên lãi suất lần thứ năm liên tiếp, lạm phát tăng tốc

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) kết thúc cuộc họp chính sách tiền tệ tháng 7 vào thứ Tư với quyết định giữ nguyên lãi suất mục tiêu trong khoảng 4,25% - 4,50%, đúng như dự báo. Đáng chú ý, hai thành viên Fed đã phản đối quyết định này, muốn hạ lãi suất ngay 0,25 điểm phần trăm. Tuyên bố sau cuộc họp cho biết “hoạt động kinh tế đã chững lại trong nửa đầu năm”, khiến một số nhà đầu tư cho rằng Fed đang phát tín hiệu mềm mỏng.

Tuy nhiên, trong buổi họp báo sau đó, Chủ tịch Fed Jerome Powell nhấn mạnh lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu và khẳng định sẽ tiếp tục theo dõi dữ liệu trước khi điều chỉnh chính sách khiến kỳ vọng về việc cắt giảm lãi suất trong tháng 9 giảm mạnh vào chiều thứ Tư.

Trong khi đó, dữ liệu từ Cục Phân tích Kinh tế Mỹ (BEA) công bố hôm thứ Năm cho thấy lạm phát đang tăng trở lại. Chỉ số PCE lõi - thước đo lạm phát ưa thích của Fed - tăng 0,3% trong tháng 6 so với tháng trước, cao hơn mức 0,2% của tháng 5. So với cùng kỳ năm ngoái, chỉ số này tăng 2,8%, tiếp tục vượt mục tiêu dài hạn 2% của Fed.

BEA cũng cho biết GDP Mỹ tăng trưởng 3% trong quý II, tăng mạnh so với mức giảm 0,5% trong quý I, chủ yếu nhờ nhập khẩu giảm mạnh - yếu tố làm tăng tăng trưởng GDP theo cách tính của BEA.

Thị trường lao động suy yếu rõ rệt

Bộ Lao động Mỹ công bố ngày thứ Sáu rằng nền kinh tế chỉ tạo thêm 73.000 việc làm trong tháng 7 – thấp hơn nhiều so với kỳ vọng 115.000. Số liệu tháng 5 và 6 cũng bị điều chỉnh giảm tổng cộng 258.000 việc làm, khiến tổng số việc làm mới trong ba tháng qua chỉ đạt 106.000 – phản ánh đà hạ nhiệt rõ rệt của thị trường lao động.

Tỷ lệ thất nghiệp tăng nhẹ lên 4,2%, đúng như dự báo. Theo công cụ FedWatch của CME, kỳ vọng thị trường về việc Fed cắt giảm lãi suất trong tháng 9 đã bật tăng mạnh trở lại sau báo cáo việc làm, đảo chiều so với phản ứng sau cuộc họp của Fed hôm thứ Tư.

Dữ liệu yếu kém cùng thông báo thuế quan mới đã kéo lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ giảm mạnh trong phiên thứ Sáu. Lợi suất kỳ hạn 10 năm giảm gần 0,16 điểm phần trăm, xuống còn 4,22%.

Châu Âu: Đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ, chứng khoán giảm mạnh

Tính theo đồng nội tệ, chỉ số toàn châu Âu STOXX Europe 600 giảm 2,57% trong tuần, khi giới đầu tư thất vọng với khung thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Liên minh châu Âu (EU). Các chỉ số chính đồng loạt đi xuống: CAC 40 của Pháp giảm 3,68%, DAX của Đức mất 3,27%, FTSE MIB của Ý lùi 1,92%. Chỉ số FTSE 100 của Anh giảm nhẹ hơn, 0,57%, nhờ một phần hỗ trợ từ đà giảm giá của đồng bảng Anh so với USD, yếu tố tích cực cho nhiều doanh nghiệp trong chỉ số có doanh thu lớn từ thị trường quốc tế.

Kinh tế ổn định nhưng vẫn trì trệ

Dữ liệu mới công bố cho thấy khu vực đồng euro duy trì được sự ổn định về GDP, lạm phát và niềm tin kinh tế giúp giảm áp lực lên Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) trong việc cắt giảm lãi suất thêm. Lạm phát toàn phần giữ ở mức 2,0% trong tháng 7, đúng với mục tiêu của ECB và cao hơn một chút so với mức dự báo 1,9%. Lạm phát cơ bản (không tính giá năng lượng, thực phẩm và thuốc lá) duy trì ở mức 2,3%.

GDP quý II của Eurozone tăng 0,1% so với quý trước, thấp hơn mức 0,6% trong quý I (khi xuất khẩu tăng mạnh trước thay đổi thuế của Mỹ) nhưng vượt kỳ vọng không tăng trưởng từ khảo sát FactSet. So với cùng kỳ năm ngoái, kinh tế khu vực tăng 1,4%, thấp hơn mức 1,5% của năm 2024 nhưng cao hơn mức dự báo 1,3%.

Tỷ lệ thất nghiệp tại khu vực đồng euro giữ ở mức thấp kỷ lục 6,2% trong tháng 6, không đổi so với tháng 5. Tại Đức, tỷ lệ thất nghiệp điều chỉnh theo mùa giữ ở mức 6,3%, cao nhất kể từ tháng 9/2020. Niềm tin kinh tế trong khu vực cũng cải thiện trong tháng 7, chủ yếu nhờ sự lạc quan gia tăng trong lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ và bán lẻ. Người tiêu dùng cũng cho thấy tâm lý tích cực hơn.

EU và Mỹ đạt thỏa thuận thương mại

Liên minh châu Âu và Mỹ đã đạt được một khung thỏa thuận thương mại, dù nhiều chi tiết quan trọng vẫn chưa được thống nhất. Theo thỏa thuận này, hầu hết hàng xuất khẩu từ châu Âu sang Mỹ sẽ chịu mức thuế 15%, chỉ bằng một nửa so với mức được đề xuất ban đầu. Tuy nhiên, Mỹ vẫn duy trì mức thuế 50% đối với thép và nhôm nhập khẩu từ EU trong thời gian tới.

Thị trường nhà đất Anh phục hồi

Chỉ số giá nhà của Nationwide tại Anh tăng 0,6% trong tháng 7 so với tháng trước, sau khi giảm 0,9% trong tháng 6. Dữ liệu từ Ngân hàng Trung ương Anh cho thấy các ngân hàng tại Anh đã phê duyệt số lượng đơn vay mua nhà cao hơn kỳ vọng trong tháng 7, dấu hiệu cho thấy thị trường bất động sản đang phục hồi sau cú sốc chính sách thuế trước đó.

Nhật Bản: Chứng khoán giảm, yên Nhật yếu kỷ lục, BoJ giữ lãi suất và nâng dự báo lạm phát

Thị trường chứng khoán Nhật Bản giảm trong tuần qua, với chỉ số Nikkei 225 mất 1,58% và chỉ số TOPIX giảm nhẹ 0,11%. Cổ phiếu công nghệ chịu áp lực sau một số báo cáo lợi nhuận kém tích cực, trong khi căng thẳng thương mại toàn cầu tái xuất cũng làm suy yếu tâm lý nhà đầu tư. Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Nhật giảm xuống 1,55% từ mức 1,59% cuối tuần trước.

Đồng yen mất giá mạnh, vượt ngưỡng JPY 150 đổi 1 USD, từ vùng 147 JPY vào tuần trước – mức thấp nhất trong vòng 4 tháng. Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản, ông Katsunobu Kato, bày tỏ lo ngại trước biến động ngoại hối, đặc biệt là các hoạt động đầu cơ, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết của việc duy trì tỷ giá ổn định phản ánh các yếu tố cơ bản.

BoJ giữ nguyên lãi suất, nâng dự báo lạm phát

Như dự kiến, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) giữ nguyên lãi suất chính sách ở mức 0,5% tại cuộc họp chính sách tiền tệ ngày 30-31/7. Trong báo cáo triển vọng hàng quý, BoJ nâng dự báo lạm phát, cho rằng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cơ bản sẽ tăng 2,7% trong năm tài khóa 2025 - cao hơn mức 2,2% đưa ra hồi tháng 4 - phản ánh đà tăng kéo dài của giá thực phẩm. Dự báo CPI cho năm tài khóa 2026 và 2027 cũng được điều chỉnh tăng nhẹ. BoJ dự báo GDP thực tăng trưởng 0,6% trong năm tài khóa 2025, nhích nhẹ so với mức 0,5% trước đó.

BoJ cho biết rủi ro lớn nhất hiện tại là các biến động chính sách thương mại và vĩ mô tại các khu vực khác nhau, nhưng cũng ghi nhận tín hiệu tích cực từ tiến triển đàm phán thương mại giữa Nhật Bản và Mỹ.

Thống đốc BoJ, ông Kazuo Ueda, nhận định xác suất để kịch bản dự báo của ngân hàng trở thành hiện thực đã tăng lên, khiến giới đầu tư bắt đầu nghiêng về khả năng BoJ có thể nâng lãi suất trong năm nay. BoJ tiếp tục khẳng định nếu hoạt động kinh tế và giá cả đi đúng hướng dự báo, ngân hàng sẽ tiếp tục điều chỉnh lãi suất chính sách và mức độ hỗ trợ tiền tệ.

Sản xuất công nghiệp và doanh số bán lẻ vượt kỳ vọng

Về dữ liệu kinh tế, sản xuất công nghiệp Nhật Bản tăng 1,7% trong tháng 6 so với tháng trước – vượt xa kỳ vọng giảm 0,6% và sau mức giảm nhẹ 0,1% của tháng 5. Doanh số bán lẻ tháng 6 tăng 2,0% so với cùng kỳ năm trước, vượt kỳ vọng tăng 1,8% và cao hơn mức 1,9% của tháng 5.

Trung Quốc: Chứng khoán giảm, PMI yếu

Thị trường chứng khoán Trung Quốc đại lục suy yếu trong tuần qua khi loạt thuế mới từ Mỹ làm dấy lên lo ngại về triển vọng tăng trưởng toàn cầu, trong khi loạt số liệu kinh tế nội địa cho thấy đà giảm tốc của nền kinh tế Trung Quốc. Theo dữ liệu từ FactSet, chỉ số CSI 300 giảm 1,75%, trong khi Shanghai Composite mất 0,94% tính theo đồng nội tệ. Tại Hồng Kông, chỉ số Hang Seng giảm mạnh 3,47%.

Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) ngành sản xuất do S&P Global khảo sát tại Trung Quốc giảm xuống 49,5 điểm trong tháng 7 - dưới ngưỡng 50 cho thấy hoạt động bị thu hẹp - từ mức 50,4 của tháng 6. Số liệu khảo sát tư nhân công bố hôm thứ Sáu thấp hơn dự báo của giới phân tích và xuất hiện chỉ một ngày sau khi dữ liệu PMI chính thức cho thấy hoạt động nhà máy giảm xuống 49,3, mức thấp nhất trong ba tháng và cũng thấp hơn kỳ vọng thị trường.

Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc lý giải đà suy giảm trong tháng 7 là do nhiệt độ cao, mưa lớn và lũ lụt tại một số khu vực đã làm gián đoạn sản xuất công nghiệp.

Dữ liệu PMI mới nhất cho thấy kinh tế Trung Quốc có thể tăng trưởng chậm lại trong các tháng tới, trong bối cảnh nhu cầu nội địa vẫn yếu và thương mại toàn cầu bất định. Trong nửa đầu năm, kinh tế Trung Quốc vẫn được hỗ trợ bởi các đợt “đẩy hàng” sớm của doanh nghiệp xuất khẩu để tránh bị áp thuế mới từ Mỹ, đơn hàng từ các thị trường ngoài Mỹ, và chính sách tài khóa mở rộng trong nước. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế cảnh báo các yếu tố hỗ trợ này đang suy yếu và đà phục hồi có thể khó duy trì trong thời gian tới.

Chile: Ngân hàng Trung ương giảm lãi suất như kỳ vọng

Tối thứ Ba, Ngân hàng Trung ương Chile đã quyết định giảm lãi suất chính sách thêm 25 điểm cơ bản, từ 5,00% xuống 4,75%. Quyết định được đưa ra với sự đồng thuận tuyệt đối trong Hội đồng điều hành và nằm trong dự đoán của thị trường.

Trong tuyên bố sau cuộc họp, các nhà hoạch định chính sách thừa nhận “sự bất định liên quan đến diễn biến căng thẳng thương mại và tác động của nó đến nền kinh tế toàn cầu”, nhưng lưu ý rằng Mỹ đã đạt được “các khung thỏa thuận thuế quan” với một số nền kinh tế. Cụ thể, Ngân hàng Trung ương Chile đề cập đến việc Mỹ “công bố thuế quan mới với các quốc gia và lĩnh vực nhất định, đặc biệt là đối với Brazil và đồng đỏ”, lĩnh vực then chốt trong nền kinh tế Chile.

Về các yếu tố nội tại, Hội đồng đánh giá rằng lãi suất ngắn và dài hạn tại Chile có biến động hạn chế, đồng peso mất giá nhưng tín dụng “không thay đổi đáng kể”. Khảo sát tín dụng ngân hàng quý II cho thấy “nhu cầu tín dụng vẫn yếu”, trong khi thị trường lao động chứng kiến “tốc độ tạo việc làm chậm và tỷ lệ thất nghiệp tăng”.

Ở chiều tích cực, các chỉ báo tần suất cao cho thấy “tiêu dùng tư nhân và đầu tư tài sản cố định tiếp tục tăng trưởng trong các tháng gần đây, trong đó đầu tư được thúc đẩy bởi các dự án quy mô lớn”.

Lạm phát CPI tháng 6 thấp hơn kỳ vọng, kéo tỷ lệ lạm phát hàng năm xuống còn 4,1%, tạo điều kiện để Ngân hàng Trung ương nới lỏng chính sách. Nếu các kịch bản kinh tế diễn tiến đúng dự báo, lãi suất chính sách được kỳ vọng sẽ tiến dần về vùng trung lập trong “các quý tới”. Ngân hàng vẫn cam kết đưa lạm phát về mức mục tiêu 3% trong vòng hai năm tới.

Brazil: Giữ nguyên lãi suất 15%, cam kết duy trì thắt chặt chính sách

Hôm thứ Tư, Ngân hàng Trung ương Brazil giữ nguyên lãi suất chủ chốt Selic ở mức 15,00%, đúng với kỳ vọng của thị trường. Quyết định được đưa ra với sự đồng thuận tuyệt đối.

Trong tuyên bố sau cuộc họp, các nhà hoạch định chính sách cho rằng môi trường toàn cầu đang trở nên “bất lợi và khó đoán hơn” do chính sách kinh tế và tài khóa của Mỹ, đặc biệt liên quan đến thương mại. Họ lưu ý rằng các nền kinh tế mới nổi cần phản ứng “một cách thận trọng” trong bối cảnh “căng thẳng địa chính trị leo thang”.

Tại Brazil, Ngân hàng Trung ương ghi nhận kinh tế “đã chậm lại phần nào”, trong khi thị trường lao động vẫn mạnh và lạm phát gần đây tiếp tục vượt mục tiêu. Họ chỉ ra một số rủi ro tăng và giảm đối với lạm phát, nhưng lưu ý rằng “rủi ro vẫn cao hơn mức bình thường”.

Đặc biệt, họ đang theo sát các tuyên bố thuế quan từ Mỹ đối với hàng xuất khẩu của Brazil. (Ngày 30/7, Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh áp thêm thuế 40% - ngoài mức thuế hiện hành 10% - với một số mặt hàng xuất khẩu từ Brazil, dù một số hàng hóa chủ lực được miễn trừ.)

Các nhà hoạch định chính sách kết luận rằng môi trường vĩ mô hiện tại được đặc trưng bởi “kỳ vọng lạm phát bị mất neo, dự báo lạm phát cao, hoạt động kinh tế duy trì và áp lực từ thị trường lao động”. Họ cho rằng phản ứng chính sách phù hợp là “duy trì chính sách tiền tệ mang tính siết chặt đáng kể trong thời gian dài”. Do đó, Selic được giữ nguyên ở mức 15,00%, nhưng ngân hàng nhấn mạnh sẵn sàng “nối lại chu kỳ tăng lãi suất nếu cần thiết”. Lần tăng gần nhất diễn ra vào tháng 6.

Đại Hùng