'Điểm tựa' của những người từng lầm lỡ ở xã biên giới Chiềng Sơn
Hơn 1 thập kỷ trước, 'cơn lốc ma túy' tràn qua xã biên giới Chiềng Sơn (thị xã Mộc Châu, Sơn La) đã phá vỡ sự yên bình của vùng quê nơi đây. Đã có hàng trăm người chấp hành xong án phạt tù, hoàn thành cai nghiện trở về địa phương. Trong hành trình giúp những người lầm lỡ trở về nẻo thiện có vai trò quan trọng của Câu lạc bộ (CLB) 'Cảm hóa, giáo dục giúp đỡ người lầm lỡ hòa nhập cộng đồng'.

Ban Chủ nhiệm CLB “Cảm hóa, giáo dục giúp đỡ người lầm lỡ hòa nhập cộng đồng” thường xuyên nắm bắt tình hình tại cơ sở. Ảnh: Việt Anh
Đổi thay ở "điểm nóng" ma túy
Ông Dương Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Chiềng Sơn không giấu được những tự hào khi nhắc đến những đổi thay của xã Chiềng Sơn vài năm trở lại đây. Theo ông Tuấn, năm 2017, xã Chiềng Sơn đạt chuẩn nông thôn mới, năm 2020, xã được UBND tỉnh Sơn La công nhận an toàn về an ninh trật tự. Năm 2022, Chiềng Sơn tiếp tục đạt chuẩn nông thôn nâng cao và Đảng bộ, chính quyền địa phương đang phấn đấu đưa Chiềng Sơn đạt nông thôn mới kiểu mẫu của tỉnh vào năm 2025.
"Đời sống nhân dân được đảm bảo, tăng qua từng năm; tình hình văn hóa, xã hội có bước phát triển, thu nhập đầu người tăng theo từng năm. Đường liên xã, liên bản được bê tông hóa, thuận tiện việc đi lại. Tình hình an ninh, trật tự được giữ vững", ông Dương Anh Tuấn cho biết.
Với những thành tựu như ngày nay nhưng ít ai biết được, nhiều năm trở về trước, xã biên giới Chiềng Sơn là địa bàn phức tạp về an ninh trật tự, nhất là tội phạm và tệ nạn ma túy.
Theo Chủ tịch UBND xã Chiềng Sơn, thời điểm năm 2012 trở về trước, toàn xã có 239 người nghiện ma túy, 202 đối tượng đi tù về, 34 đối tượng tù hưởng án treo, 13 đối tượng cải tạo không giam giữ và hơn 100 người đang chấp hành án phạt tù về các tội liên quan đến ma túy ở các trại giam trên toàn quốc. Mỗi năm, Công an xã Chiềng Sơn xử lý trên 50 vụ việc về an ninh trật tự thì phần lớn liên quan đến ma túy; không ít những hệ lụy đau lòng từ ma túy để lại, làm cho nhiều gia đình tan vỡ, kinh tế kiệt quệ, các tệ nạn xã hội, trộm cắp gây nhức nhối trong cộng đồng.

Từ một "điểm nóng" về tình hình an ninh trật tự, xã biên giới Chiềng Sơn đã có nhiều khởi sắc. Ảnh: Việt Anh
Trước thực trạng đó, Đảng ủy, UBND xã Chiềng Sơn đã phối hợp với các lực lượng chức năng triển khai nhiều biện pháp trấn áp, triệt phá; đồng thời, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và nhân dân trong đấu tranh phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma túy, góp phần đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.
Chiềng Sơn đã xây dựng phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc"; tuyên truyền phòng, chống ma túy và tội phạm ma túy, tập trung vào các địa bàn phức tạp, vùng sâu, vùng xa; phát huy vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín trong tuyên truyền vận động người dân tham gia phòng, chống ma túy.
Đồng thời, phát huy hiệu quả hoạt động của các tổ an ninh nhân dân, nhóm liên gia tự quản về an ninh trật tự; duy trì mô hình dòng họ Sồng tự quản về an ninh trật tự tại bản Pha Luông và mô hình đội tự quản về an ninh trật tự tại Trường cấp II, III Chiềng Sơn.
Công an xã cũng phối hợp với Đồn Biên phòng, Công an thị xã Mộc Châu làm tốt việc nắm tình hình an ninh tại khu vực biên giới, đặc biệt là tại các bản giáp biên; triển khai các biện pháp nghiệp vụ, rà soát các đối tượng nghiện và tổ chức triệt phá những điểm mua bán lẻ về ma túy, vận động các đối tượng chủ động đi cai nghiện…
Đưa những "người lầm lỡ" tái hòa nhập cộng đồng
Bên cạnh đó, để giúp đỡ những người chấp hành xong hình phạt tù, cai nghiện tập trung trở về địa phương, cuối năm 2012, Công an và Hội LHPN xã thành lập mô hình CLB: "Cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ những người lầm lỡ hòa nhập cộng đồng" nhằm hỗ trợ, giúp đỡ những người lầm lỡ vươn lên trong cuộc sống.
Sau khi thành lập CLB, Ban chủ nhiệm CLB đã ban hành quy chế hoạt động và phân công nhiệm vụ cho từng thành viên của CLB, tổ chức sinh hoạt theo quy định.

Lãnh đạo Công an tỉnh Sơn La tham dự buổi sinh hoạt của mô hình CLB "Cảm hóa, giáo dục, giúp đỡ những người lầm lỡ hòa nhập cộng đồng" tại Tiểu khu 2 (xã Chiềng Sơn).
Trong đó, nhiệm vụ chính của CLB là đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục phòng chống ma túy, trong đó đặc biệt trú trọng đến địa bàn trọng điểm, phức tạp về an ninh trật tự, địa bàn vùng sâu, vùng xa, khu vực biên giới Việt Nam - Lào; chú ý đến đối tượng tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống ma túy là cán bộ, hội viên phụ nữ...
Ngoài ra, CLB cũng thường xuyên tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm mua bán người, trọng tâm là mua bán phụ nữ, trẻ em, tội phạm xâm phạm trẻ em; tuyên truyền về phòng chống bạo lực học đường,...
Phối hợp đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật, tăng cường tập huấn, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của phụ nữ về vai trò quan trọng của người mẹ, người phụ nữ trong kỹ năng tổ chức cuộc sống gia đình, trong quản lý, giáo dục con em để chủ động phòng ngừa, ngăn chặn kịp thời nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm, đặc biệt là tội phạm liên quan đến phụ nữ và trẻ em; vận động các bậc cha mẹ đối xử bình đẳng với các con; không bạo lực gia đình; quản lý, giáo dục thanh thiếu niên, con em trong gia đình không phạm tội và mắc các tệ nạn xã hội, không sử dụng văn hóa phẩm đồi trụy, không ăn chơi đua đòi, không tảo hôn…

Đoàn cán bộ Ngân hàng Chính sách xã hội thị xã Mộc Châu, Hội LHPN xã Chiềng Sơn thăm mô hình trồng hồng giòn của ông Lê Đình Ngoan (trú tại bản Hương Sơn, xã Chiềng Sơn - 1 trong những tấm gương tiêu biểu đã từ bỏ quá khứ lầm lỗi để vươn lên phát triển kinh tế gia đình).
Kết quả, trong 5 năm giai đoạn 2021 -2025, CLB đã tổ chức được 29 cuộc tuyên truyền với 2.139 người tham gia xoay quanh các nội dung chấp hành các quy định của pháp luật.
Trong giai đoạn trên, CLB cũng đã giúp đỡ 215 người sau cai trở về hòa nhập cộng đồng; mở 62 cuộc tuần tra; hòa giải thành công 19 vụ việc và phối hợp giải quyết 41 vụ việc về an ninh trật tự.
Trong 5 năm qua, CLB cũng đã phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội, Quỹ Tín dụng Nhân dân xã Chiềng Sơn, NHNN&PTNT, các nguồn quỹ tiết kiệm của Chi hội Phụ nữ tạo điều kiện cho người sau cai, người lầm lỡ trở về hòa nhập cộng đồng được vay vốn với số tiền là 2,7 tỷ đồng.
"Sau khi được vay vốn, các hộ gia đình có người sau cai, người lầm lỡ đã sử dụng nguồn vốn vào đầu tư mua trâu bò sinh sản, chăn nuôi lợn, ngan, vịt, trồng và chăm sóc vườn cây ăn quả, chăm sóc chè, mở rộng sang kinh doanh dịch vụ... để cải thiện, nâng cao cuộc sống", bà Lê Thị Hồng, Chủ tịch Hội LHPN xã Chiềng Sơn cho biết.

Đoàn công tác của Công an tỉnh Sơn La, Hội LHPN và công an xã Chiềng Sơn thăm mô hình phát triển kinh tế của anh Nguyễn Đức Chín (trú tại Tiểu khu 2, xã Chiềng Sơn - người từng lầm lỗi, nghiện ngập nay đã cai nghiện thành công và tích cực tham gia lao động sản xuất, phát triển kinh tế gia đình).
Cũng trong giai đoạn trên, CLB đã đưa 139 đối tượng vào diện cảm hóa, giúp đỡ. Trong đó, có 70 đối tượng thuộc diện chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương, 12 đối tượng thi hành án hình sự tại cộng đồng, 55 đối tượng quản lý sau cai nghiện. Qua công tác thăm hỏi, động viên đã có 82/139 đối tượng tiến bộ rõ rệt được đưa ra khỏi danh sách quản lý, thăm gặp vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra.
Ông Dương Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Chiềng Sơn, đánh giá, mô hình CLB "Cảm hóa, giáo dục giúp đỡ người lầm lỡ hòa nhập cộng đồng" xã Chiềng Sơn là mô hình hoạt động hiệu quả, tiêu biểu, mang tính chất xã hội hóa cao, mang tính nhân văn sâu sắc, tạo được sức lan tỏa mạnh mẽ và thu hút được nhiều người tham gia; được cán bộ, nhân dân đồng tình ủng hộ.
Đặc biệt mô hình CLB "Cảm hóa, giáo dục giúp đỡ người lầm lỡ hòa nhập cộng đồng" đã góp phần làm chuyển biến từ một địa bàn phức tạp về an ninh trật tự thành địa bàn ổn định về tình hình an ninh trật tự góp phần thực hiện tốt phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc" và cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh".