Điểm nóng xung đột ngày 6-3: Mất viện trợ Mỹ, Ukraine 'sốc nặng' nhưng không sụp đổ ngay?

Theo một nguồn tin của Reuters, từ 3 giờ 30 ngày 4-3 (giờ địa phương), các chuyến hàng quân sự từ Mỹ qua biên giới phía Tây Ukraine đã dừng lại sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ra quyết định tạm dừng viện trợ vào cuối ngày hôm trước.

Động thái này không chỉ ngừng công tác giải ngân khoản viện trợ 3,85 tỉ USD đã được quốc hội Mỹ phê duyệt mà còn dừng cả những lô vũ khí đã được chính quyền tiền nhiệm phê duyệt.

Dù đây là cú sốc lớn, tác động của nó không nghiêm trọng như những giai đoạn trước đây. "Điều này rất đáng kể nhưng không ảnh hưởng nặng nề như trước đây vì Ukraine đã ít phụ thuộc vào viện trợ quân sự trực tiếp từ Mỹ hơn so với quá khứ" - Reuters dẫn lời ông Michael Kofman, chuyên gia thuộc tổ chức Carnegie Endowment.

Lực lượng bộ binh cơ giới thuộc Lữ đoàn 93 Ukraine huấn luyện cùng xe chiến đấu bộ binh lội nước BMP-2 ở phía sau mặt trận Bakhmut, Ukraine vào ngày 27-2. Ảnh: EPA-EFE/Shutterstock.

Tuy nhiên, tác động tới Ukraine chắc chắn là có và sẽ trở nên rõ rệt hơn trong vài tháng tới khi kho vũ khí của Kiev dần cạn kiệt. Ukraine có thể gặp khó khăn khi muốn thay thế các hệ thống phòng không tinh vi và vũ khí tấn công chính xác, đặc biệt là hệ thống HIMARS - một trong những hệ thống tập kích từ xa chủ lực mà Kiev được Mỹ viện trợ.

Việc Ukraine ngày càng ít phụ thuộc vào viện trợ từ Mỹ không có nghĩa là tình hình không đáng lo ngại. Trong giai đoạn đầu xung đột, Mỹ là nguồn viện trợ quân sự chủ yếu nhưng đến năm 2024, Kiev đã phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt đạn pháo do Washington hoãn phê duyệt viện trợ.

Dù vậy, tác động lần này có thể được giảm nhẹ nhờ nguồn hỗ trợ từ châu Âu và năng lực sản xuất vũ khí trong nước của Ukraine.

Theo nghị sĩ Roman Kostenko, Thư ký Ủy ban An ninh Quốc gia, Quốc phòng và Tình báo của quốc hội Ukraine, trong năm 2024, UAV Ukraine đã vượt trội hơn pháo binh trong việc tấn công đối phương, trong khi pháo binh chỉ chiếm 20% số vũ khí Ukraine sử dụng (và pháo binh do Mỹ viện trợ chỉ chiếm 10%).

"Pháo binh vẫn giữ vai trò quan trọng nhưng có thể nói xung đột đã thay đổi, hiện chủ yếu được tiến hành qua UAV" - ông Kostenko nói.

Tuy nhiên, việc mất đi nguồn cung đạn pháo 155 mm - loại đạn pháo mà Mỹ cung cấp nhiều nhất - vẫn là vấn đề đáng lo ngại. "Hiện tại, chúng tôi vẫn còn đạn pháo dự trữ. Với cường độ chiến đấu hiện nay, chúng có thể đủ dùng đến giữa mùa hè" - ông Kostenko nói với Reuters.

Một câu hỏi quan trọng khác là liệu Nhà Trắng có ngăn cản các nước khác tiếp tục cung cấp vũ khí có giấy phép sản xuất từ Mỹ hay không. "Nếu các đối tác châu Âu có đủ thời gian, quyết tâm, tiền bạc và năng lực để hỗ trợ chúng tôi, đây sẽ không còn là điều thảm họa" - nghị sĩ Serhiy Rakhmanin của Ukraine nhận định.

Lạc Chi