Dịch sởi bùng phát, bác sĩ cảnh báo về làn sóng 'chống vaccine'

Hơn 93% bệnh nhi từ tỉnh ngoài TP.HCM

Bốn ngày nay, chị Nguyễn Thị Ngọc (20 tuổi, ngụ Tây Ninh) cùng bà ngoại phải bỏ công việc để chăm sóc con trai đang điều trị sởi tại Khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM.

Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM có khoảng 70% trẻ điều trị sởi, trong đó trên 93% trẻ ngoại tỉnh (Ảnh Tuyết Nhi).

Chị Ngọc cho biết, dù bé đã 7 tháng tuổi, nhưng chỉ mới được tiêm một mũi vaccine. Lý do là chị quên đưa con đi tiêm phòng: "Một bé khác vào viện trước bé em một ngày rồi nổi mẩn trước, rồi vài ngày sau con em cũng như vậy luôn. Em thấy điều trị không hết, em không biết sởi nặng nên cứ xin xuất viện về. Đến khi về nhà lại nổi mẩn nhiều, ra bệnh viện tư họ bảo là bé em bị sởi nặng quá rồi, bảo cho bé lên nhập Bệnh viện Nhi Đồng 1 luôn".

Khoa Nhiễm - Thần kinh hiện đang điều trị nội trú cho 70 bệnh nhi mắc sởi, trong đó 10 ca phải thở oxy qua mũi. 93% trường hợp nhập viện đến từ các tỉnh ngoài TP.HCM.

Đáng nói, trong số trẻ mắc sởi từ tỉnh chuyển về, có đến 80% ca bị biến chứng viêm phổi, tiếp theo là viêm ruột, nhiễm trùng máu và suy dinh dưỡng. Một số trẻ phải nằm viện kéo dài 3 tuần mới thuyên giảm.

Tại Khoa Hồi sức tích cực Nhiễm và Covid-19, Bệnh viện Nhi Đồng 2, hiện có 8 bệnh nhi sởi nặng, có biến chứng và cần theo dõi đặc biệt.

Hầu hết là từ các tỉnh ngoài TP.HCM chuyển đến. Bệnh nhi nhỏ tuổi nhất mới 2 tháng tuổi, chưa đủ tuổi tiêm vaccine sởi. Phần lớn bệnh nhi của khoa là bệnh nhân nặng, dưới 2 tuổi, nhập viện trong tình trạng thở nhanh, rút lõm ngực, phập phồng cánh mũi, thở yếu. BS.CK2 Đỗ Châu Việt, Trưởng khoa Hồi sức tích cực Nhiễm và Covid-19, Bệnh viện Nhi Đồng 2 cho hay, nguồn lây sởi chủ yếu từ cộng đồng, trong đó có cả người thân. Thậm chí, có bé 2, 3 tháng tuổi đã phải nhập viện thở máy vì lây bệnh từ mẹ.

Bác sĩ Việt cũng lưu ý, vaccine sởi chỉ chống chỉ định với một số ít trường hợp. Nhiều phụ huynh lại cho rằng, có bệnh nền thì không tiêm ngừa.

Triệu chứng điển hình khi mắc sởi như sốt phát ban, viêm kết mạc, mệt mỏi (Ảnh Kim Dung)

Đáng lo ngại nhất là trẻ có bệnh nền như: huyết học, ung thư, tim bẩm sinh... Khi sức khỏe ổn định, nhóm trẻ này vẫn nên được tiêm vaccine để giảm nguy cơ mắc bệnh: "Cần lưu ý nguy cơ nhầm lẫn khi nghe rằng có bệnh lý nền thì không được tiêm ngừa. Điều này không chỉ tồn tại trong suy nghĩ của người dân mà cả nhân viên y tế. Nhiều người đi khám, hỏi ý kiến nhân viên y tế về việc tiêm ngừa và nhận được câu trả lời là có bệnh này, bệnh kia thì không nên tiêm, dẫn đến tình trạng trẻ không được tiêm phòng".

Trào lưu "chống vaccine"

Theo BS.CK2 Dư Tuấn Quy, Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 1, đa số các bé nhập viện đều liên quan đến tiền sử tiêm chủng: trẻ chưa tiêm, trẻ mới tiêm một mũi chưa nhắc lại, trẻ chưa đủ tuổi tiêm và có phụ huynh từ chối tiêm chủng.

Một số phụ huynh đưa ra lý do chưa thuyết phục, hoặc nghĩ sởi chỉ là bệnh thông thường, nên không cho con tiêm. Thậm chí, có trường hợp vợ chồng tranh cãi vì không thống nhất việc tiêm vaccine cho con.

BS Quy cho biết, vẫn có phụ huynh tin vào trào lưu "chống vaccine", tin vào những tin đồn thiếu cơ sở khoa học về tác dụng phụ của vaccine. Những lo ngại vô căn cứ đang đẩy trẻ vào nguy cơ mắc bệnh, thậm chí biến chứng nặng.

BS.CK2 Dư Tuấn Quy nói: "Cần truyền thông mạnh mẽ để đánh thức cộng đồng, đẩy lùi nhóm "chống vaccine" để bảo vệ trẻ. Để ngăn chặn dịch sởi, cần phối hợp truyền thông chặt chẽ giữa ngành giáo dục, y tế và sự tham gia của người dân trong việc rà soát, đảm bảo trẻ được tiêm chủng. Phải có toàn dân cùng chung tay mới chấm dứt được dịch bệnh".

Tại Bệnh viện Nhi đồng 2, Khoa Hồi sức tích cực Nhiễm và Covid-19 có 8 bệnh nhi mắc sởi nặng, cũng đều là ngoài TPHCM chuyển đến. Trong hình là trẻ 2 tháng tuổi (Ảnh BV cung cấp)

TP HCM đã triển khai chiến dịch tiêm vaccine sởi từ tháng 8/2024, đặt mục tiêu đạt miễn dịch cộng đồng trên 95%. Nhờ đó, số ca sởi tại thành phố giảm rõ rệt.

Số liệu từ Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (HCDC) cho thấy, trong khi dịch sốt xuất huyết và tay chân miệng tăng, sởi giảm gần 7% so với trung bình 4 tuần trước, không có ca cần hỗ trợ hô hấp.

Từ đầu năm 2025 đến nay, TP.HCM ghi nhận 3.819 ca sởi. Tính từ đầu năm 2024 đến nay là hơn 7.860 ca.

Bộ Y tế ghi nhận số ca nghi mắc sởi cao nhất tại miền Nam (57%), tiếp theo là miền Trung (19%) và miền Bắc (15%).

Ngày 19/3, Bộ Y tế đã lập 6 đoàn kiểm tra, giám sát, hướng dẫn, chỉ đạo công tác phòng, chống dịch và triển khai chiến dịch tiêm chủng vaccine sởi.

Một đứa trẻ bị mắc sởi phải có ít nhất 2 người chăm sóc (Ảnh: Tuyết Nhi).

Các đoàn sẽ giám sát đột xuất tại các tỉnh, thành phố có số ca mắc sốt phát ban nghi sởi tăng cao hoặc chậm triển khai chiến dịch tiêm vaccine.

Bộ Y tế khuyến cáo, sởi chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tiêm vaccine là biện pháp hữu hiệu để phòng bệnh. Tiêm vaccine cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên không chỉ bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn bảo vệ cả cộng đồng.

Kim Dung - CTV Tuyết Nhi/VOV TPHCM