Địa đạo Khu ủy Trị Thiên, nơi xuất phát của nhiều quyết sách

Hiện, di tích Địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế đã được chính quyền các cấp đầu tư, tu bổ, tôn tạo, xứng đáng với giá trị lịch sử, tầm vóc của một di tích Quốc gia

Để có thắng lợi lịch sử này, không thể không nhắc đến vai trò, vị trí và tầm quan trọng của Địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế được khởi công vào tháng 8/1967, thời điểm cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của quân và dân ta bước vào giai đoạn khốc liệt. Ngoài trọng trách là cơ quan chỉ huy tối cao của chiến trường Trị Thiên Huế, địa đạo còn là “cầu nối” để thực hiện ý đồ chiến lược của Trung ương nhằm mở hướng tiến công ở Đường 9, tạo điều kiện cho các chiến trường phát triển; nhất là chiến trường Trị Thiên Huế.

Sau khi nghiên cứu, chọn lựa, Khu ủy Trị Thiên Huế quyết định đào địa đạo tại khu vực Khe Trái (P. Hương Vân, TX. Hương Trà) nhằm tạo thế liên hoàn giữa vùng núi, đồng bằng và đô thị, phá thế kìm kẹp, chia rẽ của địch. Đồng thời làm căn cứ chỉ huy, tạo điều kiện thuận lợi cho Bộ Chỉ huy Quân khu trực tiếp chỉ đạo các mũi tiến công vào thành phố Huế trong dịp Tết Mậu Thân 1968.

Trong điều kiện hết sức khó khăn về nhân lực, vật lực cùng nguy hiểm luôn rình rập, nhưng dưới sự lãnh đạo của đồng chí Lê Tư Minh, hay còn gọi là đồng chí Lê Minh, Phó Bí thư Khu ủy, Bí thư Thành ủy Huế, Chỉ huy trưởng Mặt trận Huế, địa đạo nhanh chóng được hoàn thành, trở thành trụ sở của Bộ Chỉ huy Quân khu, và là nơi diễn ra nhiều cuộc họp quan trọng của Khu ủy Trị Thiên Huế, đưa ra nhiều quyết sách quyết định đến các trận đánh lớn trên chiến trường Trị Thiên, đặc biệt là thắng lợi của cuộc Tổng tấn công và nổi dậy Xuân 1968.

Tháng 12/1967, tại đây đã diễn ra một hội nghị quan trọng để đưa ra những quyết định có ý nghĩa chiến lược với sự phối hợp giữa các quân đoàn, tạo nên sự thành công của cuộc Tổng tấn công nổi dậy Xuân 1968 ở Thừa Thiên Huế, tạo đà cho thắng lợi của cuộc Tổng tiến công nổi dậy Xuân 1975 để thống nhất đất nước.

Theo ông Lê Ngọc Anh, nguyên Đội trưởng Đội Cảnh vệ địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế và là người tiếp cận địa đạo khá sớm, từ khi Địa đạo được hình thành cho đến những năm sau này, Địa đạo nằm sâu trong khu vực rừng núi hiểm trở, nhưng cách địa bàn thành phố Huế không xa, có nhiều ưu thế trong việc chỉ huy đối với quân và dân ta trong cuộc Tổng tấn công nổi dậy Xuân 1968. “Từ phút đầu chuẩn bị thực lực, tập trung bộ đội, huấn luyện, chính trị... cho đến nhiệm vụ của từng mũi tiến công như thế nào, đánh ra làm sao..., cũng từ đây mà ra vì đây là trung tâm chỉ huy. Và cho đến khi chiến dịch đợt 1, đợt 2 hoàn thành, Khu ủy Trị Thiên rút thì giao lại cho Hương Trà”, ông Lê Ngọc Anh nhớ lại.

Từ vai trò, vị trí và tầm quan trọng cùng những đóng góp to lớn trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, năm 1996, địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế đã được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử cách mạng Quốc gia.

Với truyền thống, đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc, năm 2022, di tích này đã được chính quyền các cấp đầu tư, tu bổ tôn tạo để xứng đáng giá trị lịch sử, tầm vóc của một di tích quốc gia, với nhiều hạng mục công trình: Nâng cấp tuyến Tỉnh lộ 16, đoạn từ cầu Bình Điền đến quá ngã ba Trại (xã Hương Bình) vào địa đạo; đầu tư tuyến đường kết nối Tỉnh lộ 16 vào bến đò và kết nối giao thông đường thủy từ bến đò ngã ba Trại vào địa đạo; tôn tạo cảnh quan; xây dựng Nhà bia tưởng niệm; hầm cảnh vệ; bếp Hoàng Cầm; trận địa pháo trên đỉnh núi...

Hiện, Di tích lịch sử cách mạng địa đạo Khu ủy Trị Thiên Huế chính là địa chỉ đỏ, điểm tham quan giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ nói chung, đồng thời, trở thành một trong những điểm đến tiềm năng về du lịch sinh thái của TP. Huế nói chung, TX. Hương Trà nói riêng.

Bài, ảnh: ĐĂNG DŨNG