ĐH Hàng hải Việt Nam chuẩn bị mọi điều kiện để thành trường trọng điểm quốc gia

Ngày 27/2/2025, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã ký Quyết định số 452/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Trong đó, Trường Đại học Hàng hải Việt Nam được đầu tư xây dựng là trường trọng điểm quốc gia, đạt trình độ ngang bằng các nước phát triển trong khu vực về các ngành khoa học, kỹ thuật và công nghệ phục vụ phát triển kinh tế biển.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Xuân Dương - Hiệu trưởng Trường Đại học Hàng hải Việt Nam. (Ảnh: NVCC)

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Xuân Dương - Hiệu trưởng Trường Đại học Hàng hải Việt Nam cho biết, mục tiêu phát triển của trường là tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao - ứng dụng công nghệ, sản xuất thử nghiệm; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Phấn đấu đưa Trường Đại học Hàng hải Việt Nam trở thành:

Trung tâm nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, hợp tác chuyển giao - ứng dụng công nghệ, sản xuất thử nghiệm trong lĩnh vực giao thông vận tải và kinh tế biển đạt trình độ khu vực và thế giới; hợp tác mạnh với các đối tác là cơ sở đào tạo, cơ sở nghiên cứu, cơ sở sản xuất, doanh nghiệp ở trong và ngoài nước trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học, chuyển giao - ứng dụng công nghệ, sản xuất thử nghiệm; có tầm ảnh hưởng ở các nước Châu Á - Thái Bình Dương và tiến tới có ảnh hưởng trên thế giới trong các lĩnh vực: Khoa học hàng hải; Tự động điều khiển; Nghiên cứu sử dụng năng lượng sạch cho động cơ tàu thủy; Cơ điện tử, Quản lý khai thác đội tàu vận tải, Logistics và chuỗi cung ứng, Quản lý khai thác cảng và dịch vụ hàng hải; Thiết kế, đóng mới, sửa chữa tàu thủy và công trình nổi, thiết kế tàu quân sự; Công trình biển và thềm lục địa; Công trình đường thủy nội địa; Bảo đảm an toàn hàng hải và đường thủy nội địa; Nghiên cứu sử dụng vật liệu thân thiện, năng lượng sạch chống biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững…

Trở thành một trong những trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao hàng đầu khu vực ASEAN trong các lĩnh vực liên quan trực tiếp đến kinh tế biển theo lộ trình: Phấn đấu đến năm 2030 lọt vào nhóm 10 trường đại học hàng đầu của Việt Nam; đến năm 2045 đạt trình độ ngang bằng với trình độ của các trường trong khối các trường đại học hàng hải và đánh cá khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và trên thế giới.

Trường Đại học Hàng hải Việt Nam được định hướng phát triển trở thành trường đại học trọng điểm quốc gia. (Ảnh: TK)

Có đủ khả năng đào tạo đáp ứng được nhu cầu về nguồn nhân lực có trình độ cao cho chiến lược phát triển kinh tế biển của đất nước; Thu hút được ngày càng nhiều sinh viên, học viên từ các nước trong khu vực và thế giới, cũng như xuất khẩu giáo dục cho các nước trong khu vực.

Trở thành trung tâm hàng đầu khu vực và tiến tới tầm châu lục về định hướng, phát triển, triển khai, thực nghiệm các công nghệ mới, sản xuất thử nghiệm trong các lĩnh vực liên quan đến kinh tế biển phục vụ cho nhu cầu dân dụng và quân sự.

Tích cực tái cơ cấu bộ máy, nâng cao chất lượng đào tạo

Để phát triển Trường Đại học Hàng hải Việt Nam thành cơ sở giáo dục trọng điểm quốc gia, nhà trường đã xây dựng đề án cụ thể.

Trong đó tập trung vào việc hoàn thiện cơ cấu tổ chức theo hướng tinh gọn, hiệu quả; Phát triển đội ngũ quản lý, nhà giáo; Nâng cao năng lực đào tạo, huấn luyện; Chú trọng nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ; Đẩy mạnh hợp tác quốc tế, liên doanh - liên kết để nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển đội ngũ và cơ sở vật chất; Đầu tư tăng cường, nâng cao cơ sở vật chất; trang thiết bị thí nghiệm, huấn luyện, thực hành.

Về cơ cấu tổ chức, nhà trường xây dựng bộ máy gồm: Các đơn vị tham mưu, hành chính; Các đơn vị đào tạo, chuyên môn; Các trung tâm đào tạo, huấn luyện chuyên ngành; Các đơn vị cung cấp nguồn lực chung; Các trung tâm nghiên cứu, chuyển giao công nghệ; Các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia; Các doanh nghiệp trong trường…

Về phát triển đội ngũ quản lý, nhà giáo, nhà trường thực hiện theo yêu cầu tại Thông tư số 03/2022/TT-BGDĐT ngày 18/01/2022 của Bộ Giáo dục và Đào tạo theo kế hoạch như sau:

Trường Đại học Hàng hải Việt Nam thống kê số lượng giáo viên đến năm 20245 (Ảnh chụp màn hình)

Bên cạnh đó, Trường Đại học Hàng hải Việt Nam chú trọng đầu tư, phát triển các chương trình trọng điểm trong lĩnh vực kinh tế biển, trong đó ưu tiên phát triển về hàng hải, logistics, công nghệ mới... cung ứng đủ và kịp thời nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ ngành giao thông vận tải, kinh tế biển và đáp ứng mục tiêu phát triển xanh, bền vững của đất nước, trường nằm trong danh sách xếp hạng đại học quốc tế uy tín.

Về quy mô đào tạo đại học chính quy dự kiến đến năm 2030 đạt 22.000-26.000 sinh viên, đến năm 2045 đạt 30.000-35.000 sinh viên.

Đào tạo sau đại học: đến năm 2030 đạt 1.200-1.700 học viên cao học, 120-170 nghiên cứu sinh; đến năm 2045 đạt 2.000-2.500 học viên cao học, 200-250 nghiên cứu sinh.

Đào tạo nghề: đến năm 2030 đạt 3.200-4.800 học sinh, sinh viên (Cao đẳng: 1000-1200; Trung cấp: 1.000-1.500; Sơ cấp: 300-500); đến năm 2045, đạt 8.000-10.000 học sinh, sinh viên (Cao đẳng: 2.000-2.500; Trung cấp: 2.000-3.000; Sơ cấp: 1000-1200).

Nhà trường tập trung phát triển nhân lực nghiên cứu khoa học công nghệ cả về chất lượng và số lượng. Phấn đấu từ 2024-2025 là một trong 10 trường đại học hàng đầu của Việt Nam.

Từ 2025-2030 đạt trình độ ngang bằng với các trường đại học hàng hải của các nước phát triển trong khối ASEAN.

Định hướng đến năm 2045 ngang bằng với trình độ với trình độ của các trường trong khối các trường đại học hàng hải khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (Hàn Quốc, Trung Quốc, Nga,…); có đủ khả năng đào tạo đáp ứng được nhu cầu về nguồn nhân lực có trình độ cao cho chiến lược phát triển kinh tế biển của đất nước, cho nhu cầu dân dụng và quân sự; Thu hút các học viên từ các nước trong khu vực và thế giới, cũng như xuất khẩu giáo dục cho các nước trong khu vực ASEAN và Châu Phi.

Nghiên cứu phát triển hệ thống phòng thí nghiệm, mô phỏng trọng tâm ngành (bể thử mô hình tàu, mô phòng tàu thủy, mô phỏng hệ động lực, thủy khí, điện - điện tử, kỹ thuật công trình, …) đáp ứng yêu cầu nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ.

Tập trung nghiên cứu cơ bản, định hướng ứng dụng, đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu liên ngành, liên lĩnh vực, làm chủ công nghệ, đưa vào ứng dụng nhanh, sáng tạo, có hiệu quả và phổ biến rộng rãi các công nghệ tiên tiến trong các lĩnh vực nghiên cứu chủ chốt của trường bao gồm: Kinh tế hàng hải; Tự động điều khiển hàng hải; Nghiên cứu, thiết kế, thử nghiệm động cơ tàu thủy (đặc biệt động cơ dùng nhiều loại nhiên liệu, nhiên liệu sinh học biofuel, …); Thiết kế tàu và Công nghệ đóng tàu; Công nghệ khai thác đại dương và thềm lục địa; Công trình thủy; Môi trường thủy, biến đổi khí hậu, năng lượng tái tạo; Vận tải biển, Logistics và chuỗi cung ứng, … Đồng thời nâng cao số lượng và chất lượng công bố, đặc biệt là các công bố trên các tạp chí quốc tế có uy tín.

Nhà trường tập trung phát triển các ngành về kinh tế biển, giao thông vận tải biển. (Ảnh: NTCC)

Bên cạnh đó, nhà trường tích cực xúc tiến, thu hút các dự án đầu tư, các nguồn hỗ trợ tài chính từ các đối tác trong và ngoài nước. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học, nâng cao uy tín, thương hiệu của trường trong khu vực và trên thế giới;

Tăng số lượng các chương trình đào tạo có yếu tố nước ngoài, thu hút sinh viên quốc tế và xuất khẩu giáo dục tại chỗ. Đẩy mạnh công tác đào tạo theo địa chỉ, hỗ trợ tìm kiếm, kết nối các doanh nghiệp nội địa và doanh nghiệp nước ngoài;

Tăng cường liên doanh, liên kết với các đối tác lớn trong và ngoài nước; Chú trọng phát triển các dự án thực nghiệm, sản xuất các sản phẩm mang thương hiệu nhà trường trong các ngành thế mạnh của trường, phù hợp với định hướng phát triển trường trọng điểm quốc gia.

Đặc biệt, nhà trường chú trọng đầu tư xây dựng cơ sở vật chất đạt chuẩn cơ sở giáo dục đại học quốc gia và quốc tế, xứng tầm là trường trọng điểm quốc gia, đáp ứng tốt quy mô đào tạo 25.000 sinh viên đến năm 2030 và 30.000 sinh viên đến năm 2045.

Đồng thời, tập trung xây dựng và phát triển hệ thống các phòng thí nghiệm trọng điểm, các trung tâm thực hành, thực nghiệm phục vụ tốt cho công tác nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ đối với các lĩnh vực mũi nhọn của Nhà trường, đóng góp hiệu quả trong phát triển kinh tế biển và giao thông vận tải cả nước.

Ngoài ra, Trường Đại học Hàng hải Việt Nam định hướng phát triển cơ sở vật chất đầu tư xây dựng trường trọng điểm quốc gia tại 3 khu chính:

Cơ sở 1 bao gồm các khu A, B, C, ký túc xá Quán Nam tại quận Lê Chân, quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng (cơ sở hiện hữu).

Cơ sở 2 tại phường Hoàng Lâm, thành phố Thủy Nguyên (diện tích khoảng 40 ha).

Cơ sở 3 tại phường Quán Toan, quận Hồng Bàng (trụ sở Trường Cao đẳng VMU nằm một phần tại khu đất này).

Các phòng thí nghiệm trọng điểm được xây dựng theo 3 khối ngành: Khối ngành Khối ngành Hàng hải; Khối ngành Cơ khí - Động lực và Khối ngành kỹ thuật: Công trình, Đóng tàu, Điện - Điện tử, Môi trường.

Kiến nghị các chính sách hỗ trợ trường hiện thực hóa mục tiêu

Bên cạnh sự tích cực, chủ động đổi mới của đội ngũ lãnh đạo, giảng viên, nhân viên, Trường Đại học Hàng hải Việt Nam cũng đề xuất cơ quan chủ quản kiến nghị Chính phủ quan tâm, hỗ trợ nhà trường một số nội dung. Cụ thể:

Đầu tư tập trung cho trường để đề án được triển khai đúng tiến độ dự kiến, góp phần cung ứng nguồn nhân lực có chất lượng phục vụ công cuộc phát triển kinh tế biển và hội nhập quốc tế.

Quan tâm thực hiện thủ tục giao đất cho trường (40 ha) tại thành phố Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng để phát triển cơ sở vật chất tương xứng với quy mô đào tạo phát triển trong thời gian tới với vai trò của một trường trọng điểm.

Có các chính sách đặc thù cho công tác đào tạo của trường nhằm thu hút giảng viên, sinh viên có trình độ cao cũng như áp dụng các chương trình đào tạo tiên tiến để nâng cao chất lượng đào tạo.

Trường Đại học Hàng hải Việt Nam đề xuất Chính phủ có cơ chế hỗ trợ chi phí đào tạo cho sinh viên các chuyên ngành liên quan trực tiếp đến kinh tế biển (Ảnh: LT)

Bên cạnh đó, Trường Đại học Hàng hải Việt Nam đề xuất Chính phủ có các cơ chế về tài chính phù hợp đối với nhà trường, tính đến đặc thù của trường trọng điểm quốc gia, cụ thể:

Ưu tiên cấp và giải ngân nguồn vốn ngân sách đầu tư cho các dự án được xác định trong Đề án;

Có cơ chế để trường tiếp cận các khoản viện trợ, nguồn vốn ODA liên quan đến các lĩnh vực đào tạo …

Hỗ trợ kinh phí vận hành, khai thác tàu huấn luyện cho sinh viên ngành đi biển để đáp ứng tốt yêu cầu về nhân lực chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế.

Có cơ chế hỗ trợ chi phí đào tạo cho sinh viên các chuyên ngành liên quan trực tiếp đến kinh tế biển, như: Hàng hải, Khai thác máy tàu biển, Đóng tàu và công trình ngoài khơi, Kinh tế vận tải biển, Công trình thủy và thềm lục địa, Môi trường biển, Luật Hàng hải, Điện tàu thủy,….

LÃ TIẾN