Đến Hà Giang ngắm hồ Noong - chốn 'bồng lai' giữa cao nguyên đá

Hồ Noong là hồ nước tự nhiên, thuộc địa phận xã Phú Linh, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang, ở khu vực vùng núi Đông Bắc, cách trung tâm thành phố khoảng 23km. Hồ đã được khai tạo từ thuở sơ khai, có diện tích mặt nước hơn 20ha vào mùa khô và khoảng 80ha vào mùa mưa.

Hồ Noong với vẻ đẹp tự nhiên và mộc mạc đã chinh phục rất nhiều du khách khi đến với Hà Giang.

Bao quanh hồ là những dãy núi trập trùng, những cánh rừng nguyên sinh rộng lớn lên đến 700ha. Hệ sinh thái cùng thảm thực vật tại đây cũng rất phong phú, đa dạng, góp phần tô điểm thêm cho vẻ đẹp miền đất này.

Nguồn nước của hồ Noong bắt nguồn từ những khe nước ngầm trong hang đá chảy trong hai dãy núi, vượt qua cánh rừng nguyên sinh. Hồ Noong uốn mình quanh những vách núi cao, nối với dòng sông Lô qua 3 hang nước ngầm. Chính vì vậy vào mùa mưa thì nguồn nước tại đây dâng lên rất nhanh, ẩn chứa nhiều nguy hiểm nên du khách cần lưu ý.

Các loài cá sinh sống tại hồ Noong cũng rất đa dạng, bao gồm rất nhiều loài cá da trơn. Cá đắng thường sống thành từng đàn đông đúc, phát triển mạnh nhất trong khoảng từ tháng 4 đến tháng 11. Thức ăn của loài cá này chủ yếu là rong, rêu và một số loại thực vật sống dưới lòng hồ, các loại lá cây rụng xuống hồ, nhất là lá bồ hòn.

Khi đến khám phá hồ Noong, du khách sẽ được thưởng thức những món ăn với hương vị thơm ngon cùng vị đắng đặc trưng của loài cá này, chế biến theo nhiều cách khác nhau như kẹp vào nướng, chiên rán hoặc nấu canh chua. Điểm đặc biệt trong quá trình chế biến cá đắng đó là không cần mổ, giữ nguyên phần nội tạng để chế biến.

Diện tích rộng lớn của hồ Noong khi mùa mưa đến, nước từ nhiều nguồn đổ vào hồ.

Lịch sử hình thành hồ Noong

Xưa kia, hồ Noong được hình thành từ 2 đầm lầy là đầm Pum Áng và Pum Yệu. Hiện nay hồ được trải rộng khắp bản Noong I và bản Noong II. Vẻ đẹp của hồ Noong trước kia mang đậm màu sắc tiên cảnh, non nước thơ mộng hữu tình, thiên nhiên kỳ thú và hoang sơ đến ngây ngất lòng người.

Hồ Noong với vẻ đẹp mộng mơ.

Tuy nhiên trải qua những biến đổi của thời gian và tác động của con người, hồ Noong hiện nay đã trở nên đời thường hơn, mộc mạc hơn. Vẻ đẹp này có thể không thật sự lung linh nhưng lại mang một màu sắc rất gần gũi và thư thái cho du khách đến tham quan.

Vẻ đẹp của hồ Noong

Vẻ đẹp mỗi mùa trên hồ Noong

Nếu bạn đã có cơ hội đến với hồ Noong thì sẽ rất ấn tượng với vẻ đẹp tiềm ẩn nơi đây. Thiên nhiên ban tặng cho hồ Noong những cánh rừng nguyên sinh và núi đá vôi trải dài hai bên bờ.

Địa thế của hồ nước này đôi khi khiến chúng ta liên tưởng đến vầng trăng, lúc lại như con mãnh long có vòi cuồn cuộn sóng nước khi mùa mưa đến. Khi nước hồ dâng cao sẽ được thoát chảy một cách tự nhiên theo khe suối ngầm, xuyên qua dãy núi đá vôi rồi đổ ra ao Xu, thuộc địa phận xã Phú Linh, sau đó thoát ra ở suối Pà.

Vùng đầm lầy ngập nước ở hồ Noong và những loại cây rất độc đáo.

Vì là hồ nước hình thành tự nhiên, có nguồn nước ngầm từ khe đá trong núi nên nước hồ không bao giờ cạn. Đến mùa khô, diện tích mặt nước sẽ thu hẹp lại.

Mùa mưa nước hồ dâng cao lên sẽ tạo nên một vẻ đẹp thật duyên dáng. Những hàng cây hai bên bờ xanh mướt, những hòn non bộ hình thành giữa hồ, rất nhiều loài cây mọc lên khiến hồ khoác lên một tấm áo thật mượt mà và huyền bí. Người dân địa phương truyền tai nhau về một truyền thuyết cho rằng trong hồ Noong có một con ếch thần, vì thế họ coi đây là một nơi linh thiêng và cần giữ vẻ tôn nghiêm.

Truyền thống bắt cá trên hồ Noong

Theo lời kể của các bô lão trong làng, khoảng tháng 8 Âm lịch sẽ diễn ra lễ hội bắt cá ở hồ Noong.

Những người dân địa phương đang cùng nhau bắt cá trên hồ như một truyền thống từ lâu đời.

Các trưởng làng và Chánh tổng của các xã Phú Linh, Kim thạch, Linh Hồ, Phương Thiện, Phương Độ và xã Đạo Đức sẽ tiến hàng tháo nước hồ để người dân bắt cá. Tuy nhiên quá trình bắt cá, tất cả mọi người phải tuân thủ 3 điều cấm kỵ sau: Thứ nhất là không được dùng bao tải, túi, xoong, nồi để đựng cá mà chỉ được dùng giỏ; thứ hai phải giữ hòa khí, không được chửi bới cãi vả nhau khi đang bắt cá; thứ ba là không được nướng cá trên bờ hồ. Nếu ai vi phạm vào một trong những điều cấm này sẽ phải nộp phạt bằng thịt lợn, gạo, rượu mỗi thứ 30 kg cho làng.

Khai thác thủy sản trên hồ Noong

Hiện nay, người dân địa phương đang tận dụng hồ Noong để khai thác nguồn thủy sản dồi dào. Bên bờ hồ phía tây có khoảng 40 hộ dân sinh sống bằng nghề đánh bắt và nuôi trồng thủy sản. Vì thế hồ Noong đã trở thành nguồn lợi mang lại công ăn việc làm, đồng thời phát triển du lịch, đặc biệt là du lịch sinh thái.

Bên cạnh việc khai thác nguồn thủy sản tự nhiên, người dân cũng nuôi trồng một số loại thủy sản phù hợp với điều kiện tự nhiên tại đây. Bên cạnh đó một số gia đình còn mở cửa kinh doanh hàng quán bình dân, dùng chính nguồn thủy sản này để phục vụ những bữa ăn thơm ngon đến khách du lịch.

Những hình ảnh thật bình dị và mộc mạc tại hồ Noong là kí ức không thể nào quên trong tâm trí du khách.

Du lịch sinh thái tại hồ Noong

Đến với hồ Noong, du khách sẽ được tận hưởng bầu không khí vô cùng trong lành. Buổi chiều tà, bạn sẽ được ngắm nhìn những dải khói lam chiều tỏa ra từ những ngôi nhà sàn của người Tày, ngắm nhìn sắc tím khi mặt trời dần lặn sau dãy núi, tĩnh lặng nghe tiếng mõ trâu văng vẳng từ nơi xa…

Hồng Khanh (Tổng hợp)