Đề xuất trao quyền cho doanh nghiệp Nhà nước triển khai các dự án năng lượng chiến lược

Dự thảo Nghị quyết không chỉ tập trung vào việc rút gọn thủ tục hành chính mà còn đặc biệt chú trọng đến việc trao quyền và tăng cường vai trò chủ đạo cho các doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) nắm giữ 100% vốn điều lệ trong triển khai các dự án năng lượng chiến lược, đảm bảo an ninh quốc gia.

Thách thức và vai trò quyết định của DNNN

Trong bối cảnh nền kinh tế cần nguồn cung năng lượng ổn định để đạt mục tiêu tăng trưởng cao, việc triển khai các dự án nguồn điện nền và hạ tầng năng lượng trọng yếu (dầu khí, than, lưới điện truyền tải) đang đối mặt với nhiều rào cản từ thủ tục pháp lý phức tạp và cơ chế huy động vốn. Các dự án này thường có quy mô lớn, tính rủi ro cao và mang ý nghĩa chiến lược đối với an ninh năng lượng quốc gia.

Theo dự thảo, Chính phủ sẽ giao các doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ thực hiện đầu tư những dự án dầu khí quan trọng, cấp bách, nhằm bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia - Ảnh: Internet

Để giải quyết vấn đề này, dự thảo Nghị quyết đã xác định rõ cần phải tăng cường vai trò nòng cốt của các DNNN nắm giữ 100% vốn điều lệ - những doanh nghiệp có tiềm lực, kinh nghiệm và trách nhiệm hàng đầu trong việc bảo đảm an ninh năng lượng. Việc trao quyền đặc thù cho phép các doanh nghiệp này vượt qua các vướng mắc hiện hành để triển khai dự án một cách nhanh chóng, hiệu quả.

Nội dung trao quyền cho các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ - điểm mấu chốt của dự thảo được thể hiện qua hai cơ chế chính: chỉ định nhà đầu tư và tự chủ tài chính - đầu tư đối với các dự án trọng điểm.

Nếu dự thảo Nghị quyết được Quốc hội thông qua, Chính phủ được trao thẩm quyền quyết định giao các DNNN nắm giữ 100% vốn điều lệ làm chủ đầu tư đối với các dự án có ý nghĩa chiến lược:

"Chính phủ quyết định giao các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ thực hiện đầu tư các dự án dầu khí quan trọng, cấp bách nhằm bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và các dự án quan trọng, ưu tiên đầu tư trong ngành than thuộc Quy hoạch tổng thể về năng lượng".

Cơ chế này giúp rút ngắn tối đa thời gian lựa chọn nhà đầu tư vốn rất phức tạp và kéo dài, đặc biệt cần thiết cho các dự án dầu khí và than là nguồn năng lượng nền không thể thiếu trong giai đoạn hiện tại.

Tự chủ tài chính và đầu tư

Để tăng tốc độ triển khai, dự thảo cho phép các DNNN được linh hoạt, chủ động hơn trong các quyết định tài chính và đầu tư của mình, vượt qua các thủ tục phê duyệt theo Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh: "Chủ đầu tư các dự án dầu khí, than nêu trên được miễn thủ tục báo cáo cơ quan đại diện chủ sở hữu Nhà nước để xin phê duyệt các nội dung liên quan đến phương án đầu tư, huy động vốn hoặc thế chấp tài sản vay vốn theo quy định tại Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh".

Cơ chế này giảm gánh nặng thủ tục hành chính và thời gian chờ phê duyệt, cho phép doanh nghiệp chủ động thực hiện các thủ tục huy động vốn, thế chấp tài sản, và quyết định đầu tư theo tiến độ thực tế của dự án. Điều này đặc biệt quan trọng khi doanh nghiệp cần gấp rút huy động các khoản vay lớn từ thị trường quốc tế hoặc trong nước.

Bên cạnh việc trao quyền, Dự thảo Nghị quyết còn thực hiện các biện pháp tháo gỡ thủ tục đồng bộ khác (như bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, đồng thời hóa thủ tục đất đai) để tạo điều kiện tối đa cho các DNNN thực hiện nhiệm vụ được giao.

Việc trao quyền và giao trách nhiệm trực tiếp cho các tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ là một bước đi chiến lược, thể hiện sự quyết tâm của Quốc hội và Chính phủ trong việc tận dụng nội lực và giải quyết triệt để các "nút thắt" thể chế, đảm bảo các dự án năng lượng trọng điểm giai đoạn 2026 - 2030 được hoàn thành đúng tiến độ, củng cố vững chắc an ninh năng lượng quốc gia.

Nam Phong