Đề xuất thành lập Khu thương mại tự do thế hệ mới tại Hải Phòng

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình của Chính phủ tại Phiên họp. Ảnh: VPQH

Nhiều chính sách đặc thù ưu đãi để đẩy mạnh thu hút đầu tư

Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 44, sáng 17/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thay thế Nghị quyết số 35/2021/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng.

Trình bày Tờ trình của Chính phủ về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định 06 nhóm chính sách lớn với 41 chính sách cụ thể, bao gồm: Quản lý đầu tư; Quản lý tài chính, ngân sách nhà nước; Quản lý quy hoạch, đô thị, tài nguyên, môi trường; Quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; Thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc thành phố Hải Phòng quản lý; thành lập và các cơ chế, chính sách trong Khu Thương mại tự do thế hệ mới tại thành phố Hải Phòng.

Trong đó, với nhóm chính sách "Thành lập và các cơ chế, chính sách trong Khu Thương mại tự do thế hệ mới tại thành phố Hải Phòng", tại Điều 9 có 17 chính sách.

Theo Dự thảo, Khu thương mại tự do này "là khu vực có ranh giới địa lý xác định, nơi thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội, mang tính đột phá nhằm thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, dịch vụ thúc đẩy xuất khẩu, công nghiệp, hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao".

Dự thảo Nghị quyết đề xuất phân cấp cho HĐND Thành phố quyết định thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu Thương mại tự do Hải Phòng gắn với Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải, Khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng tương tự như khu công nghiệp

Chính sách này tạo hành lang pháp lý cho Khu Thương mại tự do Hải Phòng để thực hiện thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội, mang tính đột phá nhằm thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, dịch vụ thúc đẩy xuất khẩu, công nghiệp, hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao - Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng báo cáo.

Bên cạnh đó, việc phân cấp cho HĐND thành phố Hải Phòng quyết định thành lập là phù hợp chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền tại Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 tại Hội nghị lần thứ 6 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII và chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền với phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm" tại Hội nghị lần thứ 10 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.

Về các cơ chế, chính sách trong Khu Thương mại tự do Hải Phòng (Điều 10), Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, để đẩy mạnh thu hút đầu tư, thúc đẩy sản xuất kinh doanh trong Khu Thương mại tự do thế hệ mới Hải Phòng, Dự thảo Nghị quyết quy định một số chính sách đặc thù ưu đãi: đơn giản hóa thủ tục hành chính trong thủ tục đầu tư, kinh doanh; thủ tục xuất nhập khẩu; thủ tục xuất nhập cảnh, tạm trú và giấy phép lao động; thủ tục đất đai, đầu tư xây dựng; tối ưu hóa ưu đãi đầu tư về tiền thuê đất, thuê mặt nước, thuế; hoạt động đầu tư, kinh doanh khác trong Khu Thương mại tự do Hải Phòng.

Ngoài ra, để thực hiện thí điểm cơ chế "một cửa, tại chỗ" đối với Khu Thương mại tự do Hải Phòng, Dự thảo Nghị quyết quy định Ban quản lý Khu kinh tế Hải Phòng được thực hiện chức năng quản lý nhà nước trực tiếp đối với các khu chức năng thuộc Khu Thương mại tự do Hải Phòng và giao thẩm quyền cho Ban quản lý giải quyết trực tiếp các thủ tục về cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa; cấp, cấp đổi, cấp lại, điều chỉnh, thu hồi Giấy phép kinh doanh, Giấy phép lập cơ sở bán lẻ cho nhà đầu tư và cấp, cấp lại, gia hạn, thu hồi Giấy phép lao động và xác nhận người lao động nước ngoài không thuộc diện cấp giấy phép lao động vào Khu Thương mại tự do Hải Phòng.

Làm rõ tác động đến tăng trưởng kinh tế, cơ chế quản lý rủi ro, giám sát

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, việc thí điểm thành lập Khu thương mại tự do là cần thiết, là quyết tâm chính trị của thành phố Hải Phòng và Chính phủ; có đủ căn cứ chính trị, cơ sở pháp lý.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo thẩm tra tại Phiên họp. Ảnh: VPQH

Tuy nhiên, đây là vấn đề lớn, không chỉ mang tính chất kinh tế mà liên quan đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Vì vậy, Cơ quan thẩm tra đề nghị làm rõ: tác động đến tăng trưởng kinh tế, ngân sách, xã hội; tính lan tỏa vùng miền...; cơ chế quản lý rủi ro, cơ chế giám sát bảo đảm một mặt thông thoáng song giữ vững an toàn tài chính, an ninh kinh tế, trật tự xã hội; bổ sung hệ thống giám sát định kỳ; trách nhiệm trong triển khai của các cá nhân, tổ chức liên quan.

Về các chính sách thí điểm trong Khu thương mại tự do thế hệ mới tại Hải Phòng, ông Phan Văn Mãi nêu rõ, Dự thảo quy định, việc sử dụng đất đối với Khu Thương mại tự do Hải Phòng không phụ thuộc vào chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia đã được cấp có thẩm quyền phân bổ cho Thành phố và được cập nhật vào kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tiếp theo của quốc gia, thành phố”. Thường trực Ủy ban cho rằng, đây là vấn đề mới, liên quan đến quy hoạch quốc gia, do đó đề nghị cần báo cáo cấp có thẩm quyền trước khi trình Quốc hội.

Về thẩm quyền Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng thực hiện cơ chế “một cửa”, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị rà soát để bảo đảm đơn giản hóa thủ tục hành chính; rõ ràng, minh bạch, kịp thời (ngắn về thời hạn); cụ thể về quy trình; hợp lý về thẩm quyền, bảo đảm năng lực tổ chức thực hiện.

Đối với chính sách ưu đãi thuế trong Khu Thương mại tự do, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành việc áp dụng mức ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp do chỉ tương tự như mức áp dụng với Khu kinh tế; song thời gian áp dụng dài hơn. Vì vậy, Cơ quan thẩm tra đề nghị cân nhắc thời hạn ưu đãi; trường hợp doanh nghiệp thuộc đối tượng áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu thì thực hiện nộp thuế theo quy định tương ứng. Về ưu đãi thuế thu nhập cá nhân, Dự thảo chưa giới hạn thời gian áp dụng, do vậy đề nghị quy định rõ để có căn cứ thực hiện./.

Đ. KHOA