Đề xuất quy định mới về phân loại tài sản cố định
Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý với dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 23/2023/TT-BTC hướng dẫn chế độ quản lý, tính hao mòn, khấu hao tài sản cố định tại cơ quan, tổ chức, đơn vị và tài sản cố định do Nhà nước giao cho doanh nghiệp quản lý không tính thành phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Đề xuất quy định mới về phân loại tài sản cố định
Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số quy định về phân loại tài sản cố định (Điều 4 của Thông tư số 23/2023/TT-BTC).
Phân loại theo tính chất, đặc điểm của tài sản
Tài sản cố định (TSCĐ) vô hình: Dự thảo đề xuất sửa đổi quy định về loại TSCĐ vô hình tại điểm b khoản 1 Điều 4 là "Phần mềm ứng dụng" thành "Sản phẩm phần mềm" và bổ sung 1 loại TSCĐ vô hình là "Tài sản cố định vô hình khác".
Theo Bộ Tài chính, lý do của đề xuất này nhằm đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật về thông tin truyền thông và để bao quát các trường hợp phát sinh trong thực tế.
TSCĐ đặc thù: Ngoài quy định hiện nay tại điểm c khoản 1 Điều 4 Thông tư số 23/2023/TT-BTC "c) Tài sản cố định đặc thù là những tài sản không xác định được chi phí hình thành hoặc không đánh giá được giá trị thực nhưng yêu cầu phải quản lý chặt chẽ về hiện vật (như: Cổ vật, hiện vật trưng bày trong bảo tàng, lăng tẩm, di tích lịch sử được xếp hạng, tài liệu cổ, tài liệu quý hiếm...), tài sản cố định là thương hiệu của đơn vị sự nghiệp công lập"; Bộ Tài chính bổ sung các loại TSCĐ sau cũng là TSCĐ đặc thù; gồm: Các loại súc vật; cây lâu năm, vườn cây lâu năm; thảm cỏ, thảm cây xanh, cây cảnh; các quyền thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Sở hữu trí tuệ (gồm quyền tác giả, quyền liên quan đến quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp, quyền đối với giống cây trồng); công cụ hỗ trợ theo quy định của pháp luật chuyên ngành.
Bộ Tài chính lý giải, các tài sản gồm: Các loại súc vật; cây lâu năm, vườn cây lâu năm; thảm cỏ, thảm cây xanh, cây cảnh là các tài sản có thể xác định chi phí hình thành tài sản (như giá mua tài sản) hoặc không xác định chi phí hình thành tài sản; tuy nhiên, về bản chất những tài sản này có giá trị ngày càng tăng lên (không hao mòn) như cây lâu năm, cây cảnh, các loại động vật làm giống... hoặc không hao mòn theo một thời gian nhất định như các loại tài sản thông thường. Việc quy định tính hao mòn đối với các tài sản này như các loại TSCĐ hữu hình thông thường chưa thật sự phù hợp.
Bên cạnh đó, theo pháp luật về sở hữu trí tuệ có quy định về thời hạn bảo hộ đối với các quyền thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Sở hữu trí tuệ. Vì vậy, một số đơn vị đề nghị sửa đổi quy định đối với các tài sản này đảm bảo phù hợp, thống nhất với quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ.
Tại khoản 11 Điều 3 Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ 2017 quy định: Công cụ hỗ trợ là phương tiện, động vật nghiệp vụ được sử dụng để thi hành công vụ, thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nhằm hạn chế, ngăn chặn người có hành vi vi phạm pháp luật chống trả, trốn chạy; bảo vệ người thi hành công vụ, người thực hiện nhiệm vụ bảo vệ hoặc báo hiệu khẩn cấp (như: Động vật nghiệp vụ; súng bắn điện, hơi ngạt, chất độc, chất gây mê, từ trường, laze, lưới; súng phóng dây mồi; phương tiện xịt hơi cay, hơi ngạt; lựu đạn khói, lựu đạn cay...). Vì vậy, Bộ Tài chính bổ sung tài sản này (theo quy định của pháp luật quản lý chuyên ngành) vào nhóm tài sản đặc thù.
Phân loại theo nguồn gốc hình thành tài sản
Bộ Tài chính đề xuất bổ sung một loại tài sản được phân loại theo nguồn gốc hình thành tài sản (bổ sung 01 điểm vào khoản 2 Điều 4 Thông tư số 23/2023/TT-BTC) là "TSCĐ thuộc về cơ quan thực hiện thuê mua sau khi hết thời gian thuê mua theo hợp đồng". Đồng thời, bổ sung quy định về hướng dẫn cách xác định nguyên giá TSCĐ, phương pháp tính hao mòn TSCĐ đối với trường hợp này theo hướng:
Nguyên giá TSCĐ thuộc về cơ quan thực hiện thuê mua sau khi hết thời gian thuê mua theo hợp đồng bằng (=) Số tiền đã thanh toán trước cho bên cho thuê mua theo thỏa thuận cộng (+) Số tiền thuê tài sản.
Phương pháp tính hao mòn TSCĐ thuộc về cơ quan thực hiện thuê mua sau khi hết thời gian thuê mua theo hợp đồng thực hiện tương tự trường hợp kiểm kê phát hiện thừa.
Đối với TSCĐ là "thương hiệu của đơn vị sự nghiệp công lập" hiện đang được phân loại và quy định tại 02 nhóm: TSCĐ vô hình; TSCĐ đặc thù. Tuy nhiên, một số đơn vị có ý kiến việc quy định này là chưa phù hợp (chỉ xếp vào 01 nhóm). Vì vậy, Bộ Tài chính sửa đổi Thông tư số 23/2023/TT-BTC theo hướng chỉ xác định "thương hiệu của đơn vị sự nghiệp công lập" thuộc nhóm TSCĐ đặc thù; đồng thời bổ sung quy định trường hợp sử dụng TSCĐ đặc thù vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết thì xác định là TSCĐ thông thường (theo nhóm TSCĐ hữu hình khác/TSCĐ vô hình khác), phải xác định lại giá trị tài sản theo quy định tại pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công và thực hiện tính hao mòn, khấu hao theo quy định tại Thông tư này.
Đối với TSCĐ là "cổ vật, vật trưng bày trong bảo tàng, lăng tẩm, di tích lịch sử được xếp hạng, tài liệu cổ, tài liệu quý hiếm", tại Thông tư số 23/2023/TT-BTC đang xác định là TSCĐ đặc thù trong trường hợp các TSCĐ này không xác định được chi phí hình thành hoặc không đánh giá được giá trị thực; theo đó, trường hợp các TSCĐ này hình thành từ mua sắm (như mua các cổ vật, vật trưng bày trong bảo tàng) thì sẽ xác định là TSCĐ hữu hình và phải tính hao mòn theo quy định.
Vì vậy, Bộ Tài chính bổ sung quy định đối với một số TSCĐ có giá trị không giảm theo thời gian, yêu cầu phải quản lý chặt chẽ về hiện vật (như: Cổ vật, vật trưng bày trong bảo tàng, lăng tẩm, di tích lịch sử được xếp hạng, tài liệu cổ, tài liệu quý hiếm, súc vật, thảm cỏ, cây xanh...) thì không phải tính hao mòn TSCĐ (tương tự giá trị quyền sử dụng đất); theo đó, bổ sung quy định xử lý chuyển tiếp đối với trường hợp đã tính hao mòn theo quy định tại Thông tư số 23/2023/TT-BTC.
Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây.