Đề xuất nông sản không phải chịu thuế giá trị gia tăng từ năm 2026

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tờ trình. Ảnh: media.quochoi.vn

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung nội dung quy định về chính sách thuế giá trị gia tăng đối với sản phẩm nông sản, thức ăn chăn nuôi, khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào và điều kiện hoàn thuế; dự kiến có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2026.

Trong đó, để tiếp tục hỗ trợ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong hoạt động kinh doanh sản phẩm nông nghiệp, hỗ trợ nông dân trong việc tiêu thụ sản phẩm, Chính phủ trình bổ sung vào khoản 1 Điều 5 về đối tượng không chịu thuế gồm sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường của tổ chức, cá nhân tự sản xuất, đánh bắt bán ra và ở khâu nhập khẩu.

Doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã mua sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường bán cho doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã khác thì không phải tính thuế giá trị gia tăng theo quy định của Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết dự án bổ sung thêm 1 khoản về khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào, trong đó thuế giá trị gia tăng đầu vào của hàng hóa, dịch vụ không phải tính thuế giá trị gia tăng được khấu trừ toàn bộ.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, đề xuất trên không làm giảm thu ngân sách mà còn giúp đơn giản hóa thủ tục tính, kê khai, nộp và khấu trừ thuế. Đồng thời, chính sách vẫn bảo đảm đúng nguyên tắc của thuế giá trị gia tăng: Thuế đầu vào của hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế được khấu trừ toàn bộ; còn khi bán ra cho người tiêu dùng cuối cùng, các sản phẩm này vẫn thuộc diện chịu thuế giá trị gia tăng 5%.

Bên cạnh đó quy định này cũng góp phần hỗ trợ hoạt động xuất khẩu nông, lâm, thủy, hải sản khi doanh nghiệp không phải ứng trước tiền để nộp thuế sau đó lại làm thủ tục hoàn thuế đồng thời góp phần đơn giản hóa thủ tục, tránh lãng phí thời gian và chi phí cơ hội của doanh nghiệp, giảm gian lận trong mua bán hóa đơn cũng như hoàn thuế giá trị gia tăng.

Nhằm bảo đảm mặt hàng thức ăn chăn nuôi được thực hiện đồng bộ theo quy định của pháp luật về thức ăn chăn nuôi và tháo gỡ khó khăn cho sản xuất nông nghiệp nhất là trong bối cảnh ngành nông nghiệp bị ảnh hưởng nhiều từ hệ quả của thiên tai, mưa lũ kéo dài, Chính phủ trình lược bỏ nội dung “Sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi, dược liệu thì áp dụng thuế suất giá trị gia tăng theo mức thuế suất quy định cho sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản”.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi báo cáo thẩm tra. Ảnh: media.quochoi.vn

Báo cáo thẩm tra về nội dung đề xuất bổ sung sản phẩm nông sản là đối tượng không chịu thuế, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho rằng, đây là vấn đề về quan điểm lựa chọn chính sách đối với sản phẩm nông sản chưa chế biến ở khâu thương mại, giữa một là đưa các sản phẩm này vào diện không chịu thuế và cho hưởng cơ chế đặc thù (không phải nộp thuế đầu ra nhưng được khấu trừ thuế đầu vào); hai là đưa các sản phẩm này vào diện chịu thuế thông thường.

Mỗi lựa chọn chính sách có mục tiêu và tác động khác nhau. Lựa chọn thứ nhất có mục tiêu chính để khắc phục tình trạng gian lận hoàn thuế trong xuất khẩu, song đồng thời có tác dụng phụ là ngân sách mất khoản thu ở khâu thương mại nhưng sẽ tạo thuận lợi cho doanh nghiệp về dòng tiền và thủ tục.

Lựa chọn thứ hai đáp ứng mục tiêu đúng nguyên tắc đánh thuế giá trị gia tăng với khâu thương mại, không có đặc thù; nhưng gây ảnh hưởng nhất định đến dòng tiền của các doanh nghiệp, đặc biệt trong thực trạng chậm hoàn thuế giá trị gia tăng. Mặt khác, lựa chọn này tác động khuyến khích doanh nghiệp xuất khẩu tự tạo mạng lưới thu trực tiếp từ nông dân và tạo số thu cho các địa phương sản xuất nhiều nông sản.

* Cùng ngày, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày tờ trình về việc điều chỉnh nội dung Nghị quyết số 94/2015/QH13 của Quốc hội về chủ trương đầu tư Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Trong đó, đề xuất cho phép Chính phủ tổ chức phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi giai đoạn 2 của dự án theo thẩm quyền mà không phải báo cáo Quốc hội thông qua.

Tiến Thành