Đề xuất miễn tiền đóng BHYT cho học sinh, trả chi phí chữa hiếm muộn

Sau bài viết Dân số Việt Nam sẽ bắt đầu tăng trưởng âm sau 3 thập kỷ nếu giữ đà mức sinh thấp, VietNamNet nhận được nhiều ý kiến bình luận của độc giả về nguyên nhân khiến người Việt "lười sinh con" khiến mức sinh giảm thấp. Trong đó, áp lực về kinh tế (chi phí học tập, sinh hoạt, y tế, nhà ở...) theo các độc giả là yếu tố chính.

Bên cạnh đó, độc giả VietNamNet cũng nêu mong muốn, kiến nghị giải pháp hỗ trợ cho người dân để khuyến khích sinh con.

"Các thành phố lớn cần thêm nhiều dự án nhà ở xã hội, nhà thương mại giá bình dân,... các gia đình phải an cư thì mới lập nghiệp, mới yên tâm sinh con", độc giả Đ.H.B đề xuất. Trong khi đó, độc giả H. gửi ý kiến "mong có trợ cấp hằng tháng cho trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi".

Độc giả T.V bày tỏ mong muốn Bộ Y tế miễn tiền đóng BHYT cho tất cả học sinh khi Đảng, Nhà nước đã có chủ trương miễn học phí cho học sinh mầm non đến hết trung học phổ thông áp dụng từ tháng 9/2025. Việc miễn tiền đóng BHYT cho học sinh theo độc giả T.V là "để các gia đình yên tâm hơn".

Thông tin từ Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, theo quy định hiện nay, trẻ em dưới 6 tuổi được Nhà nước cấp thẻ BHYT miễn phí (thuộc nhóm do ngân sách Nhà nước đóng). Học sinh - sinh viên thuộc nhóm do ngân sách Nhà nước hỗ trợ mức đóng.

Từ ngày 1/7/2024, mức đóng BHYT hằng tháng của học sinh - sinh viên bằng 4,5% mức lương cơ sở (trong đó ngân sách nhà nước hỗ trợ 30%, còn lại học sinh - sinh viên tự đóng 70%). Mức đóng cụ thể như sau:

Thực tế, đề xuất miễn, giảm mức đóng BHYT cho học sinh (đặc biệt từ khi nâng mức lương cơ sở) không phải lần đầu được gửi đến Bộ Y tế.

Trước kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa 15, trong kiến nghị tới Bộ trưởng Y tế, cử tri tỉnh An Giang đề nghị áp dụng việc mua BHYT đối với học sinh theo diện hộ gia đình nhằm giảm bớt chi phí. Trường hợp không thể áp dụng được, cần quy định đối với trường hợp gia đình có từ 2 con em là học sinh trở lên nên có mức mua BHYT theo thang bậc như diện hộ gia đình.

Bên cạnh đó, cử tri tỉnh này đề nghị miễn mua BHYT đối với học sinh cấp 1, áp dụng tính phí mua BHYT theo thang bậc khi gia đình có nhiều con em đi học đối với học sinh từ cấp 2 đến bậc đại học.

Học sinh, sinh viên không thuộc nhóm đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình. Ảnh: Thạch Thảo

Theo Bộ Y tế, tính đến ngày 30/6/2024, số học sinh, sinh viên tham gia BHYT là hơn 15,7 triệu người. Nhóm đối tượng là sinh viên tham gia với tỷ lệ thấp hơn nhóm học sinh.

"Nguyên nhân có thể do mức phí của học sinh, sinh viên còn cao, trong khi phần hỗ trợ 30% từ ngân sách nhà nước như hiện nay là thấp, đặc biệt đối với hộ gia đình đông con", Bộ Y tế nêu trong dự thảo báo cáo tác động chính sách Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, thời điểm tháng 9/2024.

Bộ Y tế cũng cho biết, một số địa phương đề xuất nên tăng mức hỗ trợ đóng từ 30% lên 50% cho nhóm học sinh, sinh viên vì đây là nhóm phụ thuộc, "tỷ lệ sử dụng BHYT không cao"; học sinh, sinh viên có thể lựa chọn tham gia BHYT tại trường hoặc theo hộ gia đình để được giảm trừ với mức phí thấp hơn đóng tại trường.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan trong văn bản trả lời ý kiến cử tri ngày 6/8/2024 gửi Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang đã dẫn quy định tại Luật Bảo hiểm y tế về trách nhiệm đóng BHYT: Trường hợp một người đồng thời thuộc nhiều đối tượng tham gia BHYT khác nhau thì đóng BHYT theo đối tượng đầu tiên mà người đó được xác định theo thứ tự của các đối tượng quy định.

"Do đó, học sinh, sinh viên không thuộc nhóm đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình", Bộ trưởng cho biết. Quy định này được giữ nguyên trong Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (hiệu lực từ 1/7/2025).

Người đứng đầu ngành y tế nhiều lần khẳng định với phạm vi quyền lợi BHYT được hưởng tương đối đầy đủ, mức đóng BHYT hiện tại ở Việt Nam được đánh giá là tương đối thấp so với các nước có điều kiện phát triển kinh tế - xã hội tương đồng.

Cũng gửi ý kiến về vấn đề giảm sinh tại Việt Nam, độc giả P.L. bày tỏ mong muốn BHYT sẽ chi trả chi phí điều trị hiếm muộn, bởi nhiều gia đình muốn sinh con nhưng sau thời gian điều trị là cạn kiệt kinh tế, rất khó khăn.

Các chuyên gia nhận định, tình trạng vô sinh, hiếm muộn tác động trực tiếp tới mức sinh của mỗi địa phương (nhất là khu vực đô thị) và tổng thể dân số cả nước. Theo báo cáo của Bộ Y tế, thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) ở Việt Nam đạt mức thành công cao nhưng điều thách thức là giá dịch vụ còn cao so với thu nhập của hầu hết người dân.

Hiện, một số quốc gia chi trả BHYT cho kỹ thuật IVF. Ví dụ, Pháp cho phép làm 4 chu kỳ IVF miễn phí. Tại Việt Nam, chi phí thực hiện hỗ trợ sinh sản đều do các cặp vợ chồng chi trả. Đây là vấn đề khó khăn với rất nhiều cặp vợ chồng.

Nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến (hiện là Chủ tịch Hội Phụ sản Việt Nam) cho rằng, cần có chính sách, chủ trương, đổi mới trong thanh toán BHYT để từng bước đáp ứng nguyện vọng điều trị vô sinh hiếm muộn của người dân, đồng thời góp phần duy trì, ổn định chất lượng và số lượng dân số.

Trong Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế, nội dung điều trị hiếm muộn, sử dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản không được đưa vào danh sách các trường hợp được BHYT chi trả.

Võ Thu