Đề xuất huy động 122.250 tỷ đồng cho phát triển văn hóa

Phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035.

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy cho biết chương trình chia thành 2 giai đoạn, với 10 nội dung thành phần, 153 chỉ tiêu chi tiết.

Tổng các nguồn lực huy động thực hiện, theo bà Thủy, vào khoảng 122.250 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách trung ương hỗ trợ trực tiếp để thực hiện chương trình giai đoạn 2025-2030 được bố trí tối thiểu 77.000 tỷ đồng, chiếm 63%.

Bà Thủy cho hay trong quá trình điều hành, Chính phủ tiếp tục cân đối ngân sách trung ương, ưu tiên hỗ trợ thêm để đảm bảo tính bền vững, hiệu quả của chương trình.

Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy.

Kế đến, vốn ngân sách địa phương khoảng 30.250 tỷ đồng, chiếm 24,6%, trong đó, vốn đầu tư phát triển là 18.000 tỷ đồng, vốn sự nghiệp là 12.250 tỷ đồng. Cùng với đó là nguồn vốn huy động hợp pháp khác khoảng 15.000 tỷ đồng, chiếm 12,4%.

Về lộ trình thực hiện, Chính phủ đề nghị năm 2025 chỉ tập trung xây dựng khung chính sách, chuẩn bị đầu tư. Sang giai đoạn 1 theo chu kỳ trung hạn 2026-2030, tập trung giải quyết các vấn đề hạn chế, thách thức đặt ra trong thời gian qua.

Còn giai đoạn 2, theo chu kỳ trung hạn 2031-2035 tiếp tục phát triển văn hóa trở thành nguồn lực, động lực nội sinh của sự phát triển bền vững đất nước.

Về nguồn lực dự kiến 122.250 tỷ đồng (riêng năm 2025 là 400 tỷ đồng), cơ quan thẩm tra - Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cho rằng nhiều nội dung thành phần chưa xác định rõ các nhiệm vụ cụ thể làm cơ sở xác định tổng mức đầu tư. Do vậy, chưa rõ căn cứ xác định nguồn lực thực hiện chương trình, nhất là đối với vốn ngân sách địa phương.

Đối với vốn ngân sách địa phương, một số ý kiến cho rằng tỷ lệ vốn đối ứng từ ngân sách địa phương chiếm 24,6% là cao, khó thực hiện trong thực tiễn, nhất là đối với các địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, chưa có khả năng tự cân đối được ngân sách.

Trên cơ sở đó, Ủy ban đề nghị Chính phủ rà soát, cân đối lại nguồn vốn thực hiện thông qua rà soát, điều chỉnh lại các nội dung hoạt động của chương trình để bảo đảm thực hiện đầy đủ các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra.

Đồng thời, cần bổ sung đánh giá về cơ sở xây dựng dự toán, tiêu chí phân bổ cho từng nhóm nội dung, chú trọng các nội dung, nhiệm vụ ưu tiên, tập trung, đặc biệt phải rà soát các nội dung trùng lắp với hoạt động chi thường xuyên thuộc nhiệm vụ quản lý nhà nước để đưa ra khỏi chương trình, đánh giá sát hơn khả năng huy động nguồn vốn ngân sách địa phương.

Ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT.

"Tiền không thể vô tận được và chỉ có vậy thôi”

Tại phiên họp, ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT cho rằng chương trình “rất khó và rất rộng”, nên lúc thiết kế chương trình và sau này triển khai rất thách thức.

Theo ông Phương, cái khó đầu tiên là tính định lượng, khi thẩm định cũng cố gắng cùng Bộ VHTT&DL định lượng các chỉ tiêu, mục tiêu nhưng không hết được. Sau này ảnh hưởng tới việc giám sát, thẩm tra và đặc biệt là phân bổ vốn.

“Phân bổ vốn nguyên tắc nó phải rất cụ thể mới phân bổ được. Cứ trừu tượng thế này đến lúc phân bổ vốn không chính xác cũng rất phiền”, ông Phương nói.

Về nguồn vốn và cân đối vốn, theo ông, đây là nội dung rất nhiều đại biểu quan tâm và cũng khá khó. Ông Phương nói thời gian vừa qua đã có sự điều chỉnh rất lớn, từ quy mô rất to, giảm xuống bây giờ trong giai đoạn 5 năm tới chỉ có hơn 70.000 tỷ.

“Tại thời điểm hiện nay thì khả năng cân đối vốn khó xác định. Nếu dùng vốn 2021-2025 thì không còn tiền. Nếu dùng vốn giai đoạn 2026-2030 thì hiện chưa có chủ trương gì cả nên không biết có tiền hay không, bao nhiêu hay thế nào”, ông Phương bày tỏ đồng thời cho biết cuối năm nay mới có thể dự kiến được tiền của giai đoạn 2026 -2030.

Đặt trong điều kiện thực tế vốn chỉ có vậy, ông Phương cho rằng, phải cân đối mục tiêu. “Không thể đưa ra mục tiêu quá lớn rồi lại than phiền là tiền có ít, bởi vì tiền không thể vô tận được và chỉ có vậy thôi”, ông Phương nói.

Luân Dũng