Đề xuất dự án đường sắt đi qua 9 tỉnh thành có tổng mức đầu tư hơn 8,3 tỷ USD

Đề xuất dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Chiều 10/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về chủ trương đầu tư dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Trần Hồng Minh đã trình tờ trình của Chính phủ về dự án này.

Dự án này có điểm đầu tại vị trí kết nối đường ray qua biên giới giữa ga Lào Cai mới và ga Hà Khẩu Bắc (Trung Quốc) và điểm cuối tại khu bến Lạch Huyện (TP Hải Phòng). Tuyến chính dài khoảng 391km, đi qua địa phận của 9 tỉnh, thành phố, cùng với 3 tuyến nhánh dài khoảng 28km.

Sơ bộ tổng mức đầu tư dự án khoảng 203.231 tỷ đồng (khoảng hơn 8,3 tỷ USD).

Về quy mô đầu tư, Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết sẽ xây dựng mới tuyến đường sắt điện khí hóa khổ 1.435mm, vận chuyển chung hành khách và hàng hóa.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Trần Hồng Minh trình bày tờ trình. Ảnh: Quốc hội.

Tuyến chính đoạn từ ga Lào Cai mới đến ga Nam Hải Phòng tốc độ thiết kế 160km/h, đoạn qua khu vực đầu mối Hà Nội tốc độ thiết kế 120km/h, các đoạn nối, tuyến nhánh tốc độ thiết kế 80km/h.

Giải phóng mặt bằng đoạn tuyến chính theo quy mô đường đôi, phân kỳ đầu tư trước mắt theo quy mô đường đơn.

Công trình ga, dự kiến bố trí 18 ga (bao gồm 3 ga lập tàu, 15 ga hỗn hợp). Ngoài ra, để thực hiện các tác nghiệp kỹ thuật phục vụ chạy tàu, dự kiến bố trí 13 trạm tác nghiệp kỹ thuật.

Quá trình khai thác, khi nhu cầu vận tải tăng lên sẽ nghiên cứu, nâng cấp một số trạm tác nghiệp kỹ thuật thành ga hỗn hợp và đầu tư bổ sung các ga khi có nhu cầu... Tổng nhu cầu sử dụng đất khoảng 2.632ha, số dân tái định cư khoảng 19.136 người.

Về nguồn vốn sẽ sử dụng ngân sách Nhà nước (trung ương, địa phương); nguồn vốn trong nước, nguồn vốn nước ngoài (vay Chính phủ Trung Quốc) và các nguồn vốn hợp pháp khác.

Về tiến độ thực hiện, lập báo cáo nghiên cứu khả thi từ năm 2025, phấn đấu cơ bản hoàn thành dự án năm 2030.

Chính phủ cũng đề nghị cho áp 19 chính sách đặc thù theo thẩm quyền của Quốc hội, trong đó có 15 chính sách đã áp dụng cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, 4 chính sách mới.

Dự án hạn chế đi qua khu dân cư và quỹ đất rừng

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết Ủy ban Kinh tế thống nhất sự cần thiết đầu tư dự án được nêu tại tờ trình.

Về phạm vi, quy mô đầu tư, tiêu chuẩn kỹ thuật, tốc độ thiết kế, Ủy ban Kinh tế cơ bản thống nhất với đề xuất của Chính phủ. Có ý kiến đề nghị làm rõ hơn việc chuyển giao công nghệ, vận hành, khai thác dự án sau khi hoàn thành để tránh việc phụ thuộc công nghệ và việc xây dựng dự án đáp ứng yêu cầu lưỡng dụng, quốc phòng, an ninh.

Ủy ban Kinh tế cho rằng, với nguồn lực còn hạn chế và nhu cầu vận tải của tuyến này chưa cao, hành lang kinh tế Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đã có tuyến đường bộ cao tốc và đường sắt (khổ 1.000 mm) hiện hữu, việc đầu tư phân kỳ dự án là phù hợp. Việc đầu tư hoàn thiện sẽ được nghiên cứu khi có nhu cầu.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: Quốc hội.

Về hiệu quả của dự án, theo tờ trình của Chính phủ, trong 5 năm đầu khai thác, doanh thu dự kiến chỉ đủ bù đắp chi phí vận hành, bảo trì và phương tiện. Nhà nước cần hỗ trợ sơ bộ khoảng 109,36 triệu USD trong 5 năm chi phí bảo trì kết cấu hạ tầng, từ nguồn vốn sự nghiệp kinh tế dành cho hệ thống đường sắt.

Ủy ban Kinh tế đề nghị đánh giá tổng thể hiệu quả của các dự án đường sắt dự kiến sẽ đầu tư, cũng như đánh giá kỹ lưỡng phương án tài chính và các tác động trong quá trình vận hành để giảm thiểu rủi ro

Góp ý về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đồng tình về sự cần thiết trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư dự án đường sắt này, song ông lưu ý phải có phương án tối ưu, hạn chế đi qua khu dân cư và quỹ đất rừng.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu đảm bảo thời gian khảo sát, thiết kế và thi công phù hợp với năng lực của Việt Nam, nhằm rút ngắn thời gian xây dựng dự án.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội cho ý kiến chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng tại kỳ họp bất thường lần thứ 9, dự kiến khai mạc ngày 12/2.

Quỳnh An