Đề xuất điểm mới trong chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù

Sáng 24/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày tờ trình dự án Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù.

Theo Bộ trưởng, mục đích của luật nhằm hoàn thiện pháp luật về chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù theo hướng nhân đạo, toàn diện, cụ thể, đồng bộ, thống nhất, khả thi, ổn định, thúc đẩy hợp tác quốc tế trong chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù.

Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an.

Về chi phí và kinh phí, dự thảo luật quy định trường hợp Việt Nam là nước chuyển giao, Việt Nam chi trả các chi phí hoạt động chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù phát sinh đến thời điểm bàn giao, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Trường hợp là nước nhận, Việt Nam chi trả mọi chi phí hoạt động chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù phát sinh từ thời điểm tiếp nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Kinh phí cho công tác chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù theo quy định của pháp luật về ngân sách Nhà nước. Người đang chấp hành án phạt tù hoặc cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có thể tự nguyện đóng góp, hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần chi phí sinh hoạt, đi lại và các chi phí khác của người đang chấp hành án phạt tù được chuyển giao theo quy định của pháp luật.

Về thẩm quyền xem xét tiếp nhận người đang chấp hành án phạt tù ở nước ngoài về Việt Nam, dự thảo Luật quy định TAND khu vực nơi người được đề nghị chuyển giao có nơi thường trú cuối cùng tại Việt Nam quyết định tiếp nhận.

Về điều kiện tiếp nhận, chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù, dự thảo luật quy định người đang chấp hành án phạt tù ở nước ngoài có thể được tiếp nhận, chuyển giao khi có đủ các điều kiện:

Là công dân Việt Nam (trường hợp tiếp nhận người đang chấp hành án phạt tù ở nước ngoài về Việt Nam) hoặc là công dân của nước nhận hoặc là người được phép cư trú không thời hạn ở nước nhận hoặc nước nhận đồng ý tiếp nhận (trường hợp chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù ở Việt Nam cho nước ngoài).

Hành vi phạm tội mà người đó bị kết án phạt tù cấu thành tội phạm theo quy định của pháp luật Việt Nam và pháp luật nước chuyển giao (hoặc nước nhận).

Vào thời điểm nhận được yêu cầu chuyển giao, thời hạn chưa chấp hành án phạt tù phải còn ít nhất là một năm; trong trường hợp đặc biệt, thời hạn này có thể ít hơn một năm.

Bản án đối với người được chuyển giao đã có hiệu lực pháp luật. Có sự đồng ý của Việt Nam và nước chuyển giao (hoặc nước nhận).

Có sự đồng ý của người được chuyển giao. Trường hợp người được chuyển giao không có đầy đủ năng lực để đồng ý theo pháp luật của nước chuyển giao phải có sự đồng ý của người đại diện hợp pháp của người đó.

Các quy định này cơ bản kế thừa quy định tại Điều 50 của Luật Tương trợ tư pháp.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, để tạo điều kiện cho công dân Việt Nam được về Việt Nam tiếp tục chấp hành án phạt tù, trong trường hợp Việt Nam là nước nhận, dự thảo luật bỏ quy định về người đang chấp hành án phạt tù có nơi thường trú cuối cùng tại Việt Nam và quy định thời hạn còn lại tiếp tục thi hành án ít nhất 6 tháng trong trường hợp đặc biệt.

"Đây là các nội dung mới so với Luật Tương trợ tư pháp. Dự thảo luật quy định Chính phủ quy định chi tiết trường hợp đặc biệt nếu thời hạn chưa chấp hành án phạt tù phải còn ít hơn một năm", Bộ trưởng cho hay.

Thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban này tán thành sự cần thiết xây dựng Luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng.

Đồng thời cơ bản nhất trí với quy định của dự thảo Luật về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, nguyên tắc, ngôn ngữ, chi phí chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù, thẩm quyền, trình tự, thủ tục thực hiện việc tiếp nhận, chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù...

Về kinh phí chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù, ông Tùng cho biết, đa số ý kiến trong Ủy ban tán thành với dự thảo Luật và cho rằng việc bổ sung quy định về tự nguyện đóng góp, hỗ trợ chi phí cho người đang chấp hành án phạt tù được chuyển giao là cần thiết, góp phần giảm chi ngân sách Nhà nước, đồng thời tôn trọng sự tự nguyện đóng góp của các chủ thể.

Tuy nhiên, đề nghị bổ sung quy định có tính nguyên tắc để phân định rõ giữa khoản chi do ngân sách nhà nước bảo đảm và khoản chi do tự nguyện đóng góp, hỗ trợ.

Một số ý kiến đề nghị chỉ quy định "Kinh phí cho công tác chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù theo quy định của pháp luật về ngân sách Nhà nước" vì nếu bổ sung khoản kinh phí tự nguyện đóng góp, hỗ trợ thì khó tách bạch với kinh phí do ngân sách Nhà nước bảo đảm.

Hoàng Thị Bích