Đề xuất cơ cấu tổ chức mới của Thanh tra Chính phủ

Bộ Tư pháp đang thẩm định hồ sơ thẩm định dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Thanh tra Chính phủ, do Thanh tra Chính phủ trình.

Bổ sung nhiều thẩm quyền cho Thanh tra Chính phủ

Theo tờ trình, thực hiện các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về Đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả (gọi chung là Đề án), Thanh tra Chính phủ sẽ tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ của 12 Thanh tra Bộ.

Do đó, dự thảo Nghị định bổ sung cho Thanh tra Chính phủ các nhiệm vụ, quyền hạn thuộc quyền quản lý của của Bộ không có Thanh tra Bộ; thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ không có Thanh tra Bộ.

Sau sắp xếp Thanh tra Chính phủ dự kiến có 22 đơn vị

Bổ sung thanh tra việc quản lý, sử dụng vốn và tài sản của nhà nước tại doanh nghiệp do Bộ, cơ quan ngang Bộ đại diện chủ sở hữu. Đồng thời cũng bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn về phòng, chống lãng phí gắn với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực nhằm cụ thể hóa chủ trương của Đảng, Nhà nước về đẩy mạnh phòng, chống lãng phí trong giai đoạn hiện nay.

“Thanh tra Chính phủ thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn phòng, chống lãng phí thông qua hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo thẩm quyền” – tờ trình nêu.

22 đơn vị trực thuộc

Về cơ cấu của Thanh tra Chính phủ, dự thảo Nghị định quy định gồm 22 đơn vị, trong đó có 5 đơn vị tham mưu tổng hợp, 15 đơn vị thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo lĩnh vực, địa bàn và 2 đơn vị sự nghiệp công lập.

Trong đó, năm đơn vị tham mưu, tổng hợp gồm Vụ Pháp chế, Vụ Tổ chức cán bộ, Vụ Kế hoạch - Tài chính, Văn phòng, Vụ Hợp tác quốc tế.

Đề xuất sáp nhập Trung tâm Thông tin vào Văn phòng để thực hiện việc tinh gọn bộ máy của Thanh tra Chính phủ theo chỉ đạo của Trung ương. Cụ thể, Văn phòng tiếp nhận chức năng chuyển đổi số và quản lý Cổng thông tin điện tử của Thanh tra Chính phủ nhằm gắn việc chuyển đổi số với công tác cải cách hành chính.

Tiếp tục duy trì ba Cục thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo địa bàn như hiện nay gồm Cục Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo khu vực phía Bắc (Cục I), Cục Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo khu vực miền Trung (Cục II) và Cục Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo khu vực miền Nam (Cục III).

Một trong những lý do đề xuất duy trì ba cục này, theo tờ trình, Thanh tra Chính phủ là một trong những cơ quan trong khối nội chính, có tính đặc thù, có nhiệm vụ phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trên phạm vi cả nước thông qua công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Ba Cục địa bàn ngoài việc tiến hành các cuộc thanh tra trách nhiệm của UBND tỉnh, TP, còn phải chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng và các địa phương tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo với số lượng rất lớn. Chỉ tính trong giai đoạn 2021-2024, các đơn vị đã tiếp 1.838 lượt công dân, với 997 đoàn đông người, tiếp nhận 47,866 đơn và xử lý 47.483 đơn liên quan đến các khiếu kiện của 63 địa phương, đôn đốc, kiểm tra, rà soát, đề xuất giải pháp xử lý dứt điểm 1,003 vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, phức tạp, kéo dài.

Do vậy, Thanh tra Chính phủ cho rằng cần phải có các Cục địa bàn để thường xuyên phối hợp, hướng dẫn nghiệp vụ, hỗ trợ các địa phương trong công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; giải quyết từ sớm, từ xa những vấn đề tiềm ẩn bất ổn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Dự thảo cũng đề xuất thành lập tám Cục Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo lĩnh vực trên cơ sở kết thúc tổ chức, hoạt động của 12 Thanh tra Bộ và ba vụ thanh tra theo ngành, lĩnh vực của Thanh tra Chính phủ (Vụ 1, Vụ II, Vụ III). Sau sắp xếp đảm bảo mỗi Cục có 80-200 công chức.

Cũng theo Đề án, Thanh tra Chính phủ tiếp nhận 12 Thanh tra Bộ, trong Thanh tra Bộ có nhiều phòng, mỗi phòng có Trưởng phòng và 1-3 Phó Trưởng phòng, sắp xếp thành 59 phòng tại 8 Cục, giảm 30 phòng, bằng 33,7%.

Đối với tám Cục thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo lĩnh vực, thực hiện tham mưu giúp Tổng Thanh tra Chính phủ quản lý nhà nước và thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Gồm Cục Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo lĩnh vực nội chính, nội vụ, dân tộc, tôn giáo (Cục V); Cục Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo lĩnh vực tài chính, ngân hàng (Cục VI); Cục Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo lĩnh vực xây dựng (Cục VII); Cục Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo lĩnh vực nông nghiệp và môi trường (Cục VIII).

Cục Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo lĩnh vực công thương (Cục IX); Cục Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo lĩnh vực y tế, giáo dục (Cục X); Cục Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch, ngoại giao (Cục XI); Cục Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo lĩnh vực khoa học và công nghệ (Cục XII).

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng đề xuất sắp xếp, tổ chức lại Cục Giám sát, Thẩm định và Xử lý sau thanh tra thành hai đơn vị là Cục Giám sát và Thẩm định (Cục XIII); Cục Theo dõi, đôn đốc và Xử lý sau thanh tra (Cục XIV).

Cơ quan này đánh giá sau khi sắp xếp 12 Thanh tra Bộ về Thanh tra Chính phủ thì khối lượng công việc giám sát, thẩm định và theo dõi, đôn đốc, xử lý sau thanh tra tăng lên gấp nhiều lần so với hiện nay.

Thông tin cụ thể, Thanh tra Chính phủ cho hay hàng năm cơ quan này bình quân giám sát, thẩm định khoảng 25 cuộc thanh tra, theo dõi, kiểm tra, đôn đốc và xử lý sau thanh tra khoảng 200 kết luận thanh tra. Thanh tra 12 Bộ bình quân giám sát thẩm định khoảng 125 cuộc thanh tra; theo dõi, kiểm tra, đôn đốc và xử lý sau thanh tra khoảng 1.000 kết luận thanh tra. Sau khi sắp xếp, Thanh tra Chính phủ sẽ tăng bình quân giám sát, thẩm định khoảng 125 cuộc, theo dõi, kiểm tra, đôn đốc và xử lý sau thanh tra khoảng 1.000 kết luận thanh tra.

Dự thảo Nghị định còn đề xuất hợp nhất Trường Cán bộ Thanh tra và Viện Chiến lược và khoa học thanh tra thành Trường Cán bộ Thanh tra; sáp nhập Tạp chí Thanh tra vào Báo Thanh tra.

Ngoài ra, cơ cấu tổ chức của Thanh tra Chính phủ còn có Cục Phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực (Cục IV) và Ban Tiếp công dân Trung ương. Ban này trực tiếp quản lý Trụ sở Tiếp công dân Trung ương tại Hà Nội và TP.HCM.

“Trong cơ cấu tổ chức của Thanh tra Chính phủ quy định tại Nghị định này không tổ chức Văn phòng Đảng - Đoàn thể. Việc tổ chức đơn vị này thực hiện theo quy định của Trung ương và hướng dẫn của Đảng ủy Chính phủ” – dự thảo nêu.

NGỌC MAI