Đề xuất chi hơn 256.000 tỉ phát triển văn hóa từ 2025

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, sáng 1/11, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 – 2035.

Hơn 256.000 tỉ cho 7 mục tiêu phát triển văn hóa trong 10 năm

Trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho biết, tổng các nguồn lực huy động để thực hiện chương trình giai đoạn 2025-2030 dự kiến là 122.250 tỉ đồng.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng trình bày Tờ trình về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa. Ảnh: Phạm Thắng.

Trong đó, vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ trực tiếp để thực hiện được bố trí tối thiểu 77.000 tỉ đồng (chiếm 63%); vốn ngân sách địa phương khoảng 30.250 tỉ đồng (chiếm 24,6%); vốn huy động hợp pháp khác khoảng 15.000 tỉ đồng (chiếm 12,4%).

Dự kiến tổng các nguồn lực huy động để thực hiện chương trình giai đoạn 2031-2035 là 134.000 tỉ đồng.

Chương trình gồm 7 mục tiêu tổng quát.

Một là, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ và toàn diện trong phát triển văn hóa và xây dựng, hoàn thiện nhân cách, chuẩn mực đạo đức, bản sắc, bản lĩnh, hệ giá trị con người, gia đình Việt Nam.

Hai là, nâng cao đời sống tinh thần, khả năng tiếp cận, thụ hưởng văn hóa, nhu cầu tập luyện, giải trí của nhân dân, thu hẹp sự chênh lệch trong thụ hưởng văn hóa giữa các vùng, miền, các tầng lớp dân cư, giới tính, từ đó nâng cao năng suất lao động, hiệu quả công việc.

Ba là, huy động sự tham gia của mọi tổ chức, cá nhân và cộng đồng trong việc quản lý, bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc.

Bốn là, huy động nguồn lực, tập trung đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, chất lượng, hiệu quả cho phát triển văn hóa, đóng góp trực tiếp vào phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa trở thành bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế quốc dân.

Năm là, xây dựng nguồn nhân lực văn hóa, nghệ thuật chuyên nghiệp, chất lượng cao, có bản lĩnh chính trị phục vụ nhu cầu trong nước và hướng đến đáp ứng các thị trường nước ngoài.

Sáu là, phát huy tính dân tộc, tính khoa học, tính đại chúng của văn hóa thông qua đầu tư để bảo tồn văn hóa truyền thống dân tộc, xây dựng môi trường văn hóa cơ sở, với nhân dân là chủ thể sáng tạo, đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ đóng vai trò quan trọng.

Bảy là, hội nhập quốc tế và tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, phát huy sức mạnh mềm của văn hóa Việt Nam.

Báo cáo làm rõ hơn về những vấn đề đại biểu quan tâm sau phần thảo luận, liên quan đến vốn ngân sách địa phương, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, đã tính toán, không phải là cào bằng tất cả các địa phương.

"Hôm trước tôi đã báo cáo với Quốc hội, không phải địa phương nào cũng 24%, mà đây là con số tính chung cho toàn quốc", ông Hùng nói.

Ông Hùng ví dụ như Hà Nội, TP HCM, Quảng Ninh, Hải Phòng, Đà Nẵng, những cơ sở cân đối được ngân sách bỏ ra rất nhiều để làm các nội dung này thì tính trong tổng số các dự án để tính lại cho các địa phương. Và khi phân bổ thì Chính phủ sẽ tính toán theo tiêu chí, không phải là tất cả đều 24%. Chính phủ sẽ cố gắng tạo sự công bằng tối thiểu và trên cơ sở tiêu chí nhận diện để có sự phân bổ.

Tổng mức đầu tư lớn, cần đánh giá kỹ tính khả thi

Trình bày báo cáo thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban cơ bản nhất trí với dự kiến về tổng mức đầu tư và các nguồn vốn để thực hiện chương trình.

Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: Phạm Thắng.

Theo một số ý kiến, tổng mức đầu tư của chương trình là rất lớn; cần nghiên cứu, đánh giá kỹ quy mô, cơ cấu, khả năng huy động, bố trí các nguồn lực thực hiện chương trình bảo đảm tính khả thi, phù hợp với khả năng đáp ứng của nguồn lực quốc gia, sử dụng hiệu quả ngân sách.

Cơ quan thẩm tra cho rằng, cần xem xét tính khả thi của 2 mục tiêu cụ thể đến năm 2030.

Một là, mục tiêu phấn đấu 100% các đơn vị hoạt động văn hóa, nghệ thuật thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng các thành tựu của cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

Hai là, cân nhắc tính khả thi của mục tiêu 100% học sinh, học viên, sinh viên trong hệ thống giáo dục quốc dân được tiếp cận, tham gia hiệu quả, thường xuyên các hoạt động giáo dục nghệ thuật, giáo dục di sản văn hóa.

Có ý kiến đề nghị Chính phủ cần cân nhắc kỹ lưỡng về chủ trương đầu tư xây dựng một số Trung tâm văn hóa Việt Nam tại nước ngoài, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả, tránh lãng phí và phù hợp với nguồn lực hiện có.

Mai Loan