Đề xuất bảo lưu 6 tháng lương cho cán bộ, công chức sau sáp nhập đơn vị hành chính
Bộ Nội vụ đề xuất giữ nguyên chế độ tiền lương và phụ cấp chức vụ trong 6 tháng đối với cán bộ giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính.
Tại dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, Bộ Nội vụ đưa ra nhiều đề xuất nhằm bảo đảm quyền lợi cho cán bộ, công chức và tạo điều kiện để bộ máy hành chính sớm ổn định sau sáp nhập.
Một trong những nội dung đáng chú ý là đề xuất bảo lưu chế độ tiền lương, phụ cấp trong thời hạn 6 tháng đối với những người giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý tại các đơn vị hành chính thực hiện sắp xếp. Sau thời gian này, việc áp dụng chế độ lương và phụ cấp sẽ căn cứ vào vị trí việc làm mới, theo đúng quy định hiện hành.
Với mục tiêu ổn định tổ chức bộ máy nhà nước sau khi sáp nhập, dự thảo Nghị quyết quy định rõ việc kiện toàn bộ máy chính quyền địa phương, các cơ quan thuộc Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và đơn vị sự nghiệp công lập. Bộ Nội vụ khẳng định sẽ không tăng tổng biên chế. Cụ thể, tổng số cán bộ, công chức, viên chức sau sắp xếp cấp tỉnh hoặc cấp xã không vượt quá tổng số người đang làm việc tại các đơn vị cũ trước khi nhập.

Tuy nhiên, số lượng này sẽ được rà soát và giảm dần trong vòng 5 năm kể từ ngày Nghị quyết có hiệu lực, nhằm tiến tới tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động.
Đối với các chính sách đặc thù theo vùng, khu vực, dự thảo cũng đề xuất tiếp tục giữ nguyên chế độ đã áp dụng trước thời điểm sắp xếp, nhằm đảm bảo tính ổn định và không gây xáo trộn lớn.
Để tạo điều kiện cho các địa phương triển khai việc sắp xếp đơn vị hành chính, ngân sách Trung ương sẽ hỗ trợ một lần theo định mức: 100 tỷ đồng cho mỗi tỉnh giảm một đơn vị hành chính cấp tỉnh và 500 triệu đồng cho mỗi đơn vị cấp xã giảm. Khoản hỗ trợ này sẽ được phân bổ vào ngân sách địa phương năm 2026.
Về tiêu chí hình thành đơn vị hành chính mới, dự thảo Nghị quyết chỉ yêu cầu đáp ứng tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số. Các tiêu chí khác như phù hợp với quy hoạch hoặc điều kiện cụ thể sẽ không bắt buộc áp dụng trong giai đoạn này, nhằm đảm bảo tính linh hoạt và phù hợp với thực tiễn tại địa phương.
Đặc biệt, nếu việc sắp xếp bao gồm từ 4 đơn vị hành chính cùng cấp trở lên, đơn vị hành chính mới sẽ không bắt buộc phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về diện tích và dân số. Đây được xem là giải pháp mở, khuyến khích các địa phương mạnh dạn triển khai việc sáp nhập.
Ngoài ra, dự thảo yêu cầu tổng số xã, phường sau sắp xếp phải giảm tối thiểu 70% và tối đa 75% so với số lượng hiện có tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Dự thảo cũng quy định nguyên tắc đặt tên đơn vị hành chính mới theo hướng thống nhất, thuận lợi cho việc quản lý dữ liệu. Tên gọi có thể theo số thứ tự hoặc gắn với tên đơn vị hành chính cấp huyện trước sắp xếp, nhằm hỗ trợ quá trình số hóa và cập nhật hệ thống thông tin hành chính.
Để bảo đảm tính thống nhất, dự thảo Nghị quyết quy định rõ nguồn số liệu chính thức về diện tích tự nhiên và dân số được sử dụng khi xác định tiêu chí sáp nhập, tránh phát sinh tranh cãi hoặc thiếu đồng bộ giữa các cấp.
Tại Tờ trình dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính, Bộ Nội vụ cho biết thực hiện các chủ trương của Đảng và quy định của pháp luật, trong giai đoạn 2019-2021 và 2023-2025, cả nước đã thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; kết quả đã giảm được 17 đơn vị hành chính cấp huyện và 1.124 đơn vị hành chính cấp xã.
Quy mô của đơn vị hành chính bước đầu được tăng lên, phù hợp yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.