Đề xuất 2 phương án tăng lương tối thiểu vùng

Đó là thực trạng đời sống của công nhân, người lao động theo kết quả khảo sát được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thực hiện trong tháng 3 – 4/2025. Do đó, việc điều chỉnh lương tối thiểu vùng là rất cấp thiết hiện nay. Tại phiên họp thứ nhất Hội đồng Tiền lương Quốc gia ngày 26/6, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã đề xuất 2 phương án tăng lương tối thiểu vùng là tăng 9,2% và 8,3%.

Chật vật vì lương thấp

Người lao động đang chật vật khi mức lương hiện nay không đủ sống, đó là khái quát về kết quả khảo sát do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thực hiện trong tháng 3 – 4/2025 với gần 3.000 người lao động trả lời phiếu tại 10 tỉnh, thành phố. Kết quả khảo sát cho thấy, có 54,9% người lao động cho biết tiền lương, thu nhập của họ vừa đủ chi tiêu cơ bản của gia đình; 26,3% người lao động phải tằn tiện, chi tiêu kham khổ; 7,9% người lao động không đủ sống, phải làm thêm các công việc khác để có thêm thu nhập trang trải cuộc sống. Trong bối cảnh thu nhập chưa đáp ứng được nhu cầu chi tiêu của gia đình dẫn đến người lao động phải "thắt lưng buộc bụng", tiết kiệm để đảm bảo cuộc sống. Nhiều trường hợp phải vay mượn để chi trả cho các nhu cầu phát sinh đột xuất. Cụ thể, kết quả khảo sát cho thấy có 12,5% người lao động thường xuyên (hàng tháng) phải vay mượn tiền để ổn định cuộc sống; 29,9% người lao động thỉnh thoảng (3 – 4 tháng/lần) phải vay mượn tiền.

Việc điều chỉnh lương tối thiểu vùng hiện là vấn đề rất cấp thiết. (Ảnh chỉ mang tính chất minh họa)

Chỉ có 55,5% người lao động có đủ điều kiện ăn thịt, cá trong tất cả các bữa ăn chính (không kể bữa ăn ca tại doanh nghiệp). Như vậy, còn một bộ phận không nhỏ người lao động chưa có mức dinh dưỡng ổn định và đầy đủ. Từ đó ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, hiệu quả và năng suất lao động, đồng thời cũng làm giảm chất lượng cuộc sống của họ và gia đình. Có tới 72,6% tổng số người chưa lập gia đình cho biết tiền lương là nguyên nhân chính ảnh hưởng đến quyết định lập gia đình của họ. Người lao động cảm thấy mức thu nhập hiện tại không đủ để đảm bảo cuộc sống ổn định khi bắt đầu lập gia đình, đặc biệt là trong bối cảnh chi phí sinh hoạt và nuôi dưỡng con cái ngày càng tăng.

Có 72,5% người lao động đã lập gia đình cho biết, tiền lương, thu nhập hiện tại ảnh hưởng đến quyết định sinh thêm con của họ. Mức thu nhập ở mức đủ sống khiến các cặp vợ chồng lo lắng về khả năng tài chính để nuôi dạy con cái. Trong khi chi phí nuôi con, đặc biệt là chi phí giáo dục và chăm sóc sức khỏe ngày càng đắt đỏ nên họ đang trì hoãn sinh con để đảm bảo chất lượng cuộc sống cho bản thân và gia đình. Đặc biệt, 6,9% người lao động cho biết tiền lương của họ không đáp ứng được nhu cầu chi cho giáo dục con cái. Đây là một con số đáng lo ngại, có thể dẫn đến việc con cái họ không được tiếp cận với giáo dục chất lượng, ảnh hưởng đến khả năng phát triển và cơ hội nghề nghiệp của thế hệ tương lai.

Về chi phí khám chữa bệnh, có 44,1% người lao động cho biết thu nhập của họ chỉ đảm bảo nhu cầu chăm sóc sức khỏe và khám chữa bệnh ở mức cơ bản. 38% chỉ đủ tiền để mua một số loại thuốc cơ bản. 5,6% hoàn toàn không đủ mua thuốc và khám chữa bệnh. Đại đa số người lao động không có khả năng tài chính để chủ động chăm sóc sức khỏe toàn diện, đặc biệt khi gặp các vấn đề y tế nghiêm trọng hoặc cần điều trị dài hạn. "Với thực trạng trên, việc tiếp tục điều chỉnh sớm tiền lương tối thiểu vùng là quan trọng, cấp bách và hết sức cần thiết đối với người lao động và gia đình họ", Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam nhận định.

Mong muốn tăng lương sớm

Tại phiên họp thứ nhất của Hội đồng Tiền lương Quốc gia ngày 26/6, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề xuất 2 phương án tăng lương tối thiểu vùng là 9,2% và 8,3%. Về điều chỉnh lương tối thiểu giờ, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề nghị xác định mức lương tối thiểu giờ dựa trên quy đổi lương tối thiểu tháng và có hệ số điều chỉnh. Hiện nay mức lương tối thiểu tháng vùng I là 4.960.000 đồng/tháng; vùng II là 4.410.000 đồng/tháng; vùng III là 3.860.000 đồng/tháng; vùng IV là 3.450.000 đồng/tháng. Với phương án 1, mức tăng sẽ từ 320.000 – 450.000 đồng và phương án 2, mức tăng sẽ từ 290.000 – 410.000 đồng.

Đại diện cho giới chủ sử dụng lao động, ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Phó Chủ tịch Hội đồng Tiền lương Quốc gia cho hay, các bên liên quan hiện vẫn đang trong quá trình thương lượng, chưa đi đến thống nhất cuối cùng. Tuy nhiên, theo ông Phòng, mức tăng nên dao động từ 3 – 5%. Mức tăng này là vừa đủ để không tạo áp lực lên phía doanh nghiệp, đồng thời cũng tạo được dư địa cho doanh nghiệp thích ứng. Cùng với đó, ông Phòng cho rằng, để triển khai hiệu quả Nghị quyết 57 NQ/TW thì doanh nghiệp cũng cần nguồn lực, do đó với mức tăng lương tối thiểu vùng ở mức vừa phải thì doanh nghiệp sẽ có điều kiện để thực hiện các đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Ở góc độ đại diện cho công nhân lao động, ông Nhạc Phan Linh, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược và Tạp chí Lao động - Công đoàn (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) cho rằng, 2 phương án được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề xuất đã được tính toán dựa trên biến động giá cả, mức sống tối thiểu và khả năng chi trả của doanh nghiệp. Các mức tăng này vẫn bảo đảm hài hòa lợi ích giữa người lao động và người sử dụng lao động trong bối cảnh còn nhiều thách thức hiện nay.

“Đề xuất căn cứ trên bối cảnh nền kinh tế nói chung, mục tiêu phát triển kinh tế cùng với những dự báo tới đây. Bên cạnh đó là khảo sát và điều tra nắm bắt thường xuyên của tổ chức công đoàn. Đề xuất cũng góp phần thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước trong việc tập trung cải thiện, nâng cao điều kiện sống, mức sống, an sinh xã hội cho người lao động. Đề xuất của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là điều chỉnh tăng từ ngày 1/1/2026”, ông Nhạc Phan Linh cho hay.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Ngọ Duy Hiểu, đồng thời là Phó Chủ tịch Hội đồng Tiền lương quốc gia cho biết, trên nguyên tắc, Hội đồng Tiền lương Quốc gia lẽ ra cần họp và thương lượng sớm hơn. Tuy nhiên, trong bối cảnh doanh nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn, nhất là sau thời gian dài phục hồi hậu COVID-19, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã chia sẻ và thống nhất lùi thời điểm thương lượng. Các bên sẽ tiếp tục thương lượng về phương án tăng và thời điểm áp dụng. Ông Ngọ Duy Hiểu cho biết, quan điểm của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng như mong muốn chung của người lao động là áp dụng thời điểm tăng sớm để giảm bớt khó khăn cho người lao động.

Phan Hoạt