Đề thi minh họa lớp 10 Hà Nội: Tránh tình trạng học tủ

Thí sinh dự thi vào lớp 10 Hà Nội năm 2024. Ảnh: Quang Vinh.

Theo đó, đề minh họa thi lớp 10 của 7 môn học gồm: Ngữ văn, Toán, Tiếng Anh, Khoa học tự nhiên, Lịch sử và Địa lý, Giáo dục công dân, Tin học. Sở GDĐT Hà Nội cho biết, đề minh họa được các chuyên gia, giáo viên có kinh nghiệm xây dựng trong khoảng 3 tháng. Đây sẽ là căn cứ quan trọng để Sở làm ngân hàng câu hỏi và biên soạn đề thi chính thức.

Theo công bố, đề Ngữ văn và Toán có hình thức tự luận, thời gian làm bài 120 phút. Các môn còn lại theo dạng trắc nghiệm với 60 phút. Trong đó, đề môn Ngữ văn vẫn có 2 phần đọc hiểu và viết, lần lượt 4 và 6 điểm. Đề minh họa Toán có 5 bài, gồm nội dung tư duy và lập luận (3 điểm), giải quyết vấn đề (4,5 điểm) và mô hình hóa (2,5 điểm). Với các môn trắc nghiệm, số lượng câu hỏi từ 22 - 40 câu. Mức điểm không chia đều cho từng câu, tương tự định hướng của Bộ GDĐT với đề thi tốt nghiệp THPT năm tới.

Sở GDĐT Hà Nội cho biết các câu hỏi ở mức độ nhận biết sẽ chiếm 20%, mức độ thông hiểu và vận dụng đều 40%. Riêng các môn tích hợp và Tin học, tỷ lệ này được chia theo các dạng câu hỏi. Các trường cần nghiên cứu, áp dụng cấu trúc đề này trong giảng dạy, ôn luyện để học sinh làm quen với các dạng trắc nghiệm mới như lựa chọn đúng/sai, trả lời ngắn. Riêng với môn Ngữ văn, giáo viên tránh dùng ngữ liệu trong sách giáo khoa khi kiểm tra, nhằm khắc phục tình trạng học thuộc lòng.

Nhận định về đề minh họa môn Toán lớp 10 của Sở GDĐT Hà Nội theo Chương trình GDPT 2018, thầy Nguyễn Mạnh Cường - giáo viên Toán (Hệ thống giáo dục HOCMAI) nhận định: Đề minh họa vào lớp 10 môn Toán của Sở GDĐT Hà Nội năm học 2025-2026 có cấu trúc khá tương đồng so với đề thi các năm trước đó theo Chương trình GDPT 2006. Nội dung kiến thức trong đề thi gồm 3 mạch kiến thức là Số và Đại số, Hình học và Đo lường, Thống kê và Xác suất, bám sát Chương trình GDPT 2018.

Trong đó, mạch kiến thức Số và Đại số vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất (4,5 điểm/10 điểm). Một số kiến thức và dạng bài trong đề thi minh họa có sự tương đồng khá lớn với đề thi tuyển sinh các năm trước nhưng được giảm nhẹ về độ khó để phù hợp với Chương trình GDPT 2018. Việc tăng cường các câu hỏi liên quan đến ứng dụng thực tiễn nhằm kiểm tra khả năng đọc hiểu và năng lực mô hình hóa toán học của học sinh; từ đó phân loại được thí sinh. Theo thầy Cường, căn cứ trên cấu trúc, nội dung và phạm vi kiến thức của đề thi, học sinh cần xây dựng cho mình chiến lược học tập và ôn luyện một cách khoa học để có sự chuẩn bị tốt nhất cho kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10.

Về đề thi minh họa môn Ngữ văn vào lớp 10 năm học 2025- 2026 của Sở GDĐT Hà Nội, thầy Nguyễn Phi Hùng - giáo viên Ngữ văn (Hệ thống giáo dục HOCMAI) phân tích: Đề minh họa bám sát các mục tiêu cần đạt của Chương trình GDPT 2018 môn Ngữ văn lớp 9, tập trung kiểm tra, đánh giá năng lực của học sinh, cụ thể là năng lực đọc và viết. Phần đọc lấy ngữ liệu từ văn bản ngoài sách giáo khoa, cho phép đánh giá năng lực đọc của học sinh theo từng kiểu loại văn bản, tránh lối học thuộc, học tủ…

Đề minh họa chỉ là một phương án triển khai cấu trúc/ma trận đề thi. Mặc dù đề minh họa yêu cầu viết đoạn văn ở phần nghị luận văn học và viết bài văn ở phần nghị luận xã hội nhưng yêu cầu này có thể linh hoạt thay đổi khi triển khai các yêu cầu phần viết. Ngoài ra ngữ liệu đọc hiểu và ngữ liệu ở câu viết nghị luận văn học không nhất thiết phải trùng nhau.

Ngoài ra, các giáo viên của Tổ Tiếng Anh (Hệ thống giáo dục HOCMAI) đánh giá: Đề thi minh họa kỳ thi tuyển sinh vào 10 THPT của Sở GDĐT theo Chương trình GDPT 2018 môn Tiếng Anh tăng cường đánh giá tư duy của thí sinh, một số dạng bài tương tự như đề thi tốt nghiệp THPT. Đáng chú ý, đây là một đề thi mang tính thực tiễn cao, không nặng nề lý thuyết; tập trung mạnh vào khả năng tư duy ngôn ngữ của học sinh; tránh việc học vẹt, học tủ. Do đó, học sinh cần nghiêm túc đầu tư ôn luyện để có thể đạt được kết quả cao bài thi môn Tiếng Anh.

Dung Hòa