Đề án hạnh phúc: Để phụ nữ yên cân bằng giữa công việc và gia đình
Để góp phần giúp cho lao động nữ cân bằng giữa công việc và gia đình, trước khi sáp nhập vào Sở Nội vụ TP.HCM, Sở LĐ-TB&XH TP đã thí điểm đề án với tên gọi 'Đề án hạnh phúc'.
Tại Sở LĐ-TB&XH TP.HCM, đội ngũ cán bộ nữ chiếm tỷ lệ lớn, giữ nhiều vị trí quan trọng trong công tác trợ giúp cộng đồng. Do đó, để góp phần giúp cho lao động nữ của sở này cân bằng giữa công việc và gia đình, trước khi sáp nhập vào Sở Nội vụ TP.HCM, sở này đã thí điểm đề án với tên gọi "Đề án hạnh phúc".
Mục tiêu của đề án này là xây dựng môi trường làm việc bình đẳng, an toàn, hạnh phúc, giúp nữ cán bộ đảm bảo sự hài hòa giữa công việc, gia đình và các mối quan hệ xã hội, hướng tới các tiêu chí hạnh phúc.
Theo khảo sát của sở, nhiều cán bộ phải làm việc theo chế độ 24/7 và suốt 365 ngày/năm, do đặc thù phải phối hợp với các đối tác vào những khung giờ không cố định, kể cả ngày nghỉ lễ.
Điểm mấu chốt của đề án là thay vì quản lý chặt chẽ thời gian làm việc của cán bộ, sở chuyển sang đánh giá dựa trên kết quả công việc. Những vị trí cần làm việc trực tiếp, như tiếp dân tại bộ phận một cửa thì vẫn phải đảm bảo khung giờ cố định. Tuy nhiên, với các công việc mang tính linh hoạt, cán bộ có thể tự chủ động sắp xếp thời gian làm việc mà vẫn đảm bảo tiến độ và chất lượng công việc.
Bên cạnh đó, lao động nữ còn được hỗ trợ phòng ngừa bạo lực gia đình, được kết nối các dịch vụ vay vốn để cải thiện đời sống...

Đề án thí điểm giúp công chức, viên chức Sở LĐ-TB&XH (nay là Sở Nội vụ) giúp lao động nữ cân bằng giữa công việc và trách nhiệm gia đình. Ảnh: Nhân viên chăm sóc các bé tại Trung tâm Nuôi dưỡng Bảo trợ trẻ em Gò Vấp. Ảnh: HẢI NHI
Để phụ nữ yên tâm công tác
Tham gia thí điểm Đề án hạnh phúc, chị Nguyễn Thị Hường, chuyên viên của sở, cho biết bản thân cảm nhận rõ sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống gia đình sau khi Đề án hạnh phúc thí điểm. Nhờ đó, chị yên tâm công tác hơn.
“Ban đầu, chồng tôi chưa thực sự đồng cảm khi tôi phải thường xuyên làm việc đi sớm về muộn. Tuy nhiên, từ khi tham gia thí điểm đề án, được sắp xếp linh động giờ giấc làm việc, đánh giá lao động dựa trên tính hiệu quả. Khi có việc phát sinh, tôi có thể xin phép làm việc từ xa mà đảm bảo tiến độ công việc. Từ đó, không khí gia đình tôi đỡ căng thẳng hơn” - chị Hường nói.

Nữ cán bộ Trung tâm Công tác Xã hội - Giáo dục Dạy nghề Thiếu niên TP.HCM đi xác minh nhân thân cho trẻ lang thang tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước.
Tương tự, chị Phạm Thị Hòa cho biết thông qua đề án này, lãnh đạo sở đã có nhiều nỗ lực trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống cho nữ cán bộ, viên chức, người lao động không chỉ về vật chất mà còn cả tinh thần.
Theo chị Hòa, trước khi có Đề án Hạnh phúc, người lao động làm việc với cường độ cao, ít nghỉ ngơi. Nay họ có thêm cơ hội giao lưu, học hỏi, giảm căng thẳng, được chăm lo đời sống tinh thần, tạo động lực gắn bó lâu dài.
“Nhờ Đề án hạnh phúc, chúng tôi được quan tâm hơn, cân bằng giữa công việc và gia đình” - chị Hòa chia sẻ.
Gỡ "gánh nặng kép" cho phụ nữ
Ông Lê Văn Thinh, nguyên Giám đốc Sở LĐ-TB&XH TP.HCM, hiện nay là Trưởng ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp TP.HCM, là người trực tiếp chỉ đạo xây dựng đề án hạnh phúc.
Theo ông Thinh, dù công tác quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ đã đảm bảo nguyên tắc bình đẳng giới với tỷ lệ nữ trong quy hoạch tối thiểu 30-35%, phụ nữ vẫn đối mặt với rào cản, đặc biệt là thiên chức làm mẹ, ít nhiều ảnh hưởng đến sự nghiệp.

Ông Lê Văn Thinh, nguyên Giám đốc Sở LĐ-TB&XH TP.HCM. Ảnh: HẢI NHI
“Là người chồng, người cha và từng người đứng đầu ngành LĐ-TB&XH TP.HCM, tôi thấu hiểu sâu sắc những khó khăn mà phụ nữ gặp phải khi tham gia thị trường lao động. Bên cạnh công việc được trả lương để đóng góp vào kinh tế gia đình, họ còn gánh vác trách nhiệm kép là phải chu toàn trong việc nội trợ, chăm sóc con cái..." - ông Thinh bày tỏ.

Bên cạnh công việc được trả lương để đóng góp vào kinh tế gia đình, họ còn gánh vác trách nhiệm kép là phải chu toàn trong việc nội trợ, chăm sóc con cái... Ảnh: CTV
Cũng theo ông Thinh, tại TP.HCM, năm 2020, phụ nữ dành số giờ gấp đôi nam giới cho công việc chăm sóc gia đình như dọn dẹp, nấu ăn, mua sắm, chăm sóc con cái.
"Quan niệm truyền thống cho rằng phụ nữ phải chịu trách nhiệm chính trong những công việc này đã hạn chế cơ hội học tập, phát triển nghề nghiệp của họ. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây bất bình đẳng giới trong giáo dục, đặc biệt ở bậc sau đại học và giáo dục nghề nghiệp. Tôi là người ủng hộ mạnh mẽ đề án này" - ông Thinh nói.
Là người trực tiếp chỉ đạo xây dựng Đề án hạnh phúc, ông Thinh dự kiến đến năm 2026 sẽ sơ kết, đánh giá đề án, nếu thành công có thể đề xuất nhân rộng việc áp dụng ra các sở ngành khác.
“Tôi mong muốn khi công tác tại đơn vị mới, tôi sẽ có cơ hội trao đổi với cấp ủy, lãnh đạo và tổ chức công đoàn để nghiên cứu, vận dụng và tổ chức thực hiện Đề án Hạnh phúc trong phạm vi phù hợp” - ông Thinh tâm sự.
Người lao động có đời sống chất lượng hơn
Đề án Hạnh phúc được thí điểm tại Phòng Bảo vệ, chăm sóc trẻ em và Bình đẳng giới (Sở LĐ-TB&XH) cùng một số phòng ban khác đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận.
Trong đó, 80% công chức hài lòng với các giải pháp hỗ trợ; 75% cho biết có nhiều thời gian hơn dành cho gia đình mà vẫn đảm bảo chất lượng công việc nhờ làm việc linh hoạt; 70% cảm nhận sức khỏe thể chất và tinh thần được cải thiện nhờ tham gia các hoạt động tập thể dục, trị liệu; 60% quản lý thời gian hiệu quả hơn sau khi được tự sắp xếp kế hoạch làm việc; 40% nhận thấy cơ hội nâng cao năng lực và thăng tiến nghề nghiệp tốt hơn.
Nhờ những cải tiến này, trong năm 2022 và 2023, toàn bộ công chức cấp phòng đều được đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên, với 9/9 cá nhân đạt kết quả xuất sắc và nhiều bằng khen, giấy khen từ cấp trung ương và thành phố.
Đừng cố trở thành người phụ nữ hoàn hảo
"Phụ nữ phải đối mặt với “gánh nặng kép” khi vừa phải thành công trong sự nghiệp, vừa đảm đương vai trò gia đình. Xã hội đặt ra hình mẫu "người phụ nữ hoàn hảo", vô tình tạo áp lực khiến họ luôn phải cố gắng đáp ứng kỳ vọng.
Với áp lực cuộc sống hiện nay, nhất là ở các đô thị, phụ nữ cần chia sẻ áp lực với người thân, biết ưu tiên công việc quan trọng và học cách nói “không” để tránh quá tải. Đồng thời, phụ nữ cùng cần dành thời gian chăm sóc bản thân như đọc sách, tập thể dục, thiền định hay du lịch giúp tái tạo năng lượng, duy trì tâm lý tích cực.
Ngoài ra, phụ nữ có thể tham gia khóa học phát triển bản thân giúp phụ nữ quản lý cảm xúc, duy trì sự cân bằng, xem thử thách là cơ hội để trưởng thành và mạnh mẽ hơn".
Ths tâm lý DƯƠNG THỊ THU HÀ