ĐBQH lo tăng thuế quá nhanh sẽ chặn đà phát triển xe điện

Cần kéo giãn lộ trình tăng thuế

Sáng 9/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).

Trong đó, còn nhiều ý kiến về việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt với các loại xe sử dụng năng lượng thân thiện môi trường.

ĐBQH Trần Văn Khải phát biểu tại hội trường. Ảnh: Media Quốc hội.

Góp ý về thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe điện và xe sử dụng năng lượng sạch, ĐBQH Trần Văn Khải (đoàn Hà Nam), Ủy viên Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho rằng, lộ trình tăng thuế với ô tô điện sau năm 2027 (từ 3% lên 11%) là quá nhanh, có thể kìm hãm đà phổ cập xe điện trong giai đoạn đầu.

Từ đó, ông đề xuất kéo dài thời gian ưu đãi thuế cho xe điện chạy pin, xem xét chưa tăng thuế suất lên 11% ngay sau 2027 mà kéo giãn lộ trình tăng thuế thêm 5 - 10 năm, hoặc tăng dần từng bước nhỏ.

"Điều này đảm bảo giá xe điện hợp lý hơn trong trung hạn, khuyến khích người dân chuyển đổi phương tiện mà không tạo cú sốc về thuế", ĐBQH Khải nói.

ĐBQH lắng nghe các ý kiến thảo luận tại nghị trường. Ảnh: Media Quốc hội.

Ngoài ra, đại biểu cho rằng, cần ưu tiên thúc đẩy khoa học công nghệ và công nghiệp sạch, chính sách thuế cần hài hòa lợi ích theo hướng tiếp tục chấp nhận giảm nguồn thu ngắn hạn từ thuế tiêu thụ đặc biệt xe điện để đạt lợi ích lâu dài về môi trường (giảm ô nhiễm, giảm phụ thuộc nhiên liệu nhập khẩu), tạo đà cho doanh nghiệp sản xuất trong nước phát triển.

Đồng thời, bổ sung các ưu đãi bổ trợ như ưu đãi thuế nhập khẩu linh kiện, thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp sản xuất pin, trạm sạc... nhằm hình thành hệ sinh thái xe điện hoàn chỉnh.

"Chính sách tổng thể như vậy sẽ đặt người dân vào trung tâm, được sử dụng phương tiện giao thông hiện đại, chi phí vận hành thấp. Nhà nước đạt mục tiêu giảm phát thải và phát triển ngành công nghệ cao. Doanh nghiệp nội địa có cơ hội vươn lên dẫn đầu thị trường xe sạch trong khu vực", đại biểu phân tích.

Ưu đãi sâu hơn nữa với xe hybrid

Trao đổi với Báo Xây dựng bên hành lang Quốc hội, ĐBQH Phan Đức Hiếu (đoàn Thái Bình) đánh giá cao dự thảo lần này đã ưu đãi về thuế tiêu thụ đặc biệt mà không phân biệt xe hybrid sạc trong và sạc ngoài.

Tuy nhiên, ông Hiếu cho rằng, với tiến trình tăng thuế và mức thuế suất bằng 70% mức thuế xe xăng cùng loại là chưa đủ lớn để kích thích, hấp dẫn người tiêu dùng vì giá thành xe hybrid vẫn còn đắt.

ĐBQH Phan Đức Hiếu (đoàn Thái Bình). Ảnh: Media Quốc hội.

"Mục tiêu quản lý Nhà nước chưa rõ trong khi thuế tiêu thụ đặc biệt là một trong những công cụ để thúc đẩy hành vi tiêu dùng, hướng người tiêu dùng đến các sản phẩm thân thiện môi trường", ông Hiếu nói.

Theo ông, cần có ưu đãi đủ lớn cho xe hybrid, có thể giảm về mức 50% mức thuế xe xăng cùng loại để giúp giá xe giảm hẳn xuống, khi đó mới tạo sức cạnh tranh giữa xe hybrid, xe xăng và thu hút người tiêu dùng.

"Như vậy, thuế mới thực sự là công cụ đáp ứng đúng mục tiêu quản lý Nhà nước. Nếu không, cũng không giải quyết được việc gì, nằm ở giữa nửa tăng thu, nửa kích thích ưu đãi", ông Hiếu nói.

Về thuế tiêu thụ đặc biệt với xe pick-up, ông Hiếu đồng tình khi cơ quan soạn thảo thừa nhận nhu cầu sử dụng xe pick-up trong đời sống hằng ngày và điều chỉnh giảm thuế tiêu thụ đặc biệt với loại xe này.

Song ông cho rằng, trong tờ trình chưa nêu rõ mục đích, mục tiêu quản lý Nhà nước khi vẫn áp thuế tiêu thụ đặc biệt với xe pick-up.

ĐBQH chỉ ra, loại xe pick-up trong thực tế phục vụ chủ yếu cho hoạt động sản xuất kinh doanh nên đề nghị giữ nguyên theo luật hiện hành.

Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết 68 về kinh tế tư nhân, trong đó yêu cầu ngoài cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, còn phải giảm chi phí tuân thủ quy định luật pháp ít nhất 30% cho doanh nghiệp trong năm 2025 và tiếp tục cắt giảm trong các năm sắp tới.

Điều hòa nhiệt độ trên 24.000 BTU mới phải chịu thuế

Một vấn đề khác nhiều ĐBQH quan tâm góp ý là thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng nước giải khát có đường và điều hòa nhiệt độ.

Các đại biểu đề xuất cần xây dựng lộ trình áp thuế phù hợp đối với mặt hàng nước giải khát giúp doanh nghiệp (đặc biệt doanh nghiệp vừa và nhỏ) có thời gian thích ứng và cải tiến công thức giảm đường.

Đối với mặt hàng điều hòa nhiệt độ, nhiều đại biểu đề nghị bãi bỏ hoặc thu hẹp đối tượng điều hòa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng giải trình, tiếp thu ý kiến các đại biểu. Ảnh: Media Quốc hội.

Tiếp thu, giải trình ý kiến các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, với mặt hàng nước giải khát có đường, cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra đã tiếp thu theo hướng giãn thuế theo thời hạn, áp theo tỉ lệ năm 2027 là 8% và 2028 là 10%.

Cơ quan soạn thảo sẽ rà soát để xem xét mặt hàng gì sẽ áp từ ngày 1/1/2026 và mặt hàng nào lùi sang năm 2027.

"Việc này vừa thực hiện được mục tiêu của Quốc hội cũng như tránh cú sốc đối với doanh nghiệp", ông Thắng nói.

Đồng thời ông cho biết, sữa và các sản phẩm của sữa, thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng, nước khoáng đóng chai, nước rau quả, nước dừa... sẽ là những loại nước không bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt.

Về việc đánh thuế với điều hòa nhiệt độ, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, hiện đã có số ít các nước đánh thuế để tiết kiệm năng lượng, liên quan đến chất làm lạnh có thể gây ô nhiễm môi trường. Mặt hàng này trước đây đã được đánh thuế.

Lần này, dự thảo luật quy định điều hòa nhiệt độ có công suất trên 18.000 BTU đến 90.000 BTU thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Tại phiên thảo luận hôm nay, nhiều đại biểu đề xuất nâng công suất lên. Do đó, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu, nâng công suất này lên đến trên 24.000 BTU đến dưới 90.000 BTU để chịu thuế.

Trang Trần