Đẩy nhanh tiến độ bao phủ tiêm chủng vaccine sởi

Tiêm chủng vaccine phòng bệnh sởi cho trẻ em trên địa bàn Hà Nội. (Ảnh: Duy Tuân)

Theo báo cáo của Bộ Y tế, tại Việt Nam, năm 2024 ghi nhận hơn 45.758 trường hợp sốt phát ban nghi sởi (tỷ lệ 44,2/100.000 dân), trong đó 7.838 trường hợp dương tính và 18 trường hợp tử vong liên quan đến sởi. Từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận 38.807 trường hợp sốt phát ban nghi sởi tại 63 tỉnh, thành phố, trong đó có 3.447 trường hợp dương tính với sởi, có 5 trường hợp tử vong liên quan đến sởi tại Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương và Bình Phước.

Số mắc tăng cao so với cùng kỳ năm 2024, tập trung cao nhất tại khu vực miền nam (57%); tiếp đến là miền trung (19,2%), miền bắc (15,1%), Tây Nguyên (8,7%). Đáng chú ý, một số tỉnh, thành phố có số mắc có xu hướng tăng cao như Cao Bằng (582 ca), Nghệ An (737 ca), Quảng Nam (449 ca), Đà Nẵng (2.042 ca), Khánh Hòa (1.661 ca), Đồng Tháp (1.202 ca)… Số mắc phát ban nghi sởi phân bố rải rác ở các nhóm tuổi, trong đó chủ yếu là từ 9 tháng tuổi đến dưới 15 tháng tuổi với 72,7%; tỷ lệ dưới 6 tháng tuổi là 5,4% và từ 6 tháng đến dưới 9 tháng tuổi là 9,9% (là hai nhóm chưa đến độ tuổi tiêm chủng). Số mắc ở nhóm không tiêm chủng chiếm 90,8%, nhóm không rõ tiểu sử tiêm chủng 4,9% và đã tiêm chủng 4,3%.

Bệnh sởi có khả năng lây truyền cao và chỉ có thể cắt đứt được sự lây truyền trong cộng đồng khi miễn dịch bảo vệ đặc hiệu đạt ít nhất 95%.

Cục trưởng Phòng bệnh (Bộ Y tế) Hoàng Minh Đức

Cục trưởng Phòng bệnh (Bộ Y tế) Hoàng Minh Đức cho biết, bệnh sởi có khả năng lây truyền cao và chỉ có thể cắt đứt được sự lây truyền trong cộng đồng khi miễn dịch bảo vệ đặc hiệu đạt ít nhất 95%. Các trường hợp chưa được tiêm chủng hoặc tiêm chủng chưa đầy đủ tích lũy qua nhiều năm đã tạo khoảng trống miễn dịch làm giảm khả năng bảo vệ trước nguy cơ lây lan. Việc ghi nhận các trường hợp mắc bệnh khi chưa đến độ tuổi tiêm chủng (trẻ dưới 9 tháng tuổi) làm gia tăng thêm nguy cơ lây lan dịch bệnh.

Bên cạnh đó, tỷ lệ tiêm chủng vaccine phòng bệnh sởi và các bệnh dự phòng bằng vaccine giai đoạn sau đại dịch Covid-19, từ năm 2022, 2023 đến đầu năm 2024 thấp, miễn dịch trong cộng đồng không đạt mức để có thể ngăn ngừa dịch bệnh. Đáng chú ý, mặc dù các kế hoạch triển khai chiến dịch tiêm chủng đã được Bộ Y tế ban hành ngay sau khi có kết quả đánh giá nguy cơ từ các địa phương nhưng việc tổ chức triển khai chính thức bị kéo dài do cần thời gian để thực hiện các thủ tục, quy định về tiếp nhận viện trợ, kiểm định chất lượng, phân bổ vaccine và các địa phương cần thời gian để rà soát, thống kê đối tượng trong chiến dịch.

Việc thống kê, quản lý đối tượng tiêm chủng gặp một số hạn chế, chưa sát với thực tế bị ảnh hưởng. Tại vùng sâu, vùng xa, việc tiếp cận địa bàn, tổ chức tiếp nhận, vận chuyển vaccine còn gặp khó khăn, thiếu kinh phí để triển khai hoạt động tại các tuyến; thiếu nhân lực làm công tác phòng chống sởi...

Theo Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan, trước diễn biến phức tạp, tốc độ lây lan của bệnh sởi cũng như yêu cầu thúc đẩy triển khai chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng chống dịch sởi, Bộ Y tế đề nghị UBND các tỉnh, thành phố khẩn trương tổ chức, ưu tiên bảo đảm nhân lực, hậu cần, kinh phí, vật tư, thiết bị để đẩy nhanh tiến độ tiêm vaccine phòng chống bệnh sởi, phải hoàn thành trước ngày 20/3. Chính quyền các cấp, các ban, ngành, đoàn thể tại cơ sở cần tích cực phối hợp, hỗ trợ ngành y tế tăng cường rà soát, quản lý đối tượng tiêm chủng và không bỏ sót các trường hợp chưa được tiêm chủng đầy đủ vaccine phòng bệnh sởi; huy động các nguồn vaccine tiêm chủng sởi thông qua hoạt động xã hội hóa, các nguồn viện trợ; đa dạng hóa các hình thức tiêm chủng tại cộng đồng trong giờ hành chính, ngoài giờ hành chính...

Bộ Y tế yêu cầu ngành y tế các địa phương đẩy nhanh tiến độ triển khai chiến dịch tiêm vaccine phòng chống bệnh sởi năm 2025 trên địa bàn, ưu tiên tiêm cho trẻ ở các huyện đang có nhiều ca mắc hoặc nghi mắc sởi. Phải tiếp tục triển khai hiệu quả công tác tiêm chủng mở rộng, tổ chức tiêm bù, tiêm vét vaccine cho các trẻ chưa được tiêm hoặc chưa tiêm đủ các mũi vaccine. Căn cứ nguồn lực và tình hình mắc, nghi mắc sởi tại mỗi địa phương để áp dụng hình thức triển khai tiêm chủng phù hợp. Đẩy mạnh công tác truyền thông phòng chống dịch sởi trong cộng đồng, áp dụng các hình thức tuyên truyền đa dạng, phù hợp với người dân, nhất là với đồng bào dân tộc để vận động người dân đưa con em đi tiêm chủng đúng lịch, đủ liều vaccine phòng bệnh sởi và đi khám, chữa bệnh kịp thời khi có các dấu hiệu mắc bệnh sởi; xử lý nghiêm các trường hợp đưa thông tin không đúng, không chính xác về tình hình dịch bệnh trên mạng xã hội.

THÁI SƠN