Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp xã

Chuyển đổi mô hình tổ chức chính quyền địa phương

Tiếp tục chương trình phiên họp toàn thể lần thứ 2, sáng 25/4, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp thẩm tra dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) và dự án Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi).

Trình bày tóm tắt tờ trình, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho biết, mục tiêu ban hành Luật là sửa đổi cơ bản các quy định về phân định đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương để thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, định hướng trong các văn kiện, Nghị quyết của Đảng, Kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cụ thể hóa quy định của Hiến pháp năm 2013 (sau khi sửa đổi, bổ sung) nhằm chuyển đổi mô hình tổ chức chính quyền địa phương từ 3 cấp như hiện nay (gồm: cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã) thành 2 cấp (gồm: cấp tỉnh và cấp xã).

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long (Ảnh: Quochoi.vn).

Dự thảo Luật gồm 7 chương, 54 điều, tập trung sửa đổi, bổ sung các quy định thuộc 4 nhóm vấn đề sau đây: Sửa đổi các quy định liên quan đến việc tổ chức đơn vị hành chính và mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Sửa đổi các quy định về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp xã; sửa đổi, bổ sung các quy định về tổ chức bộ máy của chính quyền địa phương; về hiệu lực thi hành và giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan đến việc chuyển đổi mô hình tổ chức chính quyền địa phương từ 3 cấp sang 2 cấp (bỏ cấp huyện).

Theo đó, sửa đổi, bổ sung các quy định về tổ chức đơn vị hành chính và mô hình chính quyền địa phương 2 cấp: Cấp tỉnh gồm: tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; cấp xã gồm: xã, phường và đặc khu (ở hải đảo) và đơn vị hành chính kinh tế - đặc biệt giữ như quy định hiện hành do Quốc hội quyết định thành lập.

Chính quyền địa phương cấp tỉnh và cấp xã đều tổ chức HĐND và UBND để bảo đảm bộ máy chính quyền thống nhất, hoạt động thông suốt từ Trung ương đến cấp xã.

Hồ sơ dự án Luật đủ điều kiện trình UBTVQH xem xét

Qua thảo luận, đa số các thành viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành việc sửa đổi cơ bản, toàn diện Luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện hành, đồng thời tán thành việc xây dựng dự án Luật theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Hồ sơ dự án Luật đã được Chính phủ chuẩn bị công phu, nghiêm túc, bảo đảm đầy đủ, đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025.

Các ý kiến nhận thấy, dự thảo Luật bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, cụ thể hóa các yêu cầu, định hướng về thực hiện mô hình địa phương 2 cấp; sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, tiếp tục sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã tại Nghị quyết của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng và các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng phát biểu kết luận (Ảnh: Quochoi.vn).

Kết luận nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, các thành viên của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với nhiều nội dung trong dự thảo Luật mà Chính phủ trình cũng như những kiến nghị trong báo cáo thẩm tra của Thường trực Ủy ban.

Các ý kiến thống nhất Hồ sơ dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) trình theo trình tự, thủ tục rút gọn theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Hồ sơ dự án Luật đủ điều kiện trình UBTVQH xem xét, cho ý kiến, trên cơ sở đó trình Quốc hội xem xét, thông qua Luật này tại Kỳ họp thứ 9 tới, đảm bảo đúng tiến độ hoàn thành trước ngày 30/6/2025 theo chỉ đạo của Trung ương.

Đồng thời, các ý kiến tán thành việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương cấp tỉnh.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đề nghị Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nghiên cứu hoàn thiện báo cáo thẩm tra để trình UBTVQH xem xét, cho ý kiến tại Phiên họp thứ 44.

Trên cơ sở kết luận của UBTVQH và ý kiến thẩm tra và ý kiến các thành viên Ủy ban, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo khẩn trương nghiên cứu tiếp thu, hoàn thiện Hồ sơ dự án Luật để gửi đến ĐBQH đúng thời hạn.

Hoàng Thị Bích