Đẩy mạnh áp dụng công nghệ vào quản lý chất lượng hàng hóa

Hội thảo Góp ý Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Ngày 3/3, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội tổ chức Hội thảo Góp ý Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Tại Hội thảo, các chuyên chuyên gia, đại diện các tổ chức, doanh nghiệp tập trung thảo luận, cho ý kiến về các vấn đề như: Về các nhóm chính sách của nhà nước về hoạt động liên quan đến chất lượng sản phẩm hàng hóa; về hạ tầng chất lượng quốc gia (NQI); ứng dụng công nghệ trong quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa; việc công bố hợp chuẩn, hợp quy sản phẩm, hàng hóa; về nguyên tắc quản lý chất lượng sản phẩm…

Đặc biệt, về việc ứng dụng công nghệ trong quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa được quan tâm cho ý kiến.

Bà Nguyễn Thị Mai Hương, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia cho biết: "Trong các chính sách đề xuất sửa Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, chúng tôi có đề xuất 4 chính sách gồm: Sửa đổi xác định sản phẩm hàng hóa nhóm 2 và hoạt động kiểm tra chất lượng sản phẩm hàng hóa; ứng dụng công nghệ trong quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hóa; phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia bảo đảm mục tiêu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế; tăng cường tính hiệu quả của hoạt động quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa, đẩy mạnh phân công, phân cấp quản lý để phù hợp với tình hình thực tế hiện nay".

Trong đó, việc ứng dụng công nghệ trong quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hóa cần tập trung đẩy mạnh ứng dụng các giải pháp về chuyển đổi số, mã số mã vạch, truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hóa, tạo môi trường sản xuất kinh doanh minh bạch.

Việc ứng dụng công nghệ số trong giám sát vào quản lý chất lượng sản phẩm, ghi nhãn điện tử giúp kết nối, thu thập, chia sẻ thông tin, hỗ trợ các bên trong chuỗi cung ứng truy xuất nguồn gốc, triệu hồi sản phẩm, quản lý sản xuất, bán hàng, kho bãi và vận chuyển.

Đồng thời, xây dựng và triển khai hộ chiếu số của sản phẩm để thu thập và chia sẻ dữ liệu về sản phẩm và chuỗi cung ứng trên toàn bộ chuối giá trị, thúc đẩy sản xuất bền vững theo mô hình kinh tế tuần hoàn, tối ưu hóa hiệu quả vật liệu và năng lượng, kéo dài tuổi thọ sản phẩm; đồng thời giúp doanh nghiệp cung cấp thông tin minh bạch cho người tiêu dùng và đảm bảo tuân thủ pháp luật.

Theo bà Nguyễn Thị Mai Hương, việc ứng dụng công nghệ trong quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc, có thể áp dụng theo nhiều ứng dụng công nghệ khác nhau. Hiện các điện thoại đời cao có thể nhận diện được nhãn điện tử trên sản phẩm. Vấn đề này, các nước đã làm rất mạnh, nhất là với các sản phẩm dược phẩm, mỹ phẩm. Đặc biệt việc xây dựng triển khai hộ chiếu số của sản phẩm để thua thập và chia sẻ dữ liệu về sản phẩm và chuỗi cung ứng… Cần quy định nhóm sản phảm bắt buộc phải có hộ chiếu số của sản phẩm.

Một đại diện doanh nghiệp cho biết: Hiện khoa học công nghệ đang phát triển cực kỳ nhanh chóng, có dự đoán rằng chỉ 1-2 năm nữa AI còn thông minh hơn con người; nhưng hiện chúng ta vẫn còn đang “trói cứng” doanh nghiệp và 3 nội dung: Mã số, mã vạch, mã truy xuất nguồn gốc thì đất nước khó phát triển được theo như chỉ đạo Nghị quyết 57.

Các chuyên gia cũng cho rằng, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số là xu thế không thể không hội nhập. Cần phải xây dựng dữ liệu, kê khai, cơ quan nhà nước có dữ liệu số để phục vụ cho quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc, ghi nhãn điện tử.

Theo đó, trong bối cảnh hiện nay, vấn đề chuyển đổi số sẽ giúp mang lại giá trị gia tăng cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp tạo ra giá trị mới nhờ việc cung cấp cho khách hàng những trải nghiệm mới; tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình xuất khẩu sản phẩm, hàng hóa, nâng cao uy tín, thương hiệu trên thị trường trong và ngoài nước. Việc định danh, mã hóa và thu thập thông tin dạng máy đọc là tiền đề để có thể số hóa, trao đổi dữ liệu điện tử giữa các đơn vị trong chuỗi cung ứng và là nền tảng cho giải pháp truy xuất nguồn gốc điện tử.

Đồng thời, Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia có thể hỗ trợ hiển thị hoặc tham chiếu, chuyển tiếp đến các dữ liệu chỉ dẫn địa lý, dữ liệu bản đồ trực tuyến, dữ liệu atlas điện tử khi các nguồn dữ liệu này sẵn sàng. Các hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa sẽ được phép sử dụng các dữ liệu chỉ dẫn địa lý, dữ liệu bản đồ trực tuyến, dữ liệu atlas điện tử khi việc đồng bộ nêu trên sẵn sàng.

Việc ứng dụng mã số, mã vạch trên nền tảng công nghệ như Blockchain, IoT, AI và các công nghệ mới khác sẽ tạo ra hệ sinh thái số, dữ liệu lớn (Big data) phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới, là yếu tố cơ bản liên kết thông tin về điều kiện bảo đảm chất lượng sản phẩm (công bố hợp chuẩn, công bố hợp quy, chứng nhận hợp chuẩn, chứng nhận hợp quy sản phẩm, hàng hóa), là công cụ phục vụ nhà sản xuất giám sát chất lượng sản phẩm, truy tìm, xác định nguồn gốc, nguyên nhân sự cố liên quan đến sản phẩm; người tiêu dùng tra cứu, tìm kiếm thông tin về chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Do đó, để hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về ứng dụng công nghệ, trong đó có mã số mã vạch trong quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, ghi nhãn điện tử thì việc xem xét, bổ sung vào trong Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa là rất cần thiết.

Tin, ảnh: Tạ Nguyên/Báo Tin tức