Đầu tư xã hội để chuyển đổi xanh, từ thế giới nhìn về Việt Nam

Bài học từ nước Đức

Các cơ hội đầu tư xã hội là một khía cạnh quan trọng của quá trình ra quyết định trong chuyển đổi năng lượng. Những cơ hội này thu hút các nhà đầu tư quan tâm đến cả tác động xã hội của khoản đầu tư và khả năng tạo ra lợi nhuận.

Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (EREA) hợp tác cùng GEAPP tổ chức buổi hội thảo kỹ thuật thảo luận về BESS. Ảnh: GEAPP

Theo bà Kitty Bu, Phó Chủ tịch khu vực Đông Nam Á Liên minh Năng lượng Toàn cầu vì Con người và Hành tinh (GEAPP), chuyển đổi năng lượng là nền tảng để thúc đẩy đầu tư xã hội vì quá trình này thúc đẩy phát triển kinh tế liên kết, môi trường bền vững và công bằng xã hội. Bằng cách chuyển sang các nguồn năng lượng tái tạo, các quốc gia có thể thiết kế lại các hệ thống năng lượng để giải quyết các chênh lệch năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính và thúc đẩy tạo việc làm.

Công cuộc chuyển đổi năng lượng tái tạo (Energiewende) của Đức là ví dụ điển hình. Các chính sách như thuế suất ưu đãi không chỉ khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo mà còn trao quyền cho người dân, doanh nghiệp và chính quyền thành phố tham gia tích cực vào nền kinh tế xanh. Hệ thống năng lượng dân chủ hóa này đã thúc đẩy đầu tư rộng rãi vào các cơ sở tái tạo, giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu năng lượng và tạo ra các trung tâm kinh tế địa phương cho việc làm xanh và đổi mới sáng tạo.

Tiềm năng tại Việt Nam

Tại Việt Nam, tiềm năng cho đầu tư xã hội nằm ở việc áp dụng các mô hình tập trung vào cộng đồng tương tự. Các dự án năng lượng tái tạo phi tập trung, như lưới điện siêu nhỏ năng lượng mặt trời, có thể cung cấp điện cho các vùng nông thôn, giải quyết tình trạng thiếu năng lượng đồng thời thúc đẩy tinh thần kinh doanh tại địa phương.

Các hệ thống này cho phép cộng đồng cùng sở hữu và hưởng lợi từ cơ sở hạ tầng năng lượng tái tạo, thúc đẩy chu kỳ tái đầu tư vào giáo dục, y tế và doanh nghiệp địa phương. Hơn nữa, quá trình chuyển đổi năng lượng tái tạo thường đòi hỏi sự thay đổi lực lượng lao động trên diện rộng, tạo cơ hội cho các chính phủ thiết kế các chương trình đào tạo toàn diện giúp người lao động chuẩn bị cho các công việc thân thiện với môi trường hơn và thu nhập cao hơn.

Quá trình chuyển đổi năng lượng cũng thu hút vốn tư nhân và đầu tư từ thiện bằng cách tích hợp với các ưu tiên ESG (môi trường – xã hội – quản trị doanh nghiệp) toàn cầu. Dòng tiền đổ vào quá trình này cho phép phát triển các dự án ưu tiên khả năng phục hồi cộng đồng lâu dài, dù là thông qua việc tiếp cận nước sạch, cải thiện sức khỏe cộng đồng hay cơ sở hạ tầng được xây dựng để chống chịu tác động của khí hậu.

Đơn cử, GEAPP đang hợp tác với Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Viện Rocky Mountain (RMI) và Viện Năng lượng Việt Nam (IE) triển khai dự án thí điểm Hệ thống pin lưu trữ năng lượng (BESS) kết nối lưới điện đầu tiên của Việt Nam. BESS là một lĩnh vực ưu tiên để thu hút đầu tư.

Liên Hà