Đầu tư nâng cấp, vận hành an toàn hồ đập

Duy tu, sửa chữa hệ thống kênh dẫn nước từ hồ chứa phục vụ sản xuất nông nghiệp

Nguy cơ mùa lũ

Những năm qua, từ nhiều nguồn vốn khác nhau, việc đầu tư sửa chữa, nâng cấp, hiện đại hóa để nâng cao an toàn công trình đập, hồ chứa nước trên địa bàn thành phố đã được triển khai. Có thể kể đến như: Tiểu DA Sửa chữa và nâng cao an toàn đập (WB8) tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là TP. Huế) đã hoàn thành đầu tư sửa chữa, nâng cấp 9 hồ thủy lợi ở các địa phương. Ban Quản lý DA Đầu tư xây dựng công trình NN&PTNT đã sửa chữa, nâng cấp hồ chứa nước Thọ Sơn. Công ty TNHH NN MTV Quản lý khai thác công trình Thủy lợi TP. Huế (Công ty Thủy lợi) đã đầu tư sửa chữa hồ A Lá, Kăm Đôn B, Khe Ngang… Tuy nhiên, vẫn còn một số đập, hồ chứa nước vừa và nhỏ chưa được bố trí kinh phí nâng cấp, sửa chữa.

Theo thống kê của Công ty Thủy lợi, hiện trên địa bàn thành phố có khoảng 12 công trình đập, hồ chứa lớn nhỏ cần nâng cấp, sửa chữa đảm bảo an toàn vận hành công trình với tổng kinh phí khoảng 16,6 tỷ đồng, tập trung nhiều nhất ở các huyện A Lưới, Phú Lộc. Trong đó, đáng chú ý có hồ Nam Giản (Quảng Điền) bị xuống cấp, sạt lở phần mái đập chính, mái hạ lưu, tràn xả lũ, cần bố trí kinh phí nâng cấp các hạng mục khoảng 5 tỷ đồng, nhằm phục vụ sản xuất; công trình đập Kim Sơn (Trung Sơn, A Lưới) bồi lấp thượng lưu đập, tường bên bờ tả bể tiêu năng bị xói chân, bồi lấp cửa vào cống lấy nước, cần nguồn kinh phí khắc phục khoảng 2 tỷ đồng...

Ông Đỗ Văn Đính, Chủ tịch Công ty Thủy lợi cho biết, qua kiểm tra các công trình đập, hồ chứa nước thủy lợi, một số hạng mục phụ trợ đã hư hỏng, một số đập đất có hiện tượng sạt trượt mái và thấm nhẹ, các thiết bị cơ khí đã xuống cấp. Một số công trình đường quản lý và công trình trên kênh xuống cấp chưa được đầu tư. Nguyên nhân xuống cấp chủ yếu là do đa số các hồ chứa nước thủy lợi trên địa bàn đã được đầu tư xây dựng từ lâu, qua nhiều giai đoạn quản lý khai thác, ảnh hưởng của thời tiết mưa, lũ nhưng chưa được duy tu, sửa chữa kịp thời. Trong khi đó, công tác kiểm định an toàn đập, xây dựng bản đồ ngập lụt hạ du… cũng gặp khó khi cần kinh phí lớn để triển khai, ngân sách của các địa phương, đơn vị chưa bố trí để thực hiện theo quy định.

“Công ty đã xây dựng kế hoạch, dự toán kinh phí để thực hiện trình các cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định kinh phí nâng cấp các đập, hồ chứa nước hư hỏng, xuống cấp nhằm vận hành ổn định lâu dài”, ông Đính nói.

Vận hành an toàn

Theo Chi cục Thủy lợi, hàng năm Sở NN&MT, Hội đồng tư vấn đánh giá an toàn đập, hồ chứa nước thành phố đều tiến hành các đợt kiểm tra an toàn đập, hồ chứa nước nhằm phát hiện các hư hỏng, sự cố, quá trình vận hành của công trình để có giải pháp khắc phục kịp thời trước và sau mùa mưa, lũ. Các địa phương có đập, hồ chứa nước, Công ty Thủy lợi chủ động thành lập các đoàn kiểm tra đảm bảo an toàn công trình.

Trong các đợt mưa lũ, Sở NN&MT, Hội đồng tư vấn đánh giá an toàn đập, hồ chứa nước đã phối hợp với các địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp để bảo đảm an toàn công trình đầu mối, hạn chế ngập lụt ở hạ du, tích nước tối ưu phục vụ sản xuất. Phối hợp cơ quan phòng, chống thiên tai tính toán các kịch bản vận hành hồ chứa, hỗ trợ địa phương vận hành đảm bảo an toàn công trình, giảm thiểu ngập lụt hạ du.

Chi cục Thủy lợi cho rằng, công tác quản lý, khai thác công trình thủy lợi đang gặp nhiều khó khăn như thiên tai xảy ra bất thường với tần suất, cường độ ngày càng gia tăng; công trình xuống cấp không đảm bảo công năng thiết kế; nguồn kinh phí Nhà nước cấp không đảm bảo để thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ quản lý, khai thác và bảo vệ công trình quy định tại Luật Thủy lợi.

Để đảm bảo an toàn công trình thủy lợi trong quá trình vận hành và khai thác, trong điều kiện nguồn lực của thành phố còn khó khăn, Sở NN&MT đã tham mưu UBND thành phố đề xuất Bộ NN&MT hỗ trợ ngân sách cho thành phố để thực hiện các DA nâng cao an toàn đập, hồ chứa nước còn lại trên địa bàn; đầu tư sửa chữa, nâng cấp hệ thống công trình thủy lợi đảm bảo cấp nước phục vụ sản xuất và đời sống của người dân.

Mới đây, UBND TP. Huế có văn bản yêu cầu các sở ngành, địa phương tăng cường công tác đảm bảo an toàn công trình đê điều, thủy lợi trong mùa mưa, lũ năm 2025. Theo đó, yêu cầu các đơn vị liên quan, chính quyền tổ chức đánh giá công tác bảo đảm an toàn công trình đê điều, thủy lợi trên địa bàn. Bổ sung phương tiện kỹ thuật, trang, thiết bị làm việc nhằm nâng cao năng lực ứng phó trong thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an toàn công trình.

Bài, ảnh: HÀ NGUYÊN