Đấu tranh với vi phạm về hóa đơn cần sự đồng hành của người nộp thuế

Công chức thuế Chi cục Thuế khu vực Nam Trà My - Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam phân loại hồ sơ phục vụ thanh tra, kiểm tra về thuế.

Gây tâm lý hoang mang cho người kinh doanh chân chính

Thời gian qua, Tổng cục Thuế luôn quan tâm chỉ đạo, triển khai nhiều giải pháp mạnh mẽ trong công tác quản lý hóa đơn. Tuy nhiên, việc mua bán hóa đơn còn diễn ra phức tạp, cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý một số vụ vi phạm về mua bán hóa đơn khống, hóa đơn không hợp pháp để thu lợi bất chính, trốn thuế, chiếm đoạt số tiền thuế của Nhà nước.

Theo phân tích của lãnh đạo ngành Thuế, nguyên nhân là do người nộp thuế (NNT) cố ý vi phạm, thực hiện hành vi thành lập doanh nghiệp (DN) với mục đích chính là mua, bán hóa đơn không hợp pháp để thu lợi bất chính; nguyên nhân từ công tác quản lý DN, quản lý hóa đơn của một bộ phận công chức thuế.

Thống kê sơ bộ của Tổng cục Thuế cho thấy, trong năm 2024, đã có 34 lượt thông tin báo chí phản ánh tương ứng với 34 vụ việc liên quan đến các đường dây mua bán hóa đơn, trốn thuế bị triệt phá. Số lượng hóa đơn từ hàng trăm đến hàng chục nghìn hóa đơn bị mua bán bất hợp pháp, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp; doanh thu xuất hóa đơn cũng từ hàng trăm tỷ đến hàng chục nghìn tỷ đồng.

Một số vụ án lớn, điển hình bị cơ quan công an triệt phá như: Tháng 8/2024, Công an thành phố Lạng Sơn (tỉnh Lạng Sơn) triệt phá chuyên án, bắt giữ 3 đối tượng thực hiện hành vi mua bán trái phép hóa đơn giá trị gia tăng (GTGT) với tổng giá trị hơn 11.000 tỷ đồng.

Hay trong đầu tháng 7/2024, Tòa án nhân dân TP. Hồ Chí Minh đã tuyên án đối với bị cáo Hoàng Đặng Ngọc Mỹ Trang chủ mưu và 38 đồng phạm tổ chức điều hành đường dây mua bán trái phép hơn 35.000 hóa đơn GTGT khống, cho nhiều cá nhân, pháp nhân cư trú hoặc có trụ sở tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước, tổng giá trị trên hóa đơn sau thuế hơn 4.400 tỷ đồng.

Trước đó, tháng 2/2024, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Ninh ban hành cáo trạng truy tố với 12 bị can trong vụ án “ông trùm” Trương Xuân Đước (ở Hải Phòng) và Nguyễn Thị Ngọc Anh (vợ Đước) mua bán hóa đơn trái phép.

Theo PGS.TS Lê Xuân Trường - Trưởng Khoa Thuế - Hải quan (Học viện Tài chính), hành vi mua bán hóa đơn bất hợp pháp và các hành vi gian lận khác về hóa đơn gây ra nhiều hậu quả xấu cho cả nhà nước, cộng đồng DN và cơ quan quản lý thuế. Các hành vi gian lận về hóa đơn có thể gây tâm lý hoang mang cho những người kinh doanh chân chính, lo lắng không biết hóa đơn nhận được khi mua hàng hóa, dịch vụ có phải là hóa đơn hợp pháp không.

PGS.TS Lê Xuân Trường cho rằng, có rất nhiều cách để DN tự bảo vệ mình khỏi các hành vi gian lận về hóa đơn. Nhưng để chặt chẽ, DN nên thông báo, chủ động đề nghị cơ quan thuế hỗ trợ kiểm tra thông tin về hóa đơn, khi phát hiện các đối tượng có dấu hiệu vi phạm pháp luật về hóa đơn, để bảo vệ quyền lợi và uy tín của DN.

Lập hồ sơ, chuyển cơ quan công an xử lý theo quy định

Để tiếp tục đấu tranh, phòng ngừa gian lận về hành vi mua, bán trái phép hóa đơn, tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong quản lý hóa đơn, ngày 21/1/2025, Tổng cục Thuế đã ban hành công văn yêu cầu cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tiếp tục thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính và Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế về việc tăng cường các biện pháp rà soát, kiểm tra hóa đơn nhằm ngăn chặn gian lận trong việc sử dụng hóa đơn…

Đồng thời, Tổng cục Thuế chỉ đạo, toàn ngành đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, rà soát, đối chiếu hóa đơn. Trường hợp phát hiện NNT sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp thì nghiêm túc xử lý theo đúng quy định của Luật Quản lý thuế; nếu đến mức xử lý hình sự thì lập hồ sơ, chuyển cơ quan chức năng để xử lý theo quy định.

Ngành Thuế tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong các nghiệp vụ phân tích rủi ro, đánh giá, phân loại hồ sơ khai thuế liên quan đến hóa đơn để phục vụ cho việc thanh tra, kiểm tra về thuế, về hóa đơn, về hoàn thuế. Thực hiện phối hợp tốt giữa các cơ quan thuế trong việc xác minh hóa đơn đảm bảo chính xác, hiệu quả, kịp thời.

Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn NNT chấp hành đúng các quy định của pháp luật liên quan đến hóa đơn cũng như chế tài xử phạt, hậu quả pháp lý khi có hành vi vi phạm pháp luật về hóa đơn…

Để góp phần tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch trong việc thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước và nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý thuế, Tổng cục Thuế đề nghị NNT khi mua, bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ phải sử dụng hóa đơn theo đúng thực tế phát sinh được quy định, không mua bán HĐĐT và kịp thời cung cấp thông tin các đối tượng rao bán HĐĐT cho cơ quan thuế và cơ quan công an nơi gần nhất hoặc theo đường dây nóng được đăng tải trên website của cơ quan thuế và cơ quan công an các địa phương để xử lý theo quy định của pháp luật.

Tổng cục Thuế cho biết, những thông tin do NNT cung cấp sẽ được bảo mật và đảm bảo xử lý nghiêm minh, ngăn chặn các hành vi có thể gây thiệt hại cho xã hội. Khi sử dụng hóa đơn, NNT cần thường xuyên truy cập vào trang https://hoadondientu.gdt.gov.vn của Tổng cục Thuế để tra cứu, đối soát với nội dung được ghi trên hóa đơn.

Trường hợp NNT phát hiện không mua hàng hóa, dịch vụ nhưng vẫn nhận được HĐĐT gửi đến từ người bán thì đề nghị liên hệ ngay với người bán hoặc cơ quan quản lý thuế để xử lý kịp thời, tránh sự lợi dụng của các DN, tổ chức, cá nhân phát hành hóa đơn không hợp pháp.

Văn Tuấn