Dấu ấn thương mại Việt - Trung

Là đối tác đầu tiên có kim ngạch thương mại vượt 200 tỷ USD

Theo Tổng cục Hải quan, năm 2024, kim ngạch thương mại song phương giữa hai nước đạt mức kỷ lục 205,2 tỷ USD, đánh dấu một cột mốc mới trong thương mại hai chiều, tăng 33,3 tỷ USD so với năm 2023.

Với kết quả này, Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại đầu tiên mà Việt Nam có kim ngạch thương mại vượt ngưỡng 200 tỷ USD.

Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc đạt 61,2 tỷ USD, giảm nhẹ khoảng 100 triệu USD so với năm 2023. Trong khi đó, kim ngạch nhập khẩu từ Trung Quốc tăng vọt lên 144 tỷ USD, tăng đáng kể 33,35 tỷ USD, tương ứng 30,1% so với năm trước.

Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc nhiều mặt hàng chủ lực như nông sản (gạo, cà phê, hạt điều, trái cây...), thủy sản, linh kiện điện tử, dệt may, cao su và dầu thô.

Đặc biệt, nông sản Việt Nam có lợi thế lớn tại thị trường Trung Quốc nhờ vào sự gần gũi về địa lý và nhu cầu tiêu dùng cao. Sản phẩm như sầu riêng, thanh long, xoài, chanh leo đã có chỗ đứng vững chắc và tiếp tục tăng trưởng mạnh trong năm 2024.

Ở chiều ngược lại, Việt Nam nhập khẩu từ Trung Quốc các mặt hàng như máy móc, thiết bị công nghiệp, nguyên vật liệu phục vụ sản xuất, hàng tiêu dùng và linh kiện điện tử. Sự đa dạng trong cơ cấu hàng hóa giữa hai nước giúp tận dụng được lợi thế so sánh của từng bên, góp phần vào sự phát triển kinh tế chung.

FDI từ Trung Quốc lũ lượt vào Việt Nam

Không chỉ thương mại song phương, thu hút vốn FDI từ Trung Quốc vào Việt Nam cũng có nhiều điểm sáng. Dòng vốn FDI từ Trung Quốc vào Việt Nam tăng mạnh từ 2,3 tỷ USD năm 2019 lên 4,47 tỷ USD năm 2023, gấp hơn 1,9 lần trong 5 năm.

Năm 2023 được đánh giá là năm đặc biệt nổi bật trong thu hút vốn đầu tư từ Trung Quốc với số vốn FDI đạt mức cao nhất trong 5 năm qua, tăng gần 80% so với năm 2022.

Năm 2024, con số đầu tư đã lên đến 4,9 tỷ USD và có nhiều dấu ấn khi thu hút được nhiều tập đoàn lớn quy mô vốn đầu tư lên tới hàng trăm triệu USD.

Số liệu mới nhất từ Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính) cho thấy, trong số 53 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư được cấp phép mới tại Việt Nam trong quý đầu năm 2025, Trung Quốc là nhà đầu tư lớn thứ hai, với 1,23 tỷ USD, chiếm 28,5% tổng vốn đăng kí cấp mới (sau Singapore).

Về đầu tư, các nhà đầu tư Trung Quốc đã đầu tư vào 19/21 ngành kinh tế có đầu tư FDI và tại 55/63 tỉnh thành Việt Nam.

Đáng chú ý, phần lớn vốn đầu tư Trung Quốc tập trung vào ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, chiếm đến 80% tổng vốn đầu tư.

Các địa phương thu hút vốn đầu tư Trung Quốc lớn nhất bao gồm Tây Ninh (5,07 tỷ USD), Bắc Giang (2,3 tỷ USD), Bình Thuận (2,3 tỷ USD), cùng với các trung tâm công nghiệp như Bình Dương và Hải Phòng.

Tính đến hết tháng 3/2025, các nhà đầu tư Trung Quốc có 5.351 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký xấp xỉ 32,2 tỷ USD, chiếm trên 6,3% tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký (510,5 tỷ USD) và đứng thứ 6/150 đối tác có dự án đầu tư còn hiệu lực tại Việt Nam.

Theo Bộ Tài chính, đầu tư của Trung Quốc thời gian qua có nhiều khởi sắc, nhiều tập đoàn lớn thương hiệu quốc tế đã đầu tư vào Việt Nam trong các lĩnh vực năng lượng mới, như: sản xuất tấm pin mặt trời, tinh thể silicon, điện gió, điện mặt trời, lưu trữ điện, xe điện, điện - điện tử…

Đặc biệt, năm 2024, các tập đoàn đầu tư phát triển hạ tầng đường sắt, đường cao tốc, cảng biển, hàng không… tích cực vào Việt Nam khảo sát cơ hội đầu tư kinh doanh.

Các doanh nghiệp Trung Quốc trong cuộc gặp hồi tháng 2 với Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đã khẳng định mối quan tâm đến thị trường Việt Nam và cho biết, mong muốn được mở rộng đầu tư kinh doanh, tập trung vào các lĩnh vực hạ tầng chiến lược, đặc biệt là giao thông, các động lực tăng trưởng mới như kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, điện tử, công nghệ thông tin, năng lượng sạch…

Hồng Hạnh