Dấu ấn 'phở số' góp phần tôn vinh phở truyền thống

Chương trình “Phở số Hà Thành” được tổ chức trong khuôn khổ Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội năm 2024, nhằm tôn vinh phở truyền thống của Hà Nội và giới thiệu tới người dân “Phở số” với cái nhìn hoàn toàn khác biệt về ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong ngành ẩm thực Việt Nam. Khách mời có cơ hội trải nghiệm các món phở truyền thống đặc trưng của Hà Nội, và “phở số” với robot thông minh thực hiện các công việc sản xuất và phục vụ…

"Phở số" thu hút đông đảo du khách tới trải nghiệm. Ảnh: Duy Khánh.

Trong những ngày diễn ra lễ hội, “phở số” trở thành gian hàng thu hút du khách bậc nhất. Nhiều du khách mong ngóng được thưởng món phở do robot thực hiện sẽ có hương vị khác biệt thế nào với con người nấu.

Tại quầy phở số, để đặt bàn và chọn món, thực khách phải dùng điện thoại quét mã QR. Robot nấu phở là một cánh tay máy được lập trình để thực hiện một số thao tác như sắp xếp nguyên liệu, chan nước phở vào bát. Các nguyên liệu để tạo nên một bát phở được đặt trong những chiếc bát nhỏ và đặt tại một số vị trí bàn cố định. Robot sẽ vươn tay tới lấy và kẹp các khay nguyên liệu rồi đổ vào bát.

Với các công đoạn đơn giản như đổ nguyên liệu vào bát, robot có thể mất thời gian từ 3 đến 4 phút mỗi lần thực hiện. Tay kẹp của robot có cảm biến lực nên nếu có trục trặc sẽ khiến lực kẹp không đủ, nó sẽ trả tín hiệu về máy để nhân viên điều chỉnh. Do robot chưa được hoàn thiện và mang tính trình diễn trong thời gian ngắn nên gian hàng chỉ phục vụ phở tái chín. Sau khi thao tác xong một tô phở, robot sẽ đưa bát phở qua robot khác để chuyển tới bàn đã có thực khách đã “order” trước đó.

Bát phở hoàn thiện được thực hiện bởi robot. Ảnh: Duy Khánh.

Cùng với robot, các nhân viên vẫn xuất hiện trong quầy để thực hiện một số khâu định khẩu phần như cân, chia nguyên liệu... Nhân viên cũng phải giám sát hoạt động của robot để đảm bảo điều khiển robot khi có lỗi xảy ra…

Tò mò với mô hình robot tại quầy “phở số”, vợ chồng anh Đặng Minh Chiến (quận Ba Đình) xếp hàng để được trải nghiệm. “Robot làm phở quả thật rất thú vị. Nó thực hiện nhiều công đoạn giúp con người. Tương lai nếu phát triển được mô hình này thì sẽ hỗ trợ cho con người rất nhiều” - anh Đặng Minh Chiến nói.

Còn cô Bạch Thị Dung (quận Hà Đông) sẵn sàng đi một quãng đường dài đến lễ hội chia sẻ: "Những năm trước, tôi cũng đến Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội, nhưng chưa có robot bán phở. Đây là lần đầu tiên tôi chứng kiến robot bán phở và cảm nhận khá háo hức, bất ngờ và rất muốn trải nghiệm. Vì lượng khách đông và robot thực hiện các động tác khá chậm nên phải chờ đợi lâu. Nhưng để được thưởng thức bát phở ngon và xem công nghệ hiện đại như thế này, tôi thấy hoàn toàn xứng đáng" cô Bạch Thị Dung chia sẻ.

Hệ thống đặt bàn được kết nối với robot. Ảnh: Duy Khánh

Ngoài tôn vinh phở truyền thống, thông qua chương trình ''Phở số Hà Thành'' còn nhằm quảng bá di sản “Phở Hà Nội” thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Qua đó, góp phần phát triển công nghiệp văn hóa lĩnh vực ẩm thực, nhằm đề xuất xin chủ trương cho phép xây dựng Bộ hồ sơ quốc gia “Phở”, và đề nghị UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Theo TS Phạm Thị Lan Anh - Trường phòng Quản lý Di sản (Sở VH&TT Hà Nội), tại Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024 có điểm nhấn là "phở số" với robot tham gia vào một số công đoạn. Năm 2016, Sở VH&TT Hà Nội tiến hành kiểm kê danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó có phở. Tiêu chí ban đầu được đưa ra không phải xem xét về sự nổi tiếng của phở mà ở tri thức dân gian. Điều này đồng nghĩa với việc vai trò của nghệ nhân, những người thực hành là yếu tố quan trọng. Qua đó, càng khẳng định, công nghệ không thể thay thế được nghệ nhân, nhưng nó có thể hỗ trợ và thực hiện đắc lực vai trò phục vụ khách hàng.

Đại diện ban tổ chức cũng khẳng định, robot không thể thay thế hoàn toàn con người để nấu phở cũng như phục vụ. Thiết bị hiện tại chỉ là bản thử nghiệm để mang tới trải nghiệm mới lạ, thú vị cho thực khách tại Lễ hội ẩm thực Hà Nội 2024. Việc phát triển, nhân rộng mô hình đặc biệt này còn là câu chuyện trong thời gian tới…

Phở truyền thống không chỉ được bảo tồn mà còn được phát triển lan tỏa mạnh mẽ trong kỷ nguyên công nghệ số và là sản phẩm sáng tạo của Hà Nội trong ngành công nghiệp văn hóa. Cũng thông qua công nghệ, góp phần đưa phở - một biểu tượng cho nền ẩm thực phong phú của người Hà Nội nói riêng, người Việt nói chung, vượt ra khỏi lãnh thổ, vươn tầm ẩm thực thế giới. Nhờ vậy, phở Hà Nội đã tạo được dấu ấn riêng và khiến du khách không thể không thử phở khi đến Thủ đô.

Quỳnh Anh