Dấu ấn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV

Bên cạnh cụm từ “đặc biệt” liên tục được nhấn mạnh, hai chữ “khủng khiếp” cũng đã được nhắc đến trong phiên thảo luận về báo cáo công tác nhiệm kỳ của Quốc hội, Chính phủ tại nghị trường vừa qua.

“Khủng khiếp” - đó là hai chữ để chỉ thách thức từ đại dịch Covid-19 trong những năm đầu nhiệm kỳ khiến mọi hoạt động kinh tế - xã hội ngưng trệ, sức khỏe và tính mạng nhân dân bị đe dọa nghiêm trọng. Đưa đất nước vượt qua thời điểm đặc biệt đó, Quốc hội và Chính phủ đều đã để lại những dấu ấn đặc biệt.

Có lẽ, đặc biệt nhất là, Quốc hội họp mỗi khi Nhân dân cần, đất nước cần; 10 kỳ thường lệ và 9 kỳ bất thường với những quyết sách chưa từng có tiền lệ đã đưa nghị trường gần với cuộc sống hơn bao giờ hết.

Trong dòng chảy đó, tư duy lập pháp đã đổi mới mạnh mẽ. Luật không chỉ là công cụ để quản lý, mà còn để kiến tạo phát triển, là động lực cho tăng trưởng, từng bước hiện thực hóa yêu cầu đưa pháp luật từ chỗ là “điểm nghẽn của điểm nghẽn” trở thành lợi thế cạnh tranh.

Đặc biệt, Quốc hội đã ủy quyền cho Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội được phép ban hành nghị quyết để sửa luật (thực hiện đến hết tháng 2/2027).

“Tình hình đặc biệt thì phải có cách làm đặc biệt để nhanh chóng đưa những nguồn lực đang bị đình trệ phục hồi trở lại. Điều này còn phúc đáp tâm nguyện của nhiều doanh nghiệp rằng, doanh nghiệp không có ước vọng gì cao sang, chỉ mong có một hành lang pháp lý thông suốt, đồng bộ, ổn định để yên tâm đầu tư phát triển lâu dài”, một vị đại biểu bình luận.

Thách thức “khủng khiếp” là có thật, nhưng với sự đồng hành hiệu quả của Quốc hội, Chính phủ đã lo cho đất nước “trong ấm, ngoài êm”. Hàng loạt con số biết nói được nhắc tới. Đó là tăng trưởng GDP bình quân giai đoạn 2021-2025 ước khoảng 6,3%/năm, cao hơn so với giai đoạn 2016-2020 là 6,25%/năm. Con số phấn đấu của năm 2025 là tăng từ 8,3-8,5% đã ở rất gần vạch đích, đưa quy mô nền kinh tế lên đến 510 tỷ USD, xếp hạng 32 trên thế giới.

Bên cạnh những con số mà có đại biểu nhấn mạnh là “rất đáng tự hào”, vị khác nhấn mạnh là “phi thường, ngoạn mục”, có vị còn nhắc đến con số “rất xúc động”. Đó là chiến dịch xóa nhà tạm, nhà dột nát hoàn thành sớm hơn kế hoạch 5 năm 4 tháng, là hàng triệu tỷ đồng ngân sách chi cho an sinh xã hội với tỷ trọng tăng dần qua các năm.

Quốc hội không ngừng đổi mới, Chính phủ kiên định, linh hoạt, quyết liệt, sáng tạo. Hai năm cuối nhiệm kỳ, dưới góc nhìn của các vị đại biểu Quốc hội, đã đánh dấu những cải cách vượt trội về thể chế, phân cấp, phân quyền, hạ tầng chiến lược, triển khai thực hiện cuộc đại cách mạng tinh gọn bộ máy chính quyền địa phương từ 3 cấp xuống còn 2 cấp và thúc đẩy mô hình tăng trưởng mới theo hướng xanh, số, đổi mới sáng tạo, góp phần tạo nền tảng mới cho giai đoạn phát triển tiếp theo của đất nước.

Thế nhưng, đâu đó vẫn có những “nốt trầm” phải nghĩ suy, trăn trở, phải gửi gắm hy vọng vào nhiệm kỳ sau. Trong phiên thảo luận được truyền hình trực tiếp, một vị đã có ba nhiệm kỳ liên tiếp làm đại biểu bày tỏ nỗi buồn khi đầu nhiệm kỳ có 499 đại biểu Quốc hội, nhưng khi tổng kết nhiệm kỳ chỉ còn lại 473 vị. Như vậy, số đại biểu bị bãi nhiệm, miễn nhiệm, không còn xứng đáng với sự tín nhiệm của cử tri là không hề nhỏ.

Nhìn rộng hơn ngoài xã hội, một đại biểu khác đã hơn một lần nhấn hai từ “day dứt”, khi mà sau bao nhiêu nỗ lực, thì văn hóa, xã hội chưa phát triển tương xứng với kinh tế, khi hàng ngày vẫn phải đối mặt với các biểu hiện xuống cấp về văn hóa, lệch chuẩn về lối sống, khủng hoảng giá trị trong một bộ phận xã hội. Rồi thủ tục hành chính ở một số lĩnh vực vẫn đang “hành là chính”; tình trạng không dám nghĩ, không dám làm, sợ trách nhiệm đã được nói rất nhiều, nhưng vẫn hiện hữu, đời sống một bộ phận không nhỏ người dân nông thôn, đồng bào dân tộc, miền núi, lao động tự do thành thị vẫn còn khó khăn…

Nói riêng về kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô chưa thật vững chắc, chất lượng tăng trưởng cải thiện còn chậm, cơ cấu kinh tế và mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu chưa có nhiều thay đổi đáng kể. Chất lượng, hiệu quả, năng lực tự chủ và sức cạnh tranh của nền kinh tế chưa cao. Cơ cấu thị trường tài chính còn bất cập, nhu cầu vốn trung, dài hạn của nền kinh tế phụ thuộc chủ yếu vào kênh tín dụng ngân hàng, trong khi nguồn vốn của hệ thống ngân hàng chủ yếu là ngắn hạn, làm gia tăng rủi ro kỳ hạn, rủi ro tín dụng và khiến tỷ lệ tín dụng/GDP liên tục tăng cao…

Những hạn chế ấy, nhiệm kỳ sau mong sẽ ít thấy, ít gặp, ít “ra” nghị trường. Đó không chỉ là kỳ vọng của đại biểu Quốc hội, mà còn là gửi gắm của nhân dân cả nước.

Nguyên An