Đặt SGK online vì thấy giá 'hời', gia sư hoang mang vì chất lượng sách rởm

Tình trạng sách giáo khoa giả, sách in lậu vẫn còn xuất hiện, trà trộn trên thị trường đã trở thành mối lo ngại đối với nhà trường, phụ huynh, học sinh và cả các nhà xuất bản. Những cuốn sách này không chỉ kém chất lượng về hình thức, mà còn tiềm ẩn nguy cơ sai sót về nội dung, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập.

Mặc dù các cơ quan chức năng đã nỗ lực kiểm soát, nhưng tình trạng sách giả, sách in lậu vẫn chưa được giải quyết triệt để, đặt ra yêu cầu về việc nâng cao nhận thức và siết chặt các biện pháp quản lý.

Sách không có tem chống hàng giả, xuất hiện trang trắng không có nội dung

Trên thực tế, đã có những trường hợp mua phải sách giáo khoa giả, sách in lậu trên thị trường, gây ảnh hưởng tới hoạt động giáo dục nói chung và người tiêu dùng nói riêng.

Chị Nguyễn Hồng Giang (23 tuổi, hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội) chia sẻ: “Đầu năm 2024, khi còn là sinh viên, tôi có nhận công việc gia sư cho một học sinh lớp 10. Vì được em học sinh đó nhờ mua giúp sách giáo khoa, lại muốn tiết kiệm chi phí cho gia đình học sinh, nên tôi quyết định tìm mua một bộ sách giáo khoa giá rẻ trên mạng thay vì đến nhà sách. Lướt qua các trang bán hàng online, tôi thấy một người bán sách đăng quảng cáo với mức giá rẻ hơn hẳn so với giá niêm yết. Tôi nhanh chóng đặt hàng và đã nhận được sách vào ngay ngày hôm sau.

Khi nhận sách, nhìn sơ bên ngoài quyển sách, tôi không phát hiện được có điểm gì khác thường. Tuy nhiên, khi bắt đầu sử dụng sách để dạy học sinh, tôi phát hiện có một số trang in bị mờ, nội dung bị sai chính tả, thậm chí một số bài trong sách còn có lời giải sẵn. Khi kiểm tra kỹ lại sách, tôi còn phát hiện sách không có tem chống hàng giả. Vì vậy, tôi cảm thấy bất an và đem sách đến một nhà sách gần nhà để nhờ nhân viên kiểm tra giúp.

Tại đây, nhân viên nhà sách xác nhận, sách tôi mua là sách giả, có thể được in lậu từ những bản sách giáo khoa gốc. Tôi hoang mang, cảm thấy hối hận vì sự lựa chọn vội vàng của mình đã làm ảnh hưởng đến chất lượng học tập của học sinh.

Nhận thức rõ tác hại của sách giả và để kịp cho học sinh có sách học đảm bảo chất lượng, tôi lập tức quyết định thay thế toàn bộ sách giảng dạy của mình bằng sách chính thống tại nhà sách gần nhà. Qua câu chuyện này, tôi đã rút ra bài học kinh nghiệm sâu sắc, từ nay sẽ cẩn trọng hơn trong việc lựa chọn sách, đồng thời chia sẻ câu chuyện này với phụ huynh và học sinh để nâng cao nhận thức về vấn đề sách giả, sách lậu.

Quyển sách giáo khoa xuất hiện trang trắng không có nội dung. Ảnh: NVCC.

Theo cô giáo Lê Thúy Hằng - giáo viên Trường Trung học cơ sở Mỹ Đình 1 (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội), việc nhận biết, phân biệt sách giáo khoa thật - giả là thách thức lớn không chỉ đối với phụ huynh, học sinh, mà ngay cả những giáo viên giảng dạy.

“Hiện nay, mặc dù sách giáo khoa đã được trang bị tem chống hàng giả, giúp người tiêu dùng phân biệt sách thật với sách giả, nhưng các đối tượng làm giả vẫn có thể tinh vi sao chép cả sách giáo khoa lẫn loại tem này. Công nghệ in ấn ngày càng hiện đại khiến các cuốn sách giả, sách in lậu càng trở nên khó phát hiện hơn bằng mắt thường, dẫn đến nhiều trường hợp phụ huynh và học sinh mua nhầm những loại sách kém chất lượng mà không hay biết.

Mặt khác, do nhận thức của một bộ phận phụ huynh, học sinh về vấn đề sách giáo khoa giả, sách in lậu còn hạn chế. Nhiều người chưa thực sự quan tâm đến nguồn gốc sách giáo khoa, chỉ chú trọng vào giá thành, mà chưa đánh giá đúng chất lượng. Vì muốn tiết kiệm chi phí, họ dễ bị thu hút bởi những lời chào mời từ các điểm bán nhỏ lẻ, không chính thống, nơi sách giả thường được bày bán với mức giá rẻ hơn đáng kể so với sách thật.

Chính vì vậy, tình trạng sách giáo khoa giả vẫn còn len lỏi trên thị trường không chỉ xuất phát từ thủ đoạn tinh vi của các cơ sở in lậu, mà còn từ thói quen mua sắm chưa cẩn trọng của một số phụ huynh”, nữ giáo viên phân tích thêm.

Cô Lê Thúy Hằng (bên trái) - giáo viên Trường Trung học cơ sở Mỹ Đình 1 (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội). Ảnh NVCC.

Theo cô Lê Thúy Hằng, sách giáo khoa giả, sách in lậu không chỉ gây ảnh hưởng đến quyền lợi của tác giả và các nhà xuất bản, mà còn để lại nhiều tác động tiêu cực đối với người đọc, đặc biệt là học sinh - những đối tượng cần tiếp cận nguồn tri thức chính xác và đáng tin cậy.

Một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất của sách giáo khoa giả là nội dung bị in thiếu hoặc sai lệch. Những cuốn sách này có thể chứa nhiều lỗi chính tả, bị sai sót về kiến thức hoặc cắt xén những nội dung quan trọng. Điều này khiến học sinh tiếp thu những thông tin không đầy đủ, thậm chí có thể học sai kiến thức, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tư duy và kết quả học tập.

Ngoài ra, chất lượng in ấn của sách giả thường không tốt: Giấy mỏng, hình ảnh không rõ nét, chữ in mờ hoặc nhòe mực khiến việc đọc gặp nhiều khó khăn, gây mỏi mắt và ảnh hưởng đến thị giác của học sinh. Ngoài ra, có nhiều trường hợp sách giả còn bị mất trang, thiếu trang, gây gián đoạn việc học và làm giảm hiệu quả tiếp thu bài giảng.

Bên cạnh đó, cô giáo Lê Thúy Hằng cũng cho biết thêm, để giảm thiểu nguy cơ học sinh mua phải sách giáo khoa giả, sách in lậu, mỗi giáo viên cũng cần hỗ trợ, hướng dẫn học sinh cảnh giác và phân biệt sách thật - giả và yêu cầu học sinh kiểm tra kỹ lưỡng về số trang, chữ viết mỗi khi đi mua sách.

Phụ huynh, học sinh cần kiểm tra thật kỹ khi nhận sách

Trao đổi với phóng viên, thầy Đoàn Quốc Phú - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Trung Sơn (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) cho biết, từ trước đến nay, nhà trường chưa từng nhận được phản ánh nào từ phụ huynh, học sinh về việc sử dụng sách giả, sách lậu trong quá trình dạy và học.

Theo thầy Đoàn Quốc Phú, việc đảm bảo học sinh sử dụng sách giáo khoa chính thống là một trong những ưu tiên của nhà trường nhằm duy trì chất lượng giảng dạy và học tập.

“Hàng năm, trước khi bắt đầu năm học mới, nhà trường đều hướng dẫn phụ huynh và học sinh về việc mua sách giáo khoa, tài liệu tham khảo. Đặc biệt, trường khuyến nghị phụ huynh mua sách giáo khoa tại các nhà sách lớn, đáng tin cậy, tránh mua từ những nguồn không rõ ràng”, thầy Phú nhấn mạnh.

Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Trung Sơn cũng cho hay: “Nhà trường sẽ kiên quyết thực hiện công tác rà soát, kiểm tra, nhằm phát hiện và ngăn chặn tình trạng sách giáo khoa giả, sách in lậu nếu xuất hiện trong phạm vi trường học.

Đồng thời, ban giám hiệu sẽ yêu cầu giáo viên chủ động theo dõi, nắm bắt tình hình sử dụng sách giáo khoa trong lớp học, nếu phát hiện dấu hiệu bất thường, cần kịp thời phản ánh với nhà trường. Trên cơ sở các báo cáo từ giáo viên, nhà trường sẽ tổng hợp thông tin, đề xuất biện pháp xử lý kịp thời và triệt để, góp phần bảo vệ môi trường giáo dục lành mạnh”.

Thầy Đoàn Quốc Phú (bên phải) - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Trung Sơn (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang). Ảnh: website trường.

Thầy Đoàn Quốc Phú cho rằng, vấn nạn sách giả, sách lậu trên thị trường hiện nay chủ yếu xuất phát từ lợi ích kinh tế của một số cá nhân. Bên cạnh đó, nhận thức của phụ huynh và học sinh về việc nhận diện sách giả, sách in lậu vẫn còn hạn chế.

Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Trung Sơn cũng thông tin thêm, thời gian qua, nhà trường đã có các hoạt động tuyên truyền, khuyến cáo và định hướng cho phụ huynh, học sinh về việc mua sách giáo khoa từ các nguồn uy tín, tránh tình trạng sử dụng sách giả, sách lậu. Tại các buổi họp phụ huynh, nhà trường đều chia sẻ về tầm quan trọng của việc lựa chọn sách giáo khoa từ nguồn chính thống, nhằm đảm bảo chất lượng học tập cho học sinh.

Vị hiệu trưởng cũng đề xuất, các cơ quan chức năng cần có những biện pháp cụ thể, định hướng rõ ràng để đảm bảo nguồn cung ứng sách giáo khoa chính thống đến tay học sinh một cách an toàn và thuận tiện nhất.

“Bên cạnh đó, Phòng Giáo dục và Đào tạo tại các địa phương có thể phối hợp chặt chẽ với các nhà xuất bản, các đơn vị phân phối sách uy tín để xây dựng hệ thống cung cấp sách giáo khoa đồng bộ cho các trường học. Việc triển khai kênh phân phối chính thống ngay tại trường hoặc thông qua các nhà sách được ủy quyền có thể giúp hạn chế tối đa tình trạng phụ huynh phải tìm mua sách bên ngoài.

Mặt khác, cần có những hướng dẫn cụ thể để các trường học chủ động hơn trong việc kiểm tra, giám sát nguồn sách mà học sinh sử dụng. Ngoài ra, để giải quyết triệt để vấn nạn sách giáo khoa giả, sách in lậu, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, phụ huynh và các cơ quan chức năng. Việc đảm bảo nguồn sách chính thống không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi học tập của học sinh, mà còn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục nói chung, tạo môi trường học tập lành mạnh và hiệu quả hơn”, thầy Phú nhấn mạnh.

Mạnh Dũng