Đánh thuế căn nhà thứ hai, có khả quan?

Logic vận hành của thị trường bất động sản không đơn giản, đặc biệt đối với người đi thuê căn hộ. Nếu chủ nhà của căn hộ mọi người đang thuê, vốn là căn nhà thứ hai hoặc thứ ba của họ, khi bị Nhà nước đánh thêm một khoản thuế mới, chính người đi thuê sẽ phải chịu khoản chi phí phát sinh đó.

Vậy, vấn đề mấu chốt không nằm ở việc đánh thuế để buộc các chủ sở hữu phải bán bớt nhà đi, với hy vọng làm tăng nguồn cung và giảm giá. Điều quan trọng là phải làm thế nào để những người đang đi thuê nhà có nhiều lựa chọn hơn, có một "vị thế" tốt hơn trên thị trường, đặc biệt là khi chủ nhà quyết định tăng giá thuê.

Giải pháp chính là tăng nguồn cung. Tuy nhiên, không chỉ tăng nguồn cung bất động sản nói chung, mà phải là tăng nguồn cung những căn hộ có giá cả phải chăng, phù hợp với túi tiền của đại đa số người dân.

Có một chỉ số rất đáng suy ngẫm, đó là "tỷ số giá nhà trên thu nhập". Theo số liệu cập nhật năm 2024 từ nền tảng dữ liệu về chi phí sống Numbeo, một tổ chức có trụ sở tại Serbia thì chỉ số này ở Việt Nam đang ở mức 23,7 lần. Điều này có nghĩa là, giá một căn nhà trung bình trên toàn quốc đang gấp gần 24 lần tổng thu nhập trung bình trong một năm của một hộ gia đình người Việt.

Thử so sánh với Singapore. Tại đây, tỷ lệ giá nhà trên thu nhập ở mức gần 15 lần - một con số vẫn còn cao, nhưng đã thấp hơn rất nhiều so với Việt Nam. Điều này cho thấy, gánh nặng sở hữu nhà ở đối với người dân Việt Nam đang thực sự rất lớn.

Việc tạo ra thêm nguồn cung nhà ở giá phải chăng, nhà ở xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp chính là chìa khóa để giải quyết căn cơ bài toán nhà ở, không hẳn là việc áp thêm các loại thuế.

Việc đánh thuế vào căn nhà thứ hai hơi giống cách Tổng thống Mỹ Donald Trump áp dụng các biện pháp thuế quan lên hàng hóa của nhiều quốc gia, với mục tiêu là để kích thích sản xuất nội địa tại Mỹ. Tuy nhiên, thực tế thị trường không vận hành một cách máy móc và đơn giản như những tính toán đó.

Muốn tăng nguồn cung nhà ở, đặc biệt là nhà ở giá phải chăng vẫn nằm ở việc giải quyết các vấn đề về thủ tục đất đai, làm sao để doanh nghiệp tiếp cận quỹ đất dễ dàng hơn, chi phí tiền thuê đất hợp lý hơn; vấn đề về các chi phí không tên, chi phí ẩn doanh nghiệp có thể phải gánh chịu trong quá trình triển khai dự án.

Nếu những "nút thắt" này không được tháo gỡ, dù có áp nhiều loại thuế, giá nhà cũng khó có thể giảm một cách bền vững, giấc mơ an cư của nhiều người dân vẫn sẽ còn xa vời.

Minh Thư