Danh mục tự doanh 11 tỷ USD của các CTCK đang phân bổ như thế nào?

Mảng tự doanh của công ty chứng khoán (CTCK) bao gồm tài sản tài chính ghi nhận thông qua lãi/lỗ (FVTPL), các khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn (HTM) và các tài sản tài chính sẵn sàng để bán (AFS) (không kể cổ phiếu cho hoạt động phòng ngừa rủi ro của chứng quyền).

Trong đó, phần lãi FVTPL và HTM ghi nhận vào kết quả kinh doanh còn lãi AFS hạch toán vào vốn chủ sở hữu nên không ảnh hưởng tới kết quả kinh doanh hàng quý. Tuy nhiên, khoản mục này giúp các CTCK có thể điều tiết lợi nhuận từ việc chuyển các khoản đầu tư từ AFS sang FVTPL.

Về HTM, đây phần lớn là các khoản lãi suất cố định như các khoản tiền gửi ngân hàng có kỳ hạn, cho vay lấy lãi, công cụ thị trường tiền tệ...

Biến động giá trị tự doanh ngành chứng khoán. (Nguồn: Xuân Nghĩa tổng hợp từ báo cáo tài chính).

Thống kê báo cáo tài chính gần 80 công ty chứng khoán (CTCK) cho thấy tổng giá trị tự doanh đạt 280.500 tỷ đồng (xấp xỉ 11,2 tỷ USD, tạm tính 1 USD đổi 25.000 VND) tại cuối năm 2024, tăng hơn 38.100 tỷ đồng, tương đương 16% sau ba tháng.

Top 10 đơn vị có khoản tự doanh lớn nhất chiếm gần 182.000 tỷ đồng, tương đương 65% giá trị tự doanh toàn ngành. Sau khi vừa lọt Top 10 trong quý III/2024, Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HSC - Mã: HCM) và Chứng khoán MB (Mã: MBS) đã bị loại tại quý cuối năm. Trong khi đó, Chứng khoán Vietcap (Mã: VCI) trở lại bảng xếp hạng, cùng với gương mặt mới là Chứng khoán Kafi.

(Nguồn: X.N tổng hợp từ báo cáo tài chính).

Phần lớn danh mục tự doanh của các CTCK đều gồm các tài sản ít hoặc không biến động như trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi, công cụ thị trường tiền tệ, tiền gửi ngân hàng; trong khi đó, phần cổ phiếu thường không chiếm tỷ lệ lớn. Về cơ cấu giữa ba loại tài sản (FVTPL, HTM và AFS), đa số các đơn vị ghi nhận giá trị lớn nhất tại FVTPL.

Chứng khoán SSI (Mã: SSI) tiếp tục dẫn đầu về giá trị đầu tư. Báo cáo tài chính riêng quý IV/2024 ghi nhận danh mục trị giá hơn 45.300 tỷ đồng, cao hơn 10% so với cuối tháng 9/2024 (báo cáo hợp nhất), đến từ tăng nắm giữ chứng chỉ tiền gửi.

91% danh mục tự doanh của SSI phân bổ vào FVTPL, cao hơn so với 87% của ba tháng trước. Còn lại hơn 8% là HTM và AFS duy trì khoảng 1%. Tại FVTPL, CTCK có vốn điều lệ lớn nhất này nắm giữ 1.413 tỷ đồng cổ phiếu và chứng chỉ quỹ (gồm một số mã như FPT, HPG, MWG, VPB...), 14.949 tỷ đồng trái phiếu và 24.732 tỷ đồng chứng chỉ tiền gửi.

Thuyết minh FVTPL cuối năm 2024 của SSI. (Nguồn: BCTC riêng quý IV/2024 của SSI).

Chứng khoán VNDirect (Mã: VND) xếp thứ hai với 30.080 tỷ đồng tự doanh, tăng 3% so với cuối tháng 9/2024.

VNDirect cũng phân bổ chủ yếu vào FVTPL, với tỷ trọng 82%, bên cạnh đó là HTM chiếm 18%. Công ty ghi nhận FVTPL đạt 24.519 tỷ đồng thời điểm cuối năm, với hơn 14.600 tỷ đồng trái phiếu, gần 6.600 tỷ đồng chứng chỉ tiền gửi, hơn 3.300 tỷ đồng cổ phiếu - bao gồm một số mã như VPB, HSG, STB, FPT, C4G...

Ngoài ra, VNDirect đang ghi nhận 5.561 tỷ đồng tại HTM, là khoản tiền gửi có kỳ hạn trên 12 tháng.

(Nguồn: X.N tổng hợp từ báo cáo tài chính).

Cũng phân bổ tỷ trọng lớn vào FVTPL còn có VPBankS, VIX, Kafi, SHS hay HSC.

Danh mục FVTPL cuối kỳ của VIX có giá gốc 12.073 tỷ đồng, tăng 38,4% so với cuối quý III, tương đương tăng 3.347 tỷ đồng. So với giá gốc, danh mục đang tạm lỗ 3,5%, tương đương khoảng 444 tỷ đồng.

FVTPL đang phân bổ vào cổ phiếu (62%), trái phiếu (10%), ủy thác đầu tư (25%), còn lại là chứng chỉ tiền gửi. Báo cáo không thuyết minh chi tiết danh mục nắm giữ.

Ở mảng tự doanh của Chứng khoán TP HCM (HSC - Mã: HCM), giá trị FVTPL đạt 7.650 tỷ đồng thời điểm cuối năm, cao hơn 2% so với giá gốc, giảm 7% so với ba tháng trước. FVTPL nắm 2.255 tỷ đồng cổ phiếu, 5.144 tỷ đồng trái phiếu, còn lại là chứng chỉ quỹ ETF và chứng chỉ tiền gửi tổng cộng 250 tỷ đồng.

Giá gốc khoản đầu tư cổ phiếu đã tăng 25% qua một quý. Tự doanh HSC tăng rót vốn vào các mã FPT, STB hay ACB (ba mã đang chiếm tỷ trọng lớn nhất). Ngược lại, TCB, MBB, HPG... bị bán ra bớt.

Như đã đề cập, Chứng khoán Kafi tham gia vào Top 10 tự doanh ngành chứng khoán trong quý cuối năm. Giá trị tự doanh đạt 9.540 tỷ đồng, tăng gần 2.000 tỷ đồng tương đương tăng 26% so với ba tháng trước.

Danh mục Kafi phân bổ 93% tại FVTPl và 7% ở AFS. Trong đó, FVTPL nắm giữ gần 599 tỷ đồng cổ phiếu, 1.235 tỷ đồng trái phiếu và 7.045 tỷ đồng giấy tờ có giá và tiền gửi.

Chứng khoán Vietcap (Mã: VCI) trở lại Top 10 khi giá trị tự doanh tăng 2.554 tỷ đồng, tương đương tăng 35% sau một quý, đạt gần 9.900 tỷ đồng.

Giá trị FVTPL cuối kỳ đạt 846 tỷ đồng, xấp xỉ giá gốc và tăng 78% so với cuối quý III/2024. FVTPL bao gồm 197 tỷ đồng cổ phiếu, 20 tỷ đồng chứng chỉ quỹ, 628 tỷ đồng trái phiếu.

AFS của Vietcap đang có giá trị 8.409 tỷ đồng, tăng 29% sau một quý, chiếm 85% mảng tự doanh. Danh mục vẫn nắm giữ các mã như KDH, PNJ, IDP, MSN, MBB, STB, FPT, TDM, trái phiếu và một số chứng khoán chưa niêm yết khác.

Thuyết minh AFS của Vietcap tại cuối 2024. (Nguồn: Báo cáo tài chính quý IV/2024 của Vietcap).

Giống Vietcap, Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS) cũng phân bổ tự doanh chủ yếu ở AFS, với tỷ trọng 87%, tương ứng với 17.671 tỷ đồng, còn lại hơn 13% là HTM, khoản FVTPL chiếm không đáng kể.

Phần lớn AFS của TCBS là trái phiếu với 16.549 tỷ đồng, cùng với 1.114 tỷ đồng cổ phiếu, gần 8 tỷ đồng chứng chỉ quỹ.

Trong khi đó, một số đơn vị tập trung phân bổ vốn vào HTM, kể đến ACBS (79%) hay MBS (52%). Đây là chủ yếu là khoản tiền gửi.

Về cơ cấu giữa ba loại tài sản FVTPL, HTM và AFS, xét 10 CTCK có tự doanh lớn nhất nêu trên, tỷ trọng hiện ghi nhận lần lượt 63%, 20% và 17%.

Xuân Nghĩa