Đánh giá sâu hạn chế trong thực hiện pháp luật về trật tự, an toàn giao thông
Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 37, chiều 25/9, các đại biểu xem xét báo cáo của Đoàn giám sát và thông qua Nghị quyết giám sát chuyên đề của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) về 'Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023'.
Tai nạn giao thông được kiềm chế
Báo cáo tóm tắt kết quả giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới - Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát cho biết, công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông (TTATGT) theo quy định của pháp luật trên các lĩnh vực đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, hàng không dân dụng và hàng hải đã được triển khai tích cực, đồng bộ và đạt được một số kết quả nổi bật.
Trong đó, công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật an toàn giao thông đã cơ bản được triển khai thực hiện tốt; đã xây dựng và nhân rộng nhiều mô hình mới, cách làm hay, tạo sự lan tỏa tuyên truyền, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật an toàn giao thông trong cộng đồng.
Hệ thống kết cấu cơ sở hạ tầng giao thông ngày càng được chú trọng đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp... trong đó đã tập trung ưu tiên đầu tư, sớm đưa vào sử dụng các công trình, dự án hạ tầng trọng điểm về giao thông, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế, đảm bảo quốc phòng, an ninh.
Công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm TTATGT của lực lượng chức năng đạt kết quả cao, đã tập trung ra quân xử lý kiên quyết các hành vi vi phạm. Qua đó, tình hình TTATGT đã có những chuyển biến tích cực, TNGT được kiềm chế, không để xảy ra ùn tắc giao thông kéo dài, ý thức tự giác chấp hành pháp luật về giao thông, nếp sống văn hóa, văn minh đô thị của người dân từng bước được nâng cao…
Tuy nhiên, Đoàn giám sát đánh giá, kết quả kiềm chế và làm giảm tai nạn giao thông chưa vững chắc, số người chết và bị thương do tai nạn giao thông đường bộ vẫn còn ở mức cao; công tác thống kê dữ liệu, chia sẻ, cập nhật thông tin giữa các Bộ, ngành, địa phương, giữa các lực lượng các tham gia tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm còn chưa đáp ứng được yêu cầu...
Từ một số hạn chế, bất cập được chỉ ra, Đoàn giám sát kiến nghị 8 nhóm giải pháp chủ yếu; trong đó có việc tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông…
Đánh giá kỹ lưỡng về ý thức chấp hành trật tự an toàn giao thông
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, chuyên đề này được Ủy ban Thường vụ Quốc hội chọn để giám sát trong năm 2024 là rất đúng và trúng theo yêu cầu đặt ra hiện nay là bảo đảm trật tự an toàn giao thông.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị làm rõ, đánh giá kỹ lưỡng hơn công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông. “Số vụ tai nạn giao thông tuy đã giảm trong một vài năm trở lại đây nhưng ý thức chấp hành luật pháp về giao thông của người dân thì như thế nào? Kỷ cương pháp luật có thực hiện nghiêm hay không? Cả hệ thống chính trị đã vào cuộc quyết liệt, quyết tâm hay chưa? Bên cạnh đó, ý thức trong nội bộ và người dân xung quanh việc chấp hành trật tự an toàn giao thông cũng cần được đánh giá kỹ lưỡng, sâu sát hơn nữa” - Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.
Nhấn mạnh quan trọng cuối cùng là sau giám sát ban hành một Nghị quyết về chuyên đề giám sát, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, trong Báo cáo đánh giá như thế nào thì Nghị quyết phải thể hiện được nội dung đó một cách đồng bộ. Các kiến nghị, giải pháp cũng rất quan trọng, do đó phải cụ thể, rõ ràng, không viết chung chung.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cũng đề nghị, cần thẳng thắn nhìn nhận và trả lời được câu hỏi trong lĩnh vực đảm bảo trật tự, an toàn trong thời gian qua có những tiêu cực gì? Đặc biệt, cần nhấn mạnh thêm về ý thức của người tham gia giao thông.
Theo bà Nga, đây là một trong những nguyên nhân gây mất trật tự, an toàn giao thông và tai nạn giao thông. “Cũng là con người đấy, khi đi ra nước ngoài thì chấp hành tốt quy định về trật tự, an toàn giao thông ở nước ngoài. Song khi về Việt Nam thì vượt đèn đỏ, các vi phạm rất nhiều” - bà Nga nói và cho rằng, điều này chứng tỏ Luật chưa được thực hiện nghiêm nên chưa góp phần rèn giũa ý thức của người tham gia giao thông.
Đồng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu thực tế, hạ tầng tốt hơn, phương tiện tốt hơn nhưng các vụ tai nạn giao thông mặc dù có giảm nhưng vẫn xảy ra nhiều. Do đó, ông đề nghị cần đánh giá sâu hơn, kỹ hơn những tồn tại, hạn chế trong thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.
Theo ông Thanh, thực tế cho thấy, khi có sự hiện diện của lực lượng tuần tra, kiểm soát, cảnh sát giao thông ở các chốt trạm thì người tham gia giao thông chấp hành nghiêm. Nhưng khi không có lực lượng cảnh sát giao thông thì vẫn xảy ra trường hợp vi phạm quy định như vượt đèn đỏ, đi vào đường ngược chiều, đường cấm, thậm chí là đi lùi xe hoặc dừng, đỗ xe trên các tuyến đường cao tốc.
"Phải chăng là do các chế tài của chúng ta còn nhẹ? Hay do các lực lượng chức năng của chúng ta tổ chức thực hiện các chế tài không nghiêm, còn tình trạng có tiêu cực trong một bộ phận lực lượng thực thi nhiệm vụ như được nêu trong báo cáo?" - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nêu vấn đề và đề nghị, cần phải làm rõ nguyên nhân để từ đó có giải pháp khắc phục trong thời gian tới.
Qua thảo luận, tại Phiên họp, UBTVQH đã biểu quyết thông qua về nguyên tắc ban hành Nghị quyết giám sát chuyên đề của UBTVQH về “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023”.