Đăng tin giả, gánh trách nhiệm thật

Trước đó, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng thông tin, nhiều bài đăng hóa đơn tiền điện tăng cao trong tháng 8 trên mạng xã hội hoặc trong hội nhóm, không thể xác minh được khách hàng. Một số thông tin phản ánh không có thật hoặc được đăng tải nhằm mục đích câu "view", bán hàng online.

Từ việc lan truyền thông tin sai lệch về tiền điện, cho đến việc một tập đoàn lớn khởi kiện các cá nhân bịa đặt, làm ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp - tất cả cho thấy vấn đề tin giả chưa bao giờ hết “nóng”. Trong kỷ nguyên số, môi trường mạng vừa là nguồn thông tin phong phú, vừa tiềm ẩn không ít rủi ro đối với xã hội, doanh nghiệp và từng cá nhân.

Chỉ cần một vài dòng trạng thái, một bức ảnh ghép, hay một đoạn video cắt dựng có chủ ý, thông tin sai lệch đã có thể lan truyền với tốc độ chóng mặt, tác động đến hàng triệu người. Khi tin giả chạm tới những lĩnh vực nhạy cảm trong xã hội, đến uy tín của tổ chức, cá nhân, nó không chỉ gây hoang mang dư luận mà còn trực tiếp ảnh hưởng đến niềm tin của xã hội.

Với sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, bất kỳ ai cũng có thể trở thành “nhà xuất bản” thông tin. Sự tiện lợi ấy, nếu không đi cùng trách nhiệm, sẽ trở thành mảnh đất màu mỡ cho tin giả nảy nở. Chính vì vậy, cùng với việc siết chặt chế tài xử lý, điều quan trọng hơn cả là nâng cao ý thức trách nhiệm của mỗi người dùng. Trước một thông tin gây chú ý, thay vì vội vàng chia sẻ, hãy dừng lại để đặt câu hỏi: Nguồn gốc ở đâu, cơ quan chức năng đã xác nhận chưa, hay chỉ là lời thêu dệt thiếu căn cứ?

Để đối phó với tin giả, trước hết cần khẳng định vai trò của cơ quan quản lý nhà nước và các cơ quan báo chí chính thống. Khi xuất hiện những thông tin nhạy cảm, các cơ quan có trách nhiệm cần vào cuộc nhanh chóng, cung cấp thông tin chính thống kịp thời, thông qua báo chí đưa tin chính xác, minh bạch. Mỗi bản tin kịp thời, mỗi thông cáo rõ ràng giúp dư luận có căn cứ tin cậy, không rơi vào bẫy của kẻ tung tin thất thiệt.

Cùng với đó, hệ thống pháp luật cần tiếp tục được hoàn thiện, tăng tính răn đe. Việc khởi kiện những cá nhân tung tin bịa đặt, gây tổn hại đến doanh nghiệp không chỉ là bảo vệ quyền lợi chính đáng của tổ chức, mà còn là lời cảnh tỉnh đối với những ai vẫn coi không gian mạng là “vùng xám” để tùy tiện "gõ bàn phím". Luật An ninh mạng, các nghị định xử phạt hành chính và các quy định về trách nhiệm đã có, vấn đề là cần thực thi quyết liệt và công khai.

Trước mê cung tin giả, mỗi cá nhân phải tự trang bị kỹ năng số, học cách phân biệt tin thật - tin giả, biết kiểm chứng thông tin từ nhiều nguồn, biết cách phản ứng đúng khi tiếp nhận thông tin bất thường. Đó là những kỹ năng không thể thiếu trong thời đại 4.0.

Các nền tảng mạng xã hội quốc tế đang hoạt động tại Việt Nam có trách nhiệm trong việc ngăn chặn, gỡ bỏ các nội dung sai sự thật, độc hại. Việc yêu cầu nền tảng phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng, đồng thời phát triển các công cụ cảnh báo và thuật toán kiểm chứng thông tin, sẽ góp phần hạn chế đáng kể không gian cho tin giả tồn tại.

Tin giả không tự nhiên sinh ra, nó xuất phát từ sự thiếu trách nhiệm, thậm chí là chủ ý xấu của một số cá nhân, tổ chức. Nhưng nếu mỗi người dùng mạng có ý thức cẩn trọng, báo chí vào cuộc nhanh chóng, pháp luật xử lý nghiêm khắc và các nền tảng công nghệ hợp tác tích cực, thì tin giả sẽ không còn đất sống.

Không gian mạng là một phần quan trọng của đời sống hiện đại. Mỗi người cần coi việc cảnh giác và chống tin giả là trách nhiệm và cũng là một thói quen văn minh - để môi trường mạng ngày càng trở nên an toàn, hữu ích và lành mạnh cho bản thân mỗi người và xã hội.

Gia Khánh