Đằng sau sự kiện Trump gặp gỡ Zelensky: Thế khó xử của lãnh đạo Ukraine trên đất Mỹ

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (trái) và ông Donald Trump đi bộ đến cuộc họp tại Trump Tower ở thành phố New York, ngày 27/9 (Ảnh: Getty)

Ông Trump và ông Zelensky đã gặp nhau ở New York trong hôm 27/9 (giờ Mỹ), tạo cơ hội cho nhà lãnh đạo Ukraine đưa ra quan điểm cá nhân với ứng cử viên Tổng thống của đảng Cộng hòa, người công khai sự hoài nghi về việc Mỹ tiếp tục hỗ trợ an ninh cho Ukraine chống lại Nga.

Căng thẳng giữa hai người đàn ông - cả hai đều chỉ trích người kia trước cuộc gặp - thể hiện rõ ràng trong cuộc hỏi đáp trước cuộc gặp với các phóng viên.

“Chúng tôi có mối quan hệ rất tốt và tôi cũng có mối quan hệ rất tốt với Tổng thống Putin, như bạn biết đấy. Và tôi nghĩ nếu chúng tôi giành chiến thắng, chúng tôi sẽ giải quyết vấn đề rất nhanh chóng”, ông Trump nói với các phóng viên trước cuộc gặp với ông Zelensky.

“Tôi hy vọng giữa chúng ta có nhiều mối quan hệ tốt đẹp hơn”, ông Zelensky xen vào.

“Ồ, tôi hiểu rồi”, ông Trump nói. “Bạn biết đấy, cần có hai người để nhảy điệu tango, và chúng tôi sẽ làm được - hôm nay chúng tôi sẽ có một cuộc gặp vui vẻ. Và tôi nghĩ việc chúng ta có mặt cùng nhau ngày hôm nay là một dấu hiệu rất tốt”.

Cuộc họp hôm thứ Sáu diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với ông Zelensky trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11. Trong tuần này, ông đã tìm cách thuyết phục chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng đất nước ông vẫn có thể giành chiến thắng trong cuộc chiến, miễn là Mỹ và các nước khác tăng cường hỗ trợ quân sự một cách đáng kể và nhanh chóng.

Ông Trump đã nhiều lần phàn nàn về khoản tài trợ mà Mỹ cung cấp cho Ukraine và tuyên bố ông sẽ nhanh chóng chấm dứt cuộc chiến giữa hai bên, bắt đầu bằng cuộc xung đột bùng phát vào tháng 2/2022. Ông Zelensky tuần này nói rằng Trump không biết làm thế nào để chấm dứt cuộc xung đột Nga-Ukraine.

“Hy vọng rằng chúng ta sẽ có một chiến thắng tốt, bởi vì nếu bên kia thắng, tôi không nghĩ ông sẽ giành được chiến thắng với bất cứ điều gì, thành thật mà nói với ông”, ông Trump nói về cuộc đua giữa ông và Phó Tổng thống Kamala Harris, ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ.

“Vì vậy, chúng ta sẽ ngồi lại để thảo luận về vấn đề đó, và nếu chúng ta giành chiến thắng, tôi nghĩ rất lâu trước ngày 20/1, trước khi tôi nhậm chức Tổng thống – tức là ngày 20/1 – nhưng trước đó rất lâu, tôi nghĩ chúng ta có thể tìm ra điều gì đó có lợi cho cả hai bên. Đã đến lúc”, ông Trump nói thêm. “Nhân tiện, Tổng thống (Zelensky) cũng biết điều đó. Ông ấy muốn hoàn thành việc gì đó”.

Ông Zelensky cảm ơn ông Trump vì đã đồng ý gặp ông, nhớ lại 5 năm đã trôi qua kể từ cuộc gặp cuối cùng của họ và cho biết ông tin rằng họ có chung quan điểm rằng Nga phải bị ngăn chặn.

“Tôi nghĩ chúng ta có quan điểm chung rằng cuộc chiến ở Ukraine phải dừng lại và ông Putin không thể thắng, còn Ukraine phải thắng và tôi muốn thảo luận chi tiết với ngài về điều đó”, ông Zelensky nói.

Ông Trump và ông Zelensky bắt tay nhau trong cuộc gặp (Ảnh: Politico)

Ông Trump nói “học được nhiều” nhưng không thay đổi quan điểm

Sau khi cuộc gặp kết thúc, ông Trump và ông Zelensky cùng xuất hiện trên Fox News. Ông Trump nhắc lại rằng, ông nghĩ rằng một thỏa thuận công bằng là có thể đạt được và có thể được thực hiện nhanh chóng ngay cả khi ông Zelensky nói rõ rằng ông cảm thấy quân đội Nga phải bị đẩy ra khỏi Ukraine.

“Tôi đã học được rất nhiều điều, nhưng tôi nghĩ tôi vẫn không thay đổi quan điểm rằng cả hai chúng tôi đều muốn thấy kết thúc này và cả hai chúng tôi đều muốn thấy một thỏa thuận công bằng được thực hiện. Và điều đó phải công bằng, và tôi nghĩ điều đó sẽ xảy ra vào đúng thời điểm. Tôi nghĩ điều đó sẽ xảy ra”, ông Trump nói với Fox News sau cuộc gặp.

“Nó nên dừng lại và Tổng thống muốn nó dừng lại. Tôi chắc chắn Tổng thống Putin muốn chuyện này dừng lại và đó là một sự kết hợp tốt. Vì vậy, chúng tôi muốn có một thỏa thuận công bằng cho tất cả mọi người”, ông Trump nói.

Khi được hỏi ông hình dung thế nào là “công bằng”, ông Trump nói rằng “còn quá sớm để nói điều đó”.

“Tôi có ý tưởng của riêng mình và tôi chắc chắn rằng ngài Tổng thống cũng có ý tưởng của riêng mình. Nhưng phải công bằng”, ông Trump nói.

Ông Zelensky lên tiếng, nói về việc Nga đã xâm chiếm lãnh thổ Ukraine như thế nào.

“Cuộc chiến này không nên bắt đầu, chúng ta cần phải làm mọi cách để gây áp lực buộc ông ta (Putin) phải dừng cuộc chiến này. Ông ta đang ở trong lãnh thổ của chúng tôi. Đó là điều quan trọng nhất. Ông ta đang ở trong lãnh thổ của chúng tôi và làm cách nào để ngăn chặn chiến tranh để gây áp lực cho ông ta nhiều nhất có thể. Chúng ta phải làm điều đó”, ông Zelensky nói.

Ông Trump cho biết ông Zelensky “đã nói điều tốt nhất” rằng “đây là một cuộc chiến lẽ ra không bao giờ xảy ra” và cho biết một cuộc gặp khác giữa họ “rất có thể xảy ra”.

Ông Trump đặt câu hỏi làm thế nào Ukraine có thể xây dựng lại và khôi phục các thành phố của mình, nói rằng “điều đó là không thể”.

“Nhân tiện, các bạn phải đến gặp tất cả chúng tôi”, ông Zelensky nói.

“Tôi sẽ làm vậy”, ông Trump trả lời. “Đó là một đất nước xinh đẹp”.

Ông Zelensky đến Mỹ trong bối cảnh cuộc đua vào Nhà Trắng đang hết sức sôi động (Ảnh: CBC)

Cuộc họp quan trọng - nhưng khó xử về mặt chính trị

Ông Zelensky đã gặp Tổng thống Joe Biden và Harris tại Nhà Trắng hôm thứ Năm trong tuần, và ứng cử viên đảng Dân chủ đã tận dụng sự kiện này để tạo ra sự tương phản rõ rệt với ông Trump về Ukraine.

“Có một số người ở đất nước tôi sẽ buộc Ukraine phải từ bỏ phần lớn lãnh thổ có chủ quyền của mình, những người sẽ yêu cầu Ukraine chấp nhận sự trung lập và sẽ yêu cầu Ukraine từ bỏ các mối quan hệ an ninh với các quốc gia khác”, bà Harris nói.

Cuộc gặp của ông Zelensky với ông Trump một ngày sau khi đến thăm Nhà Trắng một lần nữa đặt ông vào giữa chiến dịch chính trị sôi động của Mỹ - 5 năm sau khi ông Zelensky bị cuốn vào một cơn bão chính trị nội bộ khác của nước này.

Lần cuối cùng ông Zelensky và ông Trump gặp nhau là trong bối cảnh đảng Dân chủ đang điều tra luận tội ông Trump vì đã từ chối chuyến thăm Nhà Trắng của ông Zelensky và viện trợ của Mỹ cho Ukraine trong khi ông Trump cố gắng ép chính quyền Ukraine công bố điều tra ứng cử viên Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là ông Biden.

Ông Trump cuối cùng bị Hạ viện luận tội vì gây áp lực buộc ông Zelensky phải điều tra ông Biden. Trong khi đó, Tổng thống Ukraine cuối cùng đã có cuộc gặp tại Phòng Bầu dục – với ông Biden – vào tháng 9/2021.

Ông Trump ca ngợi ông Zelensky - cụ thể là "giống như một miếng thép" trong lần luận tội đầu tiên xung quanh cuộc điện đàm giữa họ.

“Ông ta đáng lẽ ra đã đồng ý và chơi đẹp, nhưng ông ta đã không làm điều đó”, ông Trump nói. “Ông ta nên nói rằng ‘Tổng thống Trump hoàn toàn không làm gì sai’. Ông ấy nên nói to và rõ ràng, và trò lừa bịp luận tội sẽ chết ngay tại đó”.

Huyền Chi