Dân số Việt Nam đã vượt qua ngưỡng 100 triệu

Phát biểu tại Hội thảo công bố kết quả điều tra lao động trẻ em năm 2023, ngày 23/1, bà Nguyễn Thị Hương - Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê cho biết, dân số Việt Nam đã vượt qua ngưỡng 100 triệu người, là quốc gia có quy mô dân số lớn thứ 16 trên thế giới.

Việt Nam cũng đang trong thời kỳ dân số vàng với tỷ trọng dân số từ 15 đến 64 tuổi chiếm 67,4% (cứ 2 người trong độ tuổi lao động thì có một người phụ thuộc). Đây là điều kiện cơ bản, rất quan trọng giúp Việt Nam có đủ nguồn lực về con người để phát triển mạnh mẽ và bền vững.

Dân số trẻ em trong độ tuổi từ 5 đến 17 tuổi của Việt Nam cũng là con số rất lớn, với khoảng 21 triệu trẻ em, chiếm khoảng 20,6% tổng dân số. Thực tế, trẻ em chính là nền tảng hạnh phúc của gia đình, là tương lai của đất nước.

Từ kết quả của cuộc điều tra, Việt Nam đã có được một bức tranh toàn diện về thực trạng trẻ em tham gia lao động và lao động trẻ em Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2012 đến 2023.

“Chúng tôi tin tưởng đây sẽ là nguồn thông tin giá trị cho Đảng, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, các tổ chức để xây dựng và thực hiện chương trình, chính sách phòng ngừa và giảm thiểu lao động trẻ em.

Đồng thời, là căn cứ để triển khai hoạt động nghiên cứu và các công tác khác, góp phần chăm lo ngày một tốt hơn cho sự phát triển của trẻ em; tạo điều kiện cho trẻ em Việt Nam có một tuổi thơ hạnh phúc và Việt Nam có thế hệ kế cận tiềm năng”, bà Hương nói.

Việt Nam đang trong thời kỳ dân số vàng với tỷ trọng dân số từ 15 đến 64 tuổi chiếm 67,4%.

Báo cáo một số kết quả chủ yếu về thực trạng trẻ em tham gia lao động và lao động trẻ em ở Việt Nam năm 2023, bà Nguyễn Thị Thanh Mai - Phó Vụ trưởng Vụ Thống kê dân số và lao động (Tổng cục Thống kê) cho biết, năm 2023, dân số trẻ em từ 5 đến 17 tuổi của Việt Nam là 20,6 triệu người, chiếm 20,6% tổng dân số toàn quốc.

Số liệu từ điều tra lao động việc làm năm 2023 cho thấy, hoạt động quan trọng hàng đầu của trẻ em là “đi học”. Trong tổng số 20,6 triệu trẻ em 5-17 tuổi, có 19,9 triệu trẻ “đang đi học”, chiếm 96,4%, trong đó có 94,8% trẻ em “chỉ đi học” và chỉ có 1,6% trẻ em phải “vừa học vừa làm”.

Tỷ lệ trẻ em đang đi học ở khu vực thành thị cao hơn đôi chút so với ở khu vực nông thôn, 97,5% so với 95,8%. Không có sự phân biệt đối xử với trẻ em gái trong cơ hội được đi học khi tỷ lệ trẻ em gái đi học cao hơn tỷ lệ này ở trẻ em trai 0,8 điểm phần trăm, 96,8% so với 96,0%.

Toàn quốc có 731,6 nghìn trẻ em tham gia lao động. Đa phần trẻ em tham gia lao động đang cư trú ở khu vực nông thôn (84,6%) và tập trung chủ yếu ở vùng Trung du miền núi phía Bắc và vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung (52,7%). Số trẻ em tham gia lao động ở các vùng còn lại chỉ chiếm 47,3%.

Tỷ lệ trẻ em tham gia lao động là 3,5%, điều này có nghĩa là trong 100 trẻ em từ 5 đến 17 tuổi thì có gần 4 em tham gia lao động, tỷ lệ này giảm 5,6 điểm phần trăm so với năm 2018 khi tỉ lệ trẻ em tham gia lao động là 9,1%. Những thành tựu đáng ghi nhận về tốc độ tăng trưởng kinh tế, việc làm, tỷ lệ đi học của trẻ em 5 đến 17 tuổi, giảm đói nghèo của Việt Nam trong những năm qua đã góp phần làm giảm tỷ lệ trẻ em tham gia lao động.

Bà Mai cho biết, mức thu nhập bình quân chung của lao động trẻ em là khoảng 3 triệu đồng/người/tháng, chưa bằng một phần hai mức thu nhập bình quân của những người lao động từ 15 tuổi trở lên (7,1 triệu đồng/người/ tháng). Điều này cho thấy thu nhập bình quân mà lao động trẻ em tạo ra là thấp trong khi đó việc đi làm đã khiến các em mất đi cơ hội học tập và chuẩn bị các kiến thức tốt hơn cho tương lai.

Không những thế, các công việc mà các em đang làm cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và sự phát triển của chính các em. Do đó việc tiến tới xóa bỏ lao động trẻ em là điều cần thiết, rất quan trọng và cần sự có sự quan tâm từ những nhà quản lý.

Cục Trẻ em (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) đề xuất, trong thời gian tới, Chính phủ cần rà soát, hoàn thiện chính sách hỗ trợ giáo dục, dạy nghề, an sinh xã hội. Bên cạnh đó, xây dựng Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình quốc gia về bảo vệ trẻ em và phòng ngừa, giảm thiểu lao động trẻ em trái quy định của pháp luật giai đoạn 2026-2030.

Hà Anh