'Đạn bọc đường' trong vụ án Phúc Sơn

Chiều 25-6, tại phiên tòa xét xử vụ án liên quan đến Tập đoàn Phúc Sơn, bị cáo Hoàng Thị Thúy Lan (cựu bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc) nói bà đã khóc vì một nửa số bị cáo tại phiên tòa (20/41 bị cáo) từng là lãnh đạo các cấp tại tỉnh Vĩnh Phúc. Bà Lan nói đã “đau đớn, giày vò” và đề nghị tòa xem xét khoan hồng, giảm nhẹ hình phạt vì sức khỏe yếu, tuổi cao, từng bị tai biến.

Bị cáo Lan xác nhận từng nhận 25 tỉ đồng và 1 triệu USD từ bị cáo Nguyễn Văn Hậu (chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn) như “tiền cảm ơn” vì đã hỗ trợ cho dự án của Phúc Sơn. Bà Lan khai về ba lần nhận tiền: Năm 2017 (20 tỉ đồng), năm 2021 (mượn 1 triệu USD), năm 2022 (5 tỉ đồng). Bà Lan cho biết đã “nhận thức rõ tội lỗi” và khẳng định cáo trạng là “đúng người, đúng tội”. Trước phiên xử, bà Lan đã nộp lại toàn bộ số tiền đã nhận hối lộ.

Các bị cáo trong vụ án Phúc Sơn. Ảnh: HOÀNG HUY

Giọt nước mắt, lời thừa nhận và sự khắc phục hậu quả của bà Lan thể hiện sự ăn năn. Tuy nhiên, sự hối lỗi này không thể làm mờ đi điều đau đớn hơn, đó là quyền lực công đã bị sử dụng để vun vén cho lợi ích cá nhân; sự liêm chính, trách nhiệm chính trị và đạo đức công vụ bị lung lay trước lợi ích của những “viên đạn bọc đường”.

Hình ảnh “viên đạn bọc đường” được Chủ tịch Hồ Chí Minh dùng nhiều lần để cảnh báo cán bộ, đảng viên về nguy cơ tha hóa bởi vật chất, quyền lực, đặc biệt trong thời bình: “Giặc ngoại xâm có thể đánh bại được nhưng giặc nội xâm là những “viên đạn bọc đường” mới thực sự nguy hiểm”.

Ấy vậy nhưng thời gian qua có rất nhiều vụ án tham nhũng bị phát hiện, trong đó nhiều cựu quan chức bị “tấn công” và ngã gục bởi những lợi ích vật chất, bạc tiền. Hết vụ này đến vụ khác, vụ án sau có tính chất, mức độ hơn vụ trước, số tiền tham ô, tham nhũng, nhận hối lộ cũng cao hơn vụ trước. Ngay trong vụ án Tập đoàn Phúc Sơn, có đến năm cựu bí thư Tỉnh ủy và hàng chục cán bộ cấp cao bị dính chàm.

Đảng ta chống tham nhũng với nguyên tắc không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai. Nhiều vụ án ban đầu khởi tố về các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, sau đó tiếp tục được mở rộng để điều tra, đi sâu làm rõ bản chất tham nhũng, chiếm đoạt, từ đó khởi tố thêm nhiều vụ án, nhiều bị can về các tội tham nhũng.

Trên tinh thần đó, tháng 6-2022, Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tỉnh Vĩnh Phúc được thành lập, do bí thư Hoàng Thị Thúy Lan làm trưởng ban. Theo kết quả công bố của Thanh tra Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2022, với 77,95/100 điểm, Vĩnh Phúc đã trở thành địa phương dẫn đầu cả nước về công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Ấy vậy mà, đau xót thay, tham nhũng lại xảy ra ở chính người đứng đầu tổ chức chống tham nhũng; người được trao quyền để lãnh đạo bộ máy nhằm phát triển tỉnh nhà lại lợi dụng quyền lực được trao để mưu cầu lợi ích cá nhân.

Vụ án liên quan đến Tập đoàn Phúc Sơn kéo dài suốt 13 năm, từ năm 2010 đến 2023, xảy ra tại nhiều tỉnh, TP như Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Quảng Ngãi và Vĩnh Long. Những sai phạm của cán bộ trong vụ án liên quan đến Tập đoàn Phúc Sơn cho thấy ngoài việc nhiều cán bộ cấp cao thiếu cẩn trọng, thiếu tu dưỡng thì việc giám sát của các cơ quan hữu quan cũng thực sự chưa ổn khi đã không phát hiện và ngăn ngừa sớm sai phạm. Đó có lẽ là lý do khiến sai phạm diễn ra một thời gian dài, qua nhiều nhiệm kỳ nhưng vẫn qua mặt được mọi tầng nấc giám sát.

Khi quan chức tham nhũng ngã ngựa, công chúng mới biết một bộ phận trong hệ thống đã bị kéo vào vòng xoáy lợi ích nhóm, tạo nên hiệu ứng lây lan tiêu cực như thế nào; nhiều doanh nghiệp vì không đủ điều kiện nên đã “tấn công” quan chức bằng vật chất để có được những dự án, từ đó bán lại kiếm lời ra sao…

Ngày 4-7 tới, tòa sẽ tuyên án vụ Tập đoàn Phúc Sơn. Các bị cáo dù là cựu quan chức hay chủ doanh nghiệp đều sẽ nhận lãnh mức án tương xứng với hành vi sai phạm. Những người làm sai phải nhận lãnh trách nhiệm pháp lý âu cũng là chuyện nhân - quả thường tình. Nhưng điều đọng lại sau mỗi vụ án luôn là câu hỏi đầy trăn trở của những người quan tâm đến công cuộc phòng, chống tham nhũng của nước nhà: Làm sao và làm thế nào để không còn xảy ra những vụ án tham nhũng như thế này, để tất cả quan chức, cán bộ đều không dám tham nhũng, không muốn tham nhũng, không thể tham nhũng và không cần tham nhũng?!

PHƯƠNG LOAN