Đàm phán Nga – Ukraine ở Thổ Nhĩ Kỳ giữa lúc tình hình thực địa căng thẳng
Hôm nay (2/6) tại thành phố Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ), Nga và Ukraine dự kiến sẽ tiến hành vòng đàm phán trực tiếp thứ hai kể từ năm 2022. Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh giao tranh leo thang trên thực địa làm gia tăng nguy cơ chệch hướng tiến trình hòa bình đang manh nha.
Đáng chú ý, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm qua (1/6) tiếp tục đề cập tính chất “ủy nhiệm” trong cuộc xung đột và kêu gọi sự thỏa hiệp từ các bên liên quan.
Thành phần các phái đoàn Nga và Ukraine tham gia vòng đàm phán thứ hai gần như không thay đổi so với vòng đầu tiên. Trợ lý điện Kremlin Vladimir Medinskiy tiếp tục dẫn đầu phái đoàn Nga, trong khi phía Ukraine là Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov. Phía Nga cho biết đã chuẩn bị một bản ghi nhớ chi tiết, nêu rõ lập trường của Nga nhằm giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của cuộc khủng hoảng. Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc Vassily Nebenzia nhấn mạnh:
“Nga sẵn sàng xem xét khả năng thiết lập lệnh ngừng bắn để mở đường cho việc giải quyết lâu dài các nguyên nhân gốc rễ của cuộc xung đột. Để đạt được lệnh ngừng bắn này, ít nhất chúng ta cần các quốc gia phương Tây ngừng cung cấp vũ khí cho Ukaine và nước này phải ngừng huy động quân đội. Chúng tôi sẽ tiếp tục chiến đấu chừng nào còn cần thiết. Chúng ta sẽ không cho phép bất kỳ hành vi nào đe dọa biên giới Nga và gieo rắc tâm lý chống Nga”.

Tình hình trên thực địa Ukraine vẫn diễn ra căng thẳng. Ảnh: Reuters
Trên mạng xã hội X, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky khẳng định các mục tiêu ưu tiên của nước này trong vòng đàm phán là đạt được lệnh ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện, cùng với việc trao đổi các tù nhân.
Cả Nga và Ukraine đều đánh giá cao kết quả vòng đàm phán đầu tiên hôm 16/5, trong đó hai nước đạt được thỏa thuận về trao đổi tù nhân quy mô lớn và cam kết tiếp tục đối thoại. Với vai trò là nước chủ nhà của các vòng đàm phán, Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục kêu gọi sự tham gia cấp cao để sớm đạt được thỏa thuận ngừng bắn. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan hồi tuần trước đã đề xuất một hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky:
"Các cuộc đàm phán được tổ chức tại Istanbul vào ngày 16/5 đã bổ sung thêm một chiều hướng mới cho việc tìm kiếm giải pháp ngoại giao. Kỳ vọng về lệnh ngừng bắn và hòa bình đã tăng lên. Chúng tôi coi các cuộc đàm phán tại Istanbul là một khởi đầu mới. Việc hoàn thành nhanh chóng thỏa thuận trao đổi tù nhân đạt được tại Istanbul đã chứng minh rằng các cuộc đàm phán có thể mang lại kết quả cụ thể. Chúng tôi muốn động lực đạt được tại Istanbul tiếp tục”.
Bất chấp vòng đàm phán đã được lên kế hoạch, tình hình trên thực địa vẫn diễn ra căng thẳng. Bộ Quốc phòng Nga hôm qua xác nhận các vụ không kích bằng thiết bị bay không người lái nhằm vào các sân bay quân sự tại nước này, song khẳng định hầu hết đã bị đẩy lùi thành công. Bộ Quốc phòng Nga gọi đây là “hành vi khủng bố”, đồng thời quy trách nhiệm cho Ukraine và cho biết đã bắt giữ một số đối tượng. Cùng ngày, trong một cuộc trả lời phỏng vấn báo chí, Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Keith Kellogg cảnh báo việc cung cấp vũ khí tầm xa như tên lửa Taurus cho Ukraine có thể bị Nga coi là sự tham chiến trực tiếp của phương Tây. Ông đồng thời đề cập khả năng Mỹ, thậm chí là Anh, Pháp và Đức sẽ tham gia vào các cuộc đàm phán, song không nêu rõ sẽ ở cấp độ nào:
“Tổng thống Vladimir Putin coi đây là một cuộc chiến tranh ủy nhiệm của NATO. Và thành thật mà nói, theo một cách nào đó thì đúng là như vậy nếu nhìn vào những gì mà các quốc gia châu Âu đã và đang làm. Nga hoàn toàn nhận thức được mức độ hỗ trợ quân sự mà Ukraine đang nhận được từ phương Tây. Mọi người đều phải sẵn sàng lùi lại một chút và thỏa hiệp để đưa tiến trình hòa bình đến hồi kết”.
Với sự trung gian tích cực của Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ, Ai Cập và Qatar, cũng như kỳ vọng về một lệnh ngừng bắn toàn diện, vòng đàm phán thứ hai tại Istanbul được xem là bước đi quan trọng nhằm khôi phục đối thoại chính trị giữa Nga và Ukraine. Tuy nhiên, sự thiếu tin tưởng, những diễn biến quân sự bất ngờ và ảnh hưởng từ các cường quốc bên ngoài tiếp tục đặt ra thách thức cho các nỗ lực hòa giải nhằm đưa cuộc xung đột đi tới hồi kết.