Đài Truyền hình KTS VTC 20 năm phát triển: Dấu ấn 3 kênh công ích

Năm 2009 - 2010, trong bối cảnh truyền hình vẫn chiếm ưu thế trong công tác thông tin truyền thông, việc định hướng phát triển các kênh truyền hình chuyên biệt nội dung được Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC (Đài VTC) đi đầu triển khai.

Ba kênh truyền hình theo đặt hàng của Chính phủ gồm: VTC10 - Kênh Văn hóa Việt; VTC14 - Kênh Phòng chống, giảm nhẹ thiên tai, hiểm họa, phục vụ cộng đồng và VTC16 - Kênh Nông nghiệp, Nông thôn, Nông dân ra đời, có nội dung chuyên biệt, nhưng được gọi chung tên Truyền hình công ích, trở thành chủ lực của Đài VTC, cùng với kênh Thời sự Chính trị tổng hợp VTC1. Từ năm 2012, 4 kênh VTC1, VTC10, VTC14, VTC16 được Chính phủ chọn là các kênh truyền hình thiết yếu của Quốc gia.

VTC10 - Kênh truyền hình Văn hóa Việt

Kênh truyền hình Văn hóa Việt (VTC10) thực hiện công tác thông tin đối ngoại của Nhà nước bằng hai ngôn ngữ Việt - Anh, và ngược lại là Anh - Việt, phục vụ khán giả là người Việt Nam ở nước ngoài và người nước ngoài quan tâm tới Việt Nam.

Lễ ra mắt chuỗi sự kiện "Xuân Quê Hương 2025" tại Nhật Bản do Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Nhật Bản, Hội người Việt Nam tại Fukuoka, Hội người Việt Nam tại Saitama và kênh VTC10 phối hợp tổ chức.

Không chỉ tập trung tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước liên quan đến lĩnh vực ngoại giao, Kênh VTC10 - Đài VTC phối hợp chặt chẽ với các Vụ chuyên môn của Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Bộ Ngoại giao triển khai tuyên truyền những nội dung liên quan đến lĩnh vực được phân công theo dõi.

Kênh VTC10 cung cấp thông tin chính thống đến kiều bào từ các cơ quan của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và tập đoàn kinh tế lớn của đất nước; cập nhật và phổ biến thông tin thời sự văn hóa, du lịch, lịch sử, kinh tế, đầu tư..., hoạt động nổi bật của cộng đồng người Việt trong nước và quốc tế một cách liên tục, nhanh nhạy, trung thực, có chiều sâu; khơi gợi lòng yêu nước, ý chí quật cường, tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm của người dân Việt Nam.

Giai đoạn 2009 - 2020, mỗi năm VTC10 phát sóng 28 mũ, với trên 34.000 chương trình dành cho người Việt Nam ở nước ngoài. Điều này làm lan tỏa những hoạt động đối ngoại của Đảng, Nhà nước đến Nhân dân, ra thế giới, đóng góp quan trọng vào thành tựu của công tác đối ngoại.

Những chuyên mục như “Người Việt năm châu”, “Người Việt bốn phương”, “Kết nối cộng đồng”, “Cẩm nang Kiều bào” trở thành món ăn tinh thần quen thuộc của người Việt trên khắp thế giới.

Nhiều chương trình được phóng viên sản xuất tại nước ngoài truyền tải một cách chân thực đến khán giả những đóng góp của Việt kiều đối với quê hương đất nước, ý chí, quyết tâm của người Việt, phản ánh tâm tư và đời sống của người Việt xa Tổ quốc.

Chương trình là cầu nối những người Việt ở các lãnh thổ trên thế giới, gắn kết kiều bào trong và ngoài nước, cùng nhau hướng về Tổ quốc Việt Nam…

Bên cạnh đó, kênh cũng có chương trình giải đáp những thắc mắc của Kiều bào và thân nhân Kiều bào về đường lối, chủ trương, chính sách dành cho người Việt Nam ở nước ngoài; hướng dẫn, tư vấn Kiều bào các thủ tục, quy trình ở mọi lĩnh vực.

Đặc biệt, VTC10 dành sự quan tâm đến người Việt thế hệ thứ hai, thứ ba ở nước ngoài. Các chương trình dạy tiếng Việt giúp thế hệ trẻ ở nước ngoài thêm tự hào và yêu nguồn cội, qua đó đảm bảo mục tiêu lớn của công tác thông tin đối ngoại là gìn giữ tiếng Việt để phát triển văn hóa Việt, gắn bó cộng đồng người Việt trong nước và quốc tế.

Ngoài ra, kênh VTC10 phối hợp với nhiều đơn vị, bộ, ngành, địa phương, các Đại sứ quán, tổ chức nước ngoài… sản xuất các chương trình gây tiếng vang trong công chúng khán giả.

Có thể kể đến chương trình do Ban Tuyên giáo Trung ương đặt hàng sản xuất năm 2022 mang tên “Theo con đường Bác đi”, kỷ niệm ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước.

Quá trình thực hiện chương trình gặp nhiều khó khăn do đại dịch COVID-19 chưa chấm dứt, nhiều phóng viên, biên tập viên tham gia sản xuất chương trình bị dương tính với virus COVID-19, phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định phòng, chống dịch bệnh của Chính phủ, nhưng Kênh VTC10 vẫn kiên trì phối hợp với Bộ Quốc phòng để có những nhân vật đạt thành tích xuất sắc giao lưu trong chương trình.

Phóng viên Đài VTC cũng vượt qua rất nhiều khó khăn tại Pháp để có được những hình ảnh về Bác Hồ hoạt động tại đây. Chương trình thành công tốt đẹp ngoài mong muốn.

Cũng trong bối cảnh đại dịch COVID-19, Kênh VTC10 phối hợp với Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng thực hiện chiến dịch “Chung tay cùng Bộ đội Biên phòng ngăn chặn dịch Corona vùng biên giới”, kêu gọi đồng bào Việt Nam trong nước và Kiều bào ở nước ngoài, các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm chung tay cùng Bộ đội Biên phòng ngăn chặn đại dịch. Với những cố gắng đó, Bộ Tư lệnh BĐBP đã trao Bằng khen cho Kênh VTC10 và các cá nhân tham gia.

Là đơn vị chủ lực tham gia nhiều hoạt động do Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Bộ Ngoại giao tổ chức, Kênh VTC10 nhiều lần cử ê kíp ra Trường Sa và Nhà giàn DK1 tác nghiệp; cử phóng viên tới một số quốc gia như Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh… đưa tin, bài về những kiều bào có đóng góp cho Tổ quốc. Ghi nhận những đóng góp không ngừng nghỉ đó, Bộ Ngoại giao đã trao tặng Kênh VTC10 Bằng khen.

Thực hiện công tác ngoại giao văn hóa, lấy văn hóa làm trụ cột để chuyển tải thông tin, làm cho thế giới hiểu hơn về một đất nước Việt Nam giàu lòng nhân ái, đang trên đường đổi mới, phát triển, nhiều chương trình chuyên biệt dành cho người nước ngoài được sản xuất và phát sóng trong gần 20 năm qua.

Chương trình “Một ngày làm người Việt” là những trải nghiệm của người nước ngoài về cuộc sống tại đất nước Việt Nam; Chương trình “Station Việt Nam” khách mời là các chính khách, nhà ngoại giao, đại sứ, chuyên gia… cảm nhận sâu sắc về đất nước, con người Việt Nam với nền văn hóa truyền thống nhân văn, các giá trị cốt lõi của hơn 4000 năm lịch sử cần được bảo vệ và phát huy…

Để đáp ứng nhu cầu của đồng bào Việt Nam ở xa Tổ quốc, Kênh VTC10 không ngừng tìm tòi, cho ra đời nhiều chương trình với format mới, nội dung mới, cung cấp tối đa thông tin cho khán giả; làm mới nội dung nhiều chương trình nhằm tăng tính hấp dẫn, thu hút người xem.

Kênh VTC10 có nhiều tác phẩm báo chí đạt giải thưởng. Chương trình truyền hình trực tiếp “Trọn nghĩa đồng bào” chủ đề COVID-19 đoạt giải Nhì toàn quốc về Thông tin đối ngoại lần thứ VI (năm 2020); Show diễn “Tôi yêu áo dài, tôi yêu Việt Nam” đoạt giải Khuyến khích Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại lần thứ IX (năm 2023). Kênh cũng đoạt giải Cống hiến báo chí “Vì một Hải Phòng phát triển” lần thứ III với chủ đề “Hải Phòng - vươn ra biển lớn”.

VTC14 - Kênh Phòng chống và giảm nhẹ thiên tai, hiểm họa, phục vụ cộng đồng

Kênh VTC14 chính thức phát sóng từ ngày 01/01/2010. Với đặc thù là kênh truyền hình chuyên biệt về phòng chống và giảm nhẹ thiên tai, hiểm họa, VTC14 bám sát thông tin trong những lĩnh vực “nóng” của đời sống xã hội như phòng chống bão lũ, thiên tai, môi trường, y tế, giao thông, … Đội ngũ phóng viên Kênh VTC14 đáp ứng tốt yêu cầu sản xuất và hỗ trợ sản xuất trong các tình huống đòi hỏi mức độ tập trung cao, môi trường tác nghiệp khắc nghiệt.

Phóng viên kênh VTC14 tác nghiệp trong đợt mưa lũ.

Thời điểm hiện tại, VTC14 là kênh truyền hình có số lượng chương trình phong phú nhất của Đài VTC. Với cách tiếp cận hiện đại, Kênh sản xuất và phát sóng 26 chuyên mục, trong đó, một số chương trình tiêu biểu như: Cuộc sống 24h, Góc nhìn khán giả, Sống chung với lũ, Thế giới 7 ngày… Các chương trình của VTC14 giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của thiên tai đến sản xuất và đời sống nhân dân.

Chất lượng chương trình tốt, thiết thực, hiệu quả, VTC14 là một trong những kênh truyền hình được đông đảo người dân cả nước quan tâm theo dõi và đánh giá cao trên cả hệ thống phát sóng kỹ thuật số và nền tảng trực tuyến.

Kênh YouTube VTC14 đạt danh hiệu nút Vàng với hơn 1,8 triệu người theo dõi và gần 1,4 tỷ lượt người xem, được ghi nhận là một trong 10 kênh tin tức tiếng Việt có nhiều người theo dõi nhất trên YouTube.

Trong suốt 14 năm hoạt động bền bỉ, Kênh VTC14 nhận được nhiều phần thưởng có giá trị: Huy chương vàng thể loại phim tài liệu tại Liên hoan Truyền hình toàn quốc lần thứ 32 với phim tài liệu “Sự im lặng của mùa hè”; Giải Báo chí xuất sắc nhất trong lĩnh vực nghiên cứu Biển Đông; Giải B giải Báo chí quốc gia lần thứ XII với tác phẩm: “Đánh bùn ra biển” năm 2018; Huy chương bạc Liên hoan Truyền hình toàn quốc, tác phẩm “Truy tìm nguyên nhân cá chết ở biển miền Trung”; Giải thưởng Tiếng nói Việt Nam cho tác phẩm truyền hình "Tây Bắc: Lũ quét khốc liệt trong 70 năm qua" năm 2018…

VTC16 - Kênh truyền hình Nông nghiệp, Nông thôn, Nông dân

Kênh VTC16 - Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC là kênh truyền hình chuyên biệt duy nhất về nông nghiệp tại Việt Nam, ra đời theo Nghị quyết liên tịch số 09 ngày 24/3/2010 của Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Ghi hình chương trình Khởi nghiệp của kênh VTC16.

Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc tuyên truyền rộng rãi Đề án Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020 (Đề án 1956), ngay từ ngày đầu thành lập, Kênh VTC16 đã triển khai sản xuất và phát sóng các chương trình khoa học - kỹ thuật - khuyến nông, bao gồm các chuyên mục như: Sao Thần nông, Khuyến nông, Hướng nghiệp nhà nông, Trang cây trồng, Trang thủy sản, Trang chăn nuôi, Hỏi đáp trong ngày...

Các chương trình xoay quanh những vấn đề nông nghiệp nổi bật trong tuần, giúp bà con nông dân nắm bắt thông tin một cách sâu sắc, đa chiều về tình hình sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi; phân tích và đưa ra các khuyến nghị phòng trừ bệnh cho cây trồng, vật nuôi.

Kênh VTC16 phối hợp cùng Tổng cục dạy nghề thực hiện thông tin, tuyên truyền về đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn thông qua chương trình “Tuyên truyền, phổ biến rộng rãi đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn”. Năm 2012 - 2013, Kênh phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Thông tin và Truyền thông hợp tác sản xuất, thực hiện dự án thông tin và truyền thông về công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn…

Bên cạnh đó, Kênh VTC16 tiếp tục làm tốt nhiệm vụ chính trị, bám sát định hướng tuyên truyền, thông tin kịp thời các sự kiện thời sự, chính trị nổi bật trong chuyên mục “Nông nghiệp 24h”.

Điểm nổi bật nhất của Kênh VTC16 là hệ thống các chương trình truyền hình khoa giáo “phản ứng nhanh, tương tác mạnh”, xây dựng nhóm các chương trình có chuyên gia về lĩnh vực nông nghiệp tư vấn nhanh: Tổng đài Nông nghiệp, Khởi nghiệp..., đem đến những thông tin hữu ích về trồng nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, giúp phát triển nông nghiệp bền vững.

Loạt chương trình như Bạn nhà nông, Làm nông đúng cách, Khoa học và nông nghiệp, Nhà nông làm giàu cũng là mũi nhọn của Kênh VTC16, đáp ứng nhu cầu thông tin về kiến thức trong sản xuất, kinh doanh, các mô hình kinh tế, ứng dụng công nghệ trong sản xuất nông nghiệp và hướng nghiệp cho bà con nông dân.

Ngoài ra, VTC16 cũng ghi dấu ấn với các chương trình văn hóa, xã hội, với nhiều màu sắc khác nhau. Đề tài phản ánh hơi thở của đời sống văn hóa xã hội nông thôn được thể hiện rõ nét trong các chuyên mục: Sống ở làng, Từ nông thôn nhìn ra thế giới, Nông dân mới...

Bên cạnh việc tập trung sản xuất các chương trình hướng tới nông nghiệp, nông dân và nông thôn, kênh VTC16 chủ động đa dạng hóa khung phát sóng với các chương trình khai thác như Phim truyện, Ca nhạc trong các khung giờ do Kênh chủ động khai thác…, đáp ứng tốt hơn nhu cầu giải trí ngày càng cao của người dân.

14 năm qua, Kênh VTC16 khẳng định tính hiệu quả và thiết thực của một kênh truyền hình chuyên biệt về nông nghiệp, nông dân và nông thôn, với đối tượng khán giả đặc thù là cư dân ở các vùng nông thôn trong cả nước.

Có thể nói, sự ra đời và phát triển của 3 kênh công ích khẳng định vị thế của Đài VTC trong việc xác lập nội dung chuyên biệt. Xác định đó là chiến lược lâu dài, hướng đến phục vụ cộng đồng, VTC đã và đang tích cực đầu tư chất lượng nội dung và nâng cao hạ tầng phát sóng, mang đến cho người dân những chương trình hấp dẫn, bổ ích.

Việc nỗ lực tập trung cho sự phát triển của 3 kênh công ích trong hơn 10 năm qua cho thấy VTC giữ vững lập trường và tin tưởng vào sự công minh của khán giả. VTC đã, đang và tiếp tục hướng đến xây dựng các chương trình đảm bảo các yếu tố khiến khán giả “cần xem”, “phải xem” và “thích xem”.

Lê Chi