Đại tá PGS, TS Hoàng Xuân Nhiên, Khoa Chiến lược, Học viện Quốc phòng: Nghệ thuật nghi binh tạo thế trong Chiến dịch Tây Nguyên

Để tạo thuận lợi cho trận then chốt quyết định tiến công vào Buôn Ma Thuột, Bộ tư lệnh Chiến dịch đã chỉ huy Sư đoàn 10 sử dụng pháo binh bắn vào Kon Tum, đánh nhỏ quanh thị xã; Sư đoàn 320 đánh nhỏ trên Đường 14, sử dụng pháo binh bắn vào La Sơn, Thanh An; Trung đoàn 95 đánh vào từng tốp xe của địch trên Đường 19; Trung đoàn Đặc công 198 tập kích kho xăng Pleiku...

Đồng thời, bí mật đưa Sư đoàn 968 từ Nam Lào về Tây Nguyên thay thế vị trí của Sư đoàn 10, Sư đoàn 320; còn hai sư đoàn (10 và 320) khi hành quân vào Đắk Lắk đã để lại toàn bộ cụm điện đài và báo vụ viên ở vị trí cũ, hằng ngày vẫn tiếp tục phát đi các bức điện “báo cáo tình hình như thường lệ”. Sư đoàn 968 nghi binh bằng cách tiếp tục duy trì hoạt động như của Sư đoàn 10, Sư đoàn 320 trên các hướng đó.

Đại tá PGS, TS Hoàng Xuân Nhiên phát biểu tham luận tại hội thảo.

Cùng với hoạt động nghi binh của Sư đoàn 968, từ tháng 9-1974, Bộ tư lệnh Chiến dịch đã sử dụng Trung đoàn Công binh 7 kết hợp với dân công các huyện 40, 67, 30, 80, Diên Bình, Tân Cảnh của Kon Tum và các huyện 4, 5 của Gia Lai rầm rộ làm đường giả hướng vào thị xã Kon Tum và Pleiku. Ta giữ được bí mật đến mức người dân trên địa bàn cũng tưởng bộ đội sắp đánh Kon Tum. Các hoạt động đó đã làm cho địch càng phán đoán ta chuẩn bị đánh Kon Tum. Đến tháng 2-1975, các hoạt động nghi binh “hư hư, thật thật” của ta đã làm cho địch “bán tín, bán nghi”, chúng vẫn chưa phát hiện rõ rệt ý định chiến dịch, chiến lược của ta; thậm chí, đến ngày ta nổ súng, địch vẫn không biết...

Những nét đặc sắc về nghệ thuật nghi binh tạo thế trên đã cho ta nhận thức một cách đầy đủ hơn: Nghi binh và tạo thế là hai lĩnh vực riêng biệt, nhưng có mối quan hệ rất chặt chẽ với nhau. Nghi binh là hoạt động giả được tiến hành như thật để lừa địch; tạo thế là hoạt động thật được tiến hành như giả nhằm làm suy yếu kẻ thù. Mục đích của nghi binh và tạo thế đều nhằm tạo ra điều kiện thuận lợi cho ta cơ động và bố trí lực lượng, cũng như có được ưu thế hơn địch... Vì vậy, trong hoạt động nghi binh và chiến đấu tạo thế, rất cần có sự kết hợp chặt chẽ, làm cho địch khó phân biệt đâu là thật, đâu là giả; tạo thời cơ có lợi cho các hoạt động tác chiến của ta.

Bài học, kinh nghiệm về nghi binh tạo thế trong Chiến dịch Tây Nguyên dường như chưa bao giờ cạn kiệt. Và cho dù nghệ thuật, trang bị - kỹ thuật quân sự đã, đang có sự phát triển rất nhanh; các biện pháp nghi binh tạo thế cụ thể trong lĩnh vực quân sự ở từng cấp độ, loại hình tác chiến cũng ngày càng phát triển, thì kinh nghiệm nghi binh tạo thế đúc rút từ lịch sử chiến tranh nói chung, từ Chiến dịch Tây Nguyên Xuân 1975 nói riêng, vẫn là những “vốn quý” để các thế hệ hôm nay và mai sau kế thừa, phát triển đáp ứng với cầu bảo vệ Tổ quốc.

NGUYỄN ANH SƠN (lược ghi)