Đại sứ Brazil: Việt Nam tham dự Hội nghị G20 mang ý nghĩa quan trọng

Đại sứ Brazil tại Việt Nam, ông Marco Farani. Ảnh: Nguyễn Công Huân

Bước phát triển quan trọng

Năm 2024 đánh dấu 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Brazil. Xin Đại sứ đánh giá về sự phát triển của mối quan hệ song phương trong hơn ba thập kỷ qua?

Đại sứ Marco Farani: Quan hệ giữa Việt Nam và Brazil đã phát triển tốt đẹp và ổn định trong suốt 35 năm qua. Hai nước đã xây dựng được nền tảng đối thoại vững chắc trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế và văn hóa. Bất chấp khoảng cách địa lý, khác biệt ngôn ngữ và văn hóa, hai bên đã nỗ lực thiết lập khuôn khổ hợp tác trong nhiều lĩnh vực quan trọng và duy trì các cơ chế tham vấn thường xuyên, như Ủy ban Liên hợp và Ủy ban Tham vấn Liên hợp, để trao đổi về những vấn đề cùng quan tâm.

Một trong những trụ cột quan trọng nhất của quan hệ hợp tác Việt Nam - Brazil là kinh tế và thương mại. Kim ngạch thương mại song phương hiện đạt 7 tỷ USD, và dự kiến sẽ tăng lên khoảng 15 tỷ USD vào năm 2030.

Brazil là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam tại Mỹ Latin, và Brazil cũng là một trong những đối tác thương mại hàng đầu của khối ASEAN nói chung. Hiện nay, hai nước đang hướng tới những lĩnh vực hợp tác mới phù hợp với xu thế và mối quan tâm phát triển toàn cầu.

Brazil là một trong những quốc gia tiên phong trong hai lĩnh vực chiến lược: an ninh lương thực (nông nghiệp xanh) và năng lượng tái tạo, điển hình là việc sử dụng ethanol rộng rãi. Đây là những lĩnh vực đầy tiềm năng hợp tác giữa hai nước.

Quan hệ Đối tác Toàn diện được thiết lập năm 2007 đã phục vụ làm nền tảng định hình quan hệ giữa Brazil và Việt Nam, và trong chuyến thăm gần đây, quan hệ giữa hai quốc gia đã được nâng cấp lên Quan hệ Đối tác Chiến lược. Liệu Đại sứ có thể chia sẻ thêm về những tiến triển ngoại giao này?

Đại sứ Marco Farani: Tôi rất vui mừng khi Tổng thống Lula da Silva và Thủ tướng Phạm Minh Chính đã cùng tuyên bố nâng cấp quan hệ Đối tác Toàn diện lên Quan hệ Đối tác Chiến lược trong cuộc gặp bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G20 diễn ra tại Rio de Janeiro ngày 18-19/11 vừa qua.

Quan hệ đối tác mới này đánh dấu một bước phát triển quan trọng, thể hiện sự trưởng thành và tin cậy lẫn nhau. Nó ghi nhận vai trò và vị thế ngày càng tăng của hai nước trên trường quốc tế, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của hợp tác song phương trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, đối ngoại đa phương và giao lưu nhân dân.

Việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược sẽ giúp hai bên nhận thức rõ hơn về tiềm năng hợp tác, từ đó mở rộng quan hệ trong các lĩnh vực then chốt, đặc biệt là những lĩnh vực liên quan đến đổi mới sáng tạo.

Hội nghị Thượng đỉnh G20 2024 đã diễn ra thành công tốt đẹp tại Rio de Janeiro, thành phố lớn thứ hai Brazil được mệnh danh là thủ đô văn hóa và một trong hai đầu tàu kinh tế của quốc gia Mỹ Latinh. Ảnh: G20

Thành quả của Hội nghị Thượng đỉnh G20

Như Đại sứ vừa đề cập, Hội nghị Thượng đỉnh G20 đã kết thúc với nhiều phiên thảo luận về các thách thức toàn cầu then chốt. Từ góc độ của Brazil, với tư cách là nước chủ nhà, theo Đại sứ, những kết quả chính nào từ Hội nghị sẽ đặc biệt phù hợp với các nước đang phát triển nhanh chóng như Việt Nam và Brazil?

Đại sứ Marco Farani: Hội nghị Thượng đỉnh G20 là một diễn đàn quốc tế quan trọng, quy tụ các nền kinh tế lớn, chiếm 85% GDP toàn cầu, 75% thương mại thế giới và 2/3 dân số thế giới. Năm nay, Brazil vinh dự được chủ trì Hội nghị và đã tận dụng cơ hội này để khởi động sáng kiến "Liên minh Toàn cầu Chống đói nghèo", nhằm tập hợp các quốc gia và tổ chức, huy động nguồn lực để xóa đói giảm nghèo trên toàn thế giới.

Sáng kiến này đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các nước thành viên G20, trong đó có Việt Nam. Chúng tôi hy vọng "Liên minh Toàn cầu Chống đói nghèo" sẽ trở thành một công cụ hữu hiệu để hỗ trợ những người yếu thế trên toàn cầu, hướng tới một thế giới công bằng và thịnh vượng hơn.

Brazil chuẩn bị kết thúc nhiệm kỳ Chủ tịch G20 với những nỗ lực đáng kể như tổ chức hơn 100 cuộc họp và đưa ra các sáng kiến quan trọng về cải cách quản trị toàn cầu. Đại sứ hình dung vai trò của Việt Nam trong việc thúc đẩy những ưu tiên chung này như thế nào, đặc biệt là chủ đề của năm nay là "Xây dựng một Thế giới Công bằng và một Hành tinh Bền vững"?

Đại sứ Marco Farani: Hội nghị Thượng đỉnh G20 lần thứ 19 vừa kết thúc và còn quá sớm để đánh giá đầy đủ những kết quả đạt được từ sự kiện quốc tế quan trọng này. Tuy nhiên, theo đánh giá chung của các nhà lãnh đạo thế giới tham dự, Hội nghị đã diễn ra thành công tốt đẹp.

Hội nghị đã thông qua Tuyên bố chung gồm 84 đoạn, đề cập đến nhiều vấn đề quan trọng trong chương trình nghị sự toàn cầu, bao gồm các quy định về tương lai của trí tuệ nhân tạo (AI), các chính sách và chiến lược hợp tác xóa đói giảm nghèo, các đề xuất giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, cam kết chuyển đổi năng lượng và nhiều vấn đề khác.

Việt Nam nhận thức rõ những thách thức và khó khăn toàn cầu hiện nay, đồng thời đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp, thúc đẩy hợp tác quốc tế để duy trì phát triển kinh tế và đạt được tiến bộ xã hội.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng thống Brazil Lula de Silva tại Hội nghị Thượng đỉnh G20, Rio de Janeiro. Ảnh: VOV

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đại diện cho Việt Nam để tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 năm 2024 theo lời mời của quốc gia Brazil. Việc Việt Nam tham dự Hội nghị này nói lên điều gì về tầm quan trọng mà Brazil dành cho những đóng góp của Việt Nam đối với các vấn đề toàn cầu?

Đại sứ Marco Farani: Lời mời Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 được Tổng thống Lula da Silva gửi trực tiếp. Lời mời này đã được đưa ra trong chuyến thăm Brazil của Thủ tướng vào tháng 9 năm ngoái và được Bộ trưởng Ngoại giao Brazil, Mauro Vieira, nhắc lại trong chuyến thăm chính thức Việt Nam đầu năm nay.

Việc Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 mang ý nghĩa quan trọng bởi nhiều yếu tố. Việt Nam đã vượt qua nhiều thách thức trong quá khứ để trở thành một quốc gia đang phát triển năng động, có vị thế ngày càng cao trên trường quốc tế, với vị trí địa chiến lược quan trọng, nền ngoại giao năng động, thể chế chính trị ổn định và kinh tế ngày càng thịnh vượng. Việt Nam có thể chia sẻ những kinh nghiệm quý báu của mình trong việc giải quyết các thách thức toàn cầu hiện nay.

Cả Brazil và Việt Nam đều cam kết phát triển bền vững và giải quyết các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu và chuyển đổi năng lượng. Hai nước có thể hợp tác như thế nào trong các khuôn khổ đa phương như G20, BRICS và Liên Hợp Quốc để đạt được các mục tiêu chung và nâng cao tiếng nói của các nước đang phát triển?

Đại sứ Marco Farani: Brazil và Việt Nam đều ý thức rõ ràng về những tác động của biến đổi khí hậu đối với kinh tế - xã hội của mỗi nước. Không quốc gia nào có thể đứng ngoài những ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp của biến đổi khí hậu. Brazil từ lâu đã tiên phong trong nghiên cứu khoa học để tìm kiếm các nguồn năng lượng thay thế.

Ngay từ những năm 1970, trong cuộc khủng hoảng dầu mỏ lần thứ nhất, Brazil đã bắt đầu phát triển các nguồn năng lượng này. Hiện nay, Brazil là một hình mẫu về chuyển đổi năng lượng trên thế giới, với khoảng 90% năng lượng đến từ các nguồn sạch.

Mặt khác, Việt Nam đã và đang xây dựng một nền kinh tế vững mạnh. Bất chấp bối cảnh kinh tế toàn cầu ảm đạm, Ngân hàng Thế giới dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam sẽ đạt 7,1% trong năm nay.

Chính phủ Việt Nam cũng đang ưu tiên phát triển năng lượng để hỗ trợ các mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Brazil và Việt Nam có những điều kiện thuận lợi để thiết lập quan hệ hợp tác hiệu quả trong lĩnh vực chuyển đổi năng lượng, một quá trình tất yếu để giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu. Hội nghị Thượng đỉnh G20 vừa qua đã nhấn mạnh vấn đề này là một trong những ưu tiên trong chương trình nghị sự, cùng với cuộc chiến chống đói nghèo và cải cách quản trị toàn cầu.

BRICS là một diễn đàn quan trọng khác để điều phối các chính sách kinh tế và ngoại giao giữa các thành viên, đồng thời giảm thiểu những tác động bất lợi từ bên ngoài đến nền kinh tế của mỗi nước. Tháng 10 vừa qua, các nhà lãnh đạo BRICS cũng đã mời Việt Nam cùng 3 quốc gia tham gia Hội nghị Thượng đỉnh BRICS với tư cách là các quốc gia đối tác.

Cuối cùng, tại Liên hợp quốc, Brazil và Việt Nam đều ủng hộ chủ nghĩa đa phương và luôn đóng vai trò tích cực, thể hiện sự phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau và có cùng quan điểm trong việc bảo vệ hòa bình và giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp ngoại giao.

Trong cuộc khảo sát chính phủ số hàng năm của Liên Hợp Quốc, thành phố Sao Paulo đông dân nhất Brazil nằm trong số 20 thành phố có dịch vụ chính phủ số hàng đầu thế giới.

Thúc đẩy Chính phủ số

Đại sứ có đề cập là kim ngạch thương mại song phương giữa Brazil và Việt Nam đã vượt 7 tỷ USD vào năm 2023 và hai nước đặt mục tiêu đạt 15 tỷ USD vào năm 2030. Theo Đại sứ, những lĩnh vực nào có tiềm năng tăng trưởng thương mại mạnh mẽ nhất? Hai bên đang triển khai những biện pháp nào để khắc phục những thách thức về logistics và nâng cao hiệu quả thương mại?

Đại sứ Marco Farani: Cả hai nước đều có tiềm năng kinh tế và môi trường chính trị thuận lợi để thúc đẩy hợp tác thương mại, đặc biệt trong bối cảnh hai nền kinh tế đang tiếp tục phát triển. Để đạt được mục tiêu này, hai bên cần tăng cường trao đổi đoàn doanh nghiệp, tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại như hội chợ, triển lãm, hội thảo, tọa đàm trực tuyến... Hai chính phủ đã xác định một số lĩnh vực đầy tiềm năng cho hợp tác song phương, bao gồm nông nghiệp xanh, chuyển đổi năng lượng, sản xuất và sử dụng ethanol, công nghiệp bán dẫn và quốc phòng.

Năm ngoái, Bộ trưởng Khoa học, Công nghệ và Đổi mới của Brazil đã dẫn đầu một đoàn chuyên gia sang thăm và làm việc tại Việt Nam, nhằm tìm kiếm cơ hội hợp tác trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn.

Cũng trong năm ngoái, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp Brazil đã có chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam, trao đổi với các đối tác Việt Nam về phương hướng thúc đẩy hợp tác song phương trong lĩnh vực nông nghiệp.

Hai nước cũng đang nỗ lực cải thiện khả năng tiếp cận thị trường nông sản của nhau. Trong lĩnh vực năng lượng, với sự hỗ trợ của Chính phủ Brazil và Hiệp hội các nhà sản xuất mía đường và ethanol Brazil (UNICA), Đại sứ quán Brazil tại Việt Nam đã tổ chức hội thảo "Ethanol Talks" về năng lượng tái tạo. Sự kiện đã thu hút sự tham gia của khoảng 100 doanh nghiệp hai nước và đạt được nhiều kết quả tích cực.

Thế mạnh của Brazil về nông nghiệp và năng lực sản xuất của Việt Nam tạo nền tảng bổ trợ cho hợp tác kinh tế. Hai nước có thể tận dụng những thế mạnh này như thế nào để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế chung? Liệu có cơ hội hợp tác trong các lĩnh vực giá trị gia tăng cao như công nghệ xanh và chuyển đổi số hay không?

Đại sứ Marco Farani: Brazil và Việt Nam đều cam kết thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ cao và phát triển các ngành công nghiệp then chốt. Nông nghiệp Brazil đã đạt được những bước tiến vượt bậc trong những thập kỷ gần đây, minh chứng cho vai trò quan trọng của khoa học công nghệ trong đổi mới. Brazil đang thúc đẩy "cách mạng xanh" trong nông nghiệp.

Chỉ với 7% diện tích đất nông nghiệp được canh tác, Brazil có thể sản xuất đủ lương thực nuôi sống 800 triệu người mỗi năm, tương đương 10% dân số thế giới. Hiện nay, Brazil là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới về nông nghiệp bền vững.

Brazil cũng sở hữu chương trình khử carbon toàn diện nhất thế giới. 93% xe ô tô sản xuất tại Brazil sử dụng nhiên liệu sinh học từ các nguồn năng lượng tái tạo. Xăng sinh học là một phần cốt lõi trong Chiến lược Năng lượng Quốc gia của Brazil. Về chuyển đổi số, Brazil là quốc gia tiên phong với chương trình "Thúc đẩy Chính phủ điện tử - E-Digital".

Theo Ngân hàng Thế giới, Brazil đứng đầu châu Mỹ và đứng thứ hai trên thế giới về chính phủ số. Trong tất cả các lĩnh vực này, Brazil và Việt Nam có nhiều tiềm năng hợp tác to lớn cần được khai thác.

Pirapora Solar Complex, trang trại điện mặt trời lớn nhất Mỹ Latinh. Ảnh: Microsegur

Sự tin cậy và lợi ích song trùng

Thưa Đại sứ, Việt Nam đã bày tỏ mong muốn sớm khởi động đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với Mercosur. Quan điểm của Brazil về triển vọng này là gì?

Đại sứ Marco Farani: Việc nối lại đối thoại giữa Việt Nam và khối Mercosur về FTA là chủ đề thường xuyên được thảo luận trong các cuộc gặp song phương.

Brazil luôn coi trọng vai trò của các hiệp định thương mại tự do khu vực, chẳng hạn như Mercosur, bởi vì chúng góp phần thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, vấn đề này cần được xem xét trong bối cảnh các cơ chế đa phương, với những lợi ích đa dạng của các nước thành viên. Điều này khiến cho việc đàm phán trở nên phức tạp hơn.

Mercosur hoạt động dựa trên cơ chế tham vấn và đồng thuận giữa các nước thành viên. Trong hai cuộc gặp giữa Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng thống Lula da Silva, vấn đề này đã được đề cập và đang được các cơ quan chức năng của Brazil xem xét kỹ lưỡng.

Ngoài thương mại, Đại sứ đánh giá như thế nào về tiềm năng đầu tư của Brazil vào Việt Nam và ngược lại?

Đại sứ Marco Farani: Nhiều lĩnh vực hợp tác mới đã được hai bên xác định. Sự quan tâm của cộng đồng doanh nghiệp hai nước đang ngày càng tăng, nhiều dự án trong các lĩnh vực năng lượng, nông nghiệp và chuyển đổi số đang được thảo luận. Các tập đoàn lớn của Việt Nam, chẳng hạn như VinFast, đã hợp tác với nhiều kỹ sư Brazil để trao đổi kiến thức và kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất ô tô.

Nhìn về tương lai, Đại sứ có những kỳ vọng gì cho quan hệ Việt Nam - Brazil? Theo Ngài, những lĩnh vực nào - kinh tế, văn hóa, chính trị hay môi trường - sẽ là động lực để đưa quan hệ đối tác hai nước lên một tầm cao mới?

Đại sứ Marco Farani: Kể từ khi đến Việt Nam và tìm hiểu sâu hơn về đất nước các bạn, tôi nhận thấy tiềm năng hợp tác to lớn giữa hai quốc gia đang phát triển năng động. Tôi tin rằng việc Việt Nam và Brazil nâng cấp quan hệ song phương lên Đối tác Chiến lược là một bước tiến tất yếu.

Việc xây dựng chương trình nghị sự cho quan hệ song phương trong những năm tới là một nhiệm vụ quan trọng, nhưng chúng ta đã có những trụ cột vững chắc để làm sâu sắc thêm mối quan hệ này, đó là sự tin cậy lẫn nhau và những lợi ích song trùng.

Trong 35 năm qua, hai nước đã nỗ lực không ngừng để củng cố quan hệ hữu nghị, hợp tác vì lợi ích chung và vì sự phát triển của mỗi nước. Trên nền tảng đó, tôi tin tưởng rằng hai nước sẽ tiếp tục vun đắp mối quan hệ hợp tác hiệu quả, cùng chia sẻ những giá trị về hòa bình, đạo đức, đồng thời triển khai những dự án đầy tiềm năng trong các lĩnh vực chiến lược.

Phạm Vũ Thiều Quang