Đại lộ Hoa Lư và cầu Bông Lau: Những công trình mang đậm bản sắc văn hóa vùng đất Cố đô

Vòng xuyến Đại lộ Hoa Lư tại nút giao xã Quang Sơn, thành phố Tam Điệp.

Đại lộ Hoa Lư - Mở ra không gian phát triển mới

Tuyến đường Đông-Tây là dự án giao thông trọng điểm của tỉnh Ninh Bình. Theo quy hoạch, tuyến đường dài 60,75km, bắt đầu từ điểm giao với đường bộ ven biển tại xã Cồn Thoi, huyện Kim Sơn, và kết thúc tại xã Yên Quang, huyện Nho Quan. Đây là tuyến đường kết nối đồng bộ với các trục giao thông quan trọng của quốc gia như: đường bộ cao tốc Bắc-Nam phía Đông đường Hồ Chí Minh; Quốc lộ 1A, đường bộ ven biển (Thanh Hóa-Ninh Bình-Nam Định-Thái Bình-Hải Phòng-Quảng Ninh); đường sắt Bắc-Nam, tạo thành trục giao thông chiến lược, liên thông với hệ thống giao thông của tỉnh.

Dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường Đông-Tây (giai đoạn I) được khởi công vào ngày 27/3/2022. Đến nay, giai đoạn I của tuyến đường đã hoàn thành với chiều dài 23,95km và chiều rộng 70m. Điểm đầu là Km0+000 tại xã Quang Sơn, thành phố Tam Điệp, và điểm cuối là Km22+950,71 tại nút giao đường QL.12B và đường Đồng Phong-Cúc Phương thuộc xã Văn Phong (nay là thị trấn Nho Quan), huyện Nho Quan.

Căn cứ những quy định pháp lý của Nhà nước, hiện trạng của các tuyến đường, công trình và điều kiện thực tế; căn cứ tờ trình của UBND tỉnh, tại Kỳ họp thứ 32, HĐND tỉnh đã thảo luận, xem xét và ban hành Nghị quyết số 52 về việc đặt tên tuyến đường Đông-Tây, cầu vượt Sông Vân và đổi tên đường trên địa bàn thành phố Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình.

Theo đó, HĐND tỉnh quyết nghị đặt tên tuyến đường ĐôngTây là Đại lộ Hoa Lư. Việc đặt tên cho tuyến đường Đông-Tây góp phần từng bước hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông theo quy hoạch tuyến Kim Sơn-Nho Quan. Điều này cũng giúp kết nối các tuyến cao tốc, quốc lộ, đường tỉnh, các khu du lịch, khu công nghiệp, cụm công nghiệp tại khu vực thành phố Tam Điệp, huyện Nho Quan và các vùng phụ cận.

Tuyến đường này tạo không gian và quỹ đất thu hút các nhà đầu tư vào các lĩnh vực thế mạnh của địa phương, góp phần phát triển kinh tế-xã hội và nâng cao đời sống Nhân dân. Cùng với đó, HĐND tỉnh cũng đã quyết nghị đổi tên đường Hoa Lư (trên địa bàn phường Ninh Mỹ, thành phố Hoa Lư) thành đường Lê Thái Tổ. Sau khi đổi tên đường Hoa Lư (cũ) thành đường Lê Thái Tổ, tuyến đường sẽ có chiều dài 7,9km; điểm đầu giao với đường Trần Minh Công, điểm cuối giao với đường 30 tháng 6.

Thay mặt cơ quan chủ trì tham mưu soạn thảo tờ trình ban hành Nghị quyết trình bày tờ trình tại kỳ họp, đồng chí Nguyễn Mạnh Cường, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao cho biết: Tuyến đường Đông-Tây được đặt tên là Đại lộ Hoa Lư có ý nghĩa Hoa Lư là kinh đô của Nhà nước phong kiến Trung ương tập quyền đầu tiên ở Việt Nam-nhà Đinh, Tiền Lê (968-1010). Kinh đô Hoa Lư tồn tại 42 năm, gắn với sự nghiệp của ba triều đại liên tiếp là nhà Đinh, nhà Tiền Lê và năm đầu nhà Lý với các dấu ấn lịch sử: thống nhất quốc gia, phá Tống, bình Chiêm, khai sáng nhà Lý, là nơi hoạch định và ban bố kế sách định đô Thăng Long (Hà Nội). Tháng 7 năm 1010, Vua Lý Thái Tổ dời kinh đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) về Đại La, lập đô Thăng Long (Hà Nội). Các triều Lý, Trần, Lê, Nguyễn sau đó dù không đóng đô ở Hoa Lư, nhưng vẫn cho tu bổ và xây dựng thêm ở đây nhiều công trình kiến trúc như đền, lăng, đình, chùa, phủ...

Hoa Lư còn là địa danh ban đầu khởi nghiệp của nghĩa quân Hoa Lư từ những năm 951 đến năm 967 (nay thuộc xã Gia Hưng, huyện Gia Viễn và xã Phúc Sơn, huyện Nho Quan) dưới sự thống soái tài ba của người Anh hùng dân tộc Đinh Bộ Lĩnh. Ngày nay, Hoa Lư là tên thành phố thuộc tỉnh Ninh Bình.

Ông Đinh Ngọc Quyến, cán bộ hưu trí phường Vân Giang, thành phố Hoa Lư chia sẻ: Việc đặt lại tên đường Hoa Lư thành đường Lê Thái Tổ kéo dài và tuyến đường Đông-Tây thành Đại lộ Hoa Lư là rất cần thiết. Đường Hoa Lư cũ tuy mang tên kinh đô xưa nhưng lại có quy mô nhỏ, chiều dài ngắn, chưa thực sự tương xứng với tầm vóc lịch sử của một kinh đô Đại Cồ Việt ở thế kỷ X.

Giờ đây, Đại lộ Hoa Lư sẽ là trục giao thông chiến lược, kết nối đồng bộ với các tuyến quốc lộ, cao tốc, khu công nghiệp và du lịch, mở ra không gian và quỹ đất để thu hút đầu tư, phát triển kinh tế-xã hội. Tuyến đường Đông-Tây, với tổng chiều dài theo quy hoạch là 60,75km, là một dự án giao thông trọng điểm, kết nối từ Kim Sơn đến Nho Quan. Việc hoàn thành giai đoạn I (dài 23,95km) đã tạo ra một trục giao thông quan trọng, giúp kết nối các địa phương và thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.

Ông Hà Văn Năm, xã Đông Sơn (thành phố Tam Điệp) kỳ vọng: Khi Đại lộ Hoa Lư hoàn thiện, việc đi lại sẽ thuận tiện hơn rất nhiều, các doanh nghiệp sẽ về đây đầu tư, tạo thêm nhiều việc làm cho người dân.

Cầu Bông Lau - Điểm nhấn kiến trúc đô thị

Cầu vượt Sông Vân được khánh thành ngày 30/1/2025 là một trong những công trình chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ XXIII, nhiệm kỳ 2025-2030. Tên ý tưởng thiết kế của cầu vượt sông Vân là cầu Bông Lau đã được UBND tỉnh phê duyệt kết quả thi tuyển kiến trúc công trình xây dựng cầu vượt sông Vân và đường dẫn phía Tây Sông Vân. Sau khi Cầu vượt Sông Vân được khánh thành, tên Cầu Bông Lau đã trở thành một tên gọi quen thuộc, dễ nhớ, dễ gọi đối với người dân. Đây không chỉ là một công trình giao thông quan trọng mà còn là điểm nhấn kiến trúc độc đáo, thu hút đông đảo du khách đến tham quan và check-in trong thời gian qua.

“Vì vậy, việc đặt tên Cầu vượt Sông Vân là cầu Bông Lau là phù hợp với ý nghĩa, thể hiện sự hòa quyện giữa thiên nhiên và lịch sử, đồng thời mang đậm bản sắc Cố đô Hoa Lư, góp phần quảng bá vẻ đẹp văn hóa của Ninh Bình đến du khách trong và ngoài nước”-Đồng chí Nguyễn Mạnh Cường nhấn mạnh.

Việc đặt tên cầu Bông Lau còn có ý nghĩa gắn với huyền tích Đinh Bộ Lĩnh thời nhỏ tập trận Cờ Lau với các bạn mục đồng (chăn trâu), lấy hoa lau làm cờ, rước Đinh Bộ Lĩnh như nghi vệ Thiên Tử. Sau này, những bạn mục đồng trưởng thành, Hội Cờ Lau trở thành nghĩa quân Hoa Lư dưới sự thống soái của Đinh Bộ Lĩnh, với sự giúp sức của bốn bạn đồng niên là Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Lưu Cơ, Trịnh Tú để dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất đất nước, lên ngôi Hoàng đế, đặt tên nước là Đại Cồ Việt, đóng đô ở Hoa Lư.

Chị Phạm Thị Hằng ở phường Nam Thành (thành phố Hoa Lư) vui vẻ cho biết: Nhà tôi ở đối diện với cầu vượt Sông Vân. Từ khi cầu vượt Sông Vân được khánh thành, khách du lịch đến đây tham quan và chụp ảnh rất đông. Tên gọi cầu Bông Lau đã trở nên quen thuộc, dễ nhớ, dễ gọi với người dân bởi nó gắn với huyền tích Đinh Bộ Lĩnh tập trận Cờ Lau. Tôi tin chắc rồi đây, cầu Bông Lau sẽ trở thành một trong những thương hiệu nhận diện của quê hương, để mỗi khi nhắc đến cầu Bông Lau nhiều người sẽ nghĩ ngay đến Ninh Bình.

Việc đặt tên tuyến đường Đông-Tây thành đại lộ Hoa Lư và đặt tên cầu vượt Sông Vân là cầu Bông Lau là việc làm cần thiết, phù hợp với Quy hoạch chung đô thị Ninh Bình đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Thông qua những địa danh này tiếp tục tuyên truyền, lan tỏa mạnh mẽ truyền thống lịch sử, văn hóa của Ninh Bình, góp phần tạo động lực để Ninh Bình xây dựng và kiến tạo một đô thị hiện đại, văn minh, nhưng vẫn giữ gìn được hồn cốt văn hóa đặc trưng của vùng đất Cố đô Hoa Lư.

Bài, ảnh: Mai Lan