Đại học Kinh tế quốc dân hiến kế tăng trưởng hai con số

Phát biểu khai mạc tọa đàm, GS.TS Phạm Hồng Chương, Giám đốc Đại học Kinh tế quốc dân nhấn mạnh, trong giai đoạn phục hồi và phát triển sau đại dịch, Việt Nam đứng trước yêu cầu cấp thiết phải nâng cao năng lực cạnh tranh, tái cơ cấu nền kinh tế và tận dụng tối đa các cơ hội từ hội nhập kinh tế quốc tế để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững.

Đảng và Nhà nước đã đặt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên vào năm 2025 và mức tăng trưởng “hai con số” trong giai đoạn 2026-2030, hướng tới nhóm nước thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và nhóm nước thu nhập cao vào năm 2045. Việc theo đuổi mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số không chỉ là khát vọng chiến lược, mà còn là thước đo phản ánh tầm nhìn, quyết tâm và năng lực điều hành kinh tế vĩ mô của đất nước.

GS.TS Phạm Hồng Chương.

Tuy nhiên, con đường hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số đặt ra nhiều thách thức về thể chế, nguồn lực, chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, khoa học - công nghệ và năng lực nội tại của doanh nghiệp.

Phân tích mô hình tăng trưởng của Việt Nam, PGS.TS Phạm Thế Anh, Đại học Kinh tế quốc dân nhận định, tăng trưởng của Việt Nam chủ yếu dựa vào đầu tư và hướng ra xuất khẩu; doanh nghiệp nội địa hầu như chỉ gia công và lắp ráp; mối liên kết giữa doanh nghiệp FDI với doanh nghiệp trong nước rời rạc; xuất khẩu phụ thuộc vào một số thị trường lớn…

Để tăng trưởng kinh tế cao và bền vững, PGS Thế Anh đề xuất, cần xây dựng kế hoạch dài hạn cụ thể, tạo chính sách hỗ trợ (thuế, tín dụng và môi trường kinh doanh) cho các ngành mũi nhọn, có lợi thế cạnh tranh. Đồng thời, đẩy mạnh đào tạo nhân lực chất lượng cao và đầu tư cho R&D.

Mặt khác, cần chọn lọc đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng có sức lan tỏa cao, tránh dàn trải, không tập trung vào các mục tiêu trọng điểm, bị chi phối bởi các yếu tố lợi ích cục bộ hoặc tính thời điểm.

Với việc huy động nguồn lực thực hiện các dự án đầu tư công lớn, chuyên gia Đại học Kinh tế quốc dân nhấn mạnh, phải chuyển dịch cơ cấu chi và tìm các nguồn thu bền vững như: thu hẹp/tinh gọn bộ máy; Áp dụng thuế bất động sản (từ căn nhà thứ hai trở đi); giảm thuế TNDN và TNCN để kích thích đầu tư và tiêu dùng trong nước (thay thế một phần xuất khẩu); ưu đãi thuế dựa trên tỷ lệ nội địa hóa; thoái vốn khỏi DNNN và đẩy mạnh hợp tác công tư.

GS Trần Thị Vân Hoa.

GS.TS Trần Thị Vân Hoa, Đại học Kinh tế quốc dân đề xuất, để Việt Nam có thể vào nhóm nước có thu nhập cao, cần triển khai đồng bộ các giải pháp. Trong đó, nhóm giải pháp thể chế -hành chính bao gồm: tập trung tinh gọn bộ máy, cải cách thủ tục, minh bạch trách nhiệm; hoàn thiện khung chính sách phát triển kinh tế số, đổi mới sáng tạo (cơ chế thí điểm).

Về kinh tế - thương mại, cần có chính sách thu hút FDI công nghệ cao, đảm bảo cam kết chuyển giao, liên kết nội địa; phát triển hạ tầng số đồng bộ, ứng dụng AI/IoT/Big Data, xác định khâu trong chuỗi giá trị.

Cùng với đó, đổi mới công nghệ, sản xuất thông minh, đào tạo STEM, kích cầu nội địa, đa dạng hóa xuất khẩu, khai thác FTA, khu thương mại tự do.

An An