Đại biểu Quốc hội đề xuất giải pháp xử lý tang vật vi phạm hành chính

Quang cảnh Phiên họp chiều 1/6.

Về cơ bản, các đại biểu (ĐB) QH tán thành với Tờ trình và dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật XLVPHC và góp ý một số nội dung để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật.

Đề xuất giảm thời hạn tạm giữ tang vật

ĐB Phan Thị Mỹ Dung (Đoàn Long An) chỉ rõ thực tiễn thời gian qua, việc áp dụng quy định tạm giữ, tịch thu tang vật, phương tiện trong trường hợp hết thời hạn tạm giữ mà người vi phạm, chủ sở hữu không đến nhận, gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, do phải tạm giữ tang vật, phương tiện với thời hạn hơn 1 năm, sau đó mới ban hành quyết định tịch thu xử lý tang vật, phương tiện vi phạm.

Với thời hạn tạm giữ 1 năm là quá dài, dẫn đến tang vật, phương tiện vi phạm bị hư hỏng, mất giá trị, gây lãng phí xã hội, nhiều trường hợp cơ quan có thẩm quyền chỉ thực hiện việc thanh lý tài sản (bán phế liệu) sau khi có quyết định tịch thu, ngoài ra, việc tạm giữ quá lâu cũng gây tình trạng tồn đọng số lượng tang vật, phương tiện vi phạm, nhất là các lĩnh vực về giao thông đường bộ (vi phạm nồng độ cồn, không giấy tờ xe…), thương mại (buôn lậu, vận chuyển hàng cấm)… do người vi phạm bỏ tang vật vì mức phạt tiền quá cao, dẫn đến phát sinh nhiều chi phí kho bãi để bảo quản, quản lý tang vật, phương tiện vi phạm, cũng như tiềm ẩn nhiều rủi ro cho lực lượng làm nhiệm vụ (tang vật là cát, gây áp lực tang vật hư hỏng, xuống cấp, giảm giá trị, nguy cơ cháy nổ,…). Hay đối với các tang vật vi phạm là hàng cấm như thuốc lá, pháo nổ, đường, rượu, quần áo… thì gần như là người vi phạm, chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử dụng hợp pháp sẽ không đến nhận.

Trong khi đó, việc thông báo 2 lần trên phương tiện thông tin đại chúng cũng mang tính hình thức, người dân chưa tiếp cận được nguồn thông tin này, cũng không đến cơ quan chức năng để nhận lại tài sản hoặc nhiều trường hợp vướng mắc đối tượng vi phạm sử dụng phương tiện chuyển nhượng qua nhiều người nhưng không có làm thủ tục mua, bán, sang tên, lực lượng chức năng đã xác minh đến người đứng tên giấy chứng nhận đăng ký, nhưng kết quả người đứng tên thừa nhận đã bán và không rõ tình trạng tang vật là của ai.

Do đó, ĐB Dung đề xuất quy định lại như Luật XLVPHC năm 2012 là giảm thời hạn tạm giữ 1 năm đối với trường hợp nêu trên hoặc căn cứ vào kết quả thẩm tra xác minh hồ sơ của cơ quan có thẩm quyền để xem xét xử lý tang vật, phương tiện mà không phải chờ hết thời hạn 1 năm theo quy định, ví dụ như: Trường hợp lực lượng chức năng xác minh tang vật, phương tiện mà người đứng tên đăng ký chủ sở hữu cam kết không liên quan đến vụ việc vi phạm, tang vật, phương tiện đã chuyển nhượng nhưng chưa làm thủ tục sang tên và tang vật, phương tiện cũng không phải là tang vật của vụ án hình sự, tin báo tố giác tội phạm, thì người có thẩm quyền có thể ra quyết định tịch thu tang vật, phương tiện mà không cần phải thông báo tìm chủ sở hữu; hoặc đối với các trường hợp tang vật, phương tiện như xe mô tô, ô tô không có giấy tờ, không có số khung, số máy, không bảo đảm các điều kiện theo quy định pháp luật thì người có thẩm quyền cũng được phép tịch thu mà không cần thông báo và chờ đến hết thời hạn tạm giữ 1 năm mới ra quyết định tịch thu…

Bên cạnh đó, qua phân tích quy định về thẩm quyền XPVPHC của “trưởng đoàn kiểm tra trong thời hạn thực hiện nhiệm vụ kiểm tra”, ĐB Dung đề nghị không giao thẩm quyền xử phạt của trưởng đoàn kiểm tra trong thời hạn thực hiện nhiệm vụ kiểm tra. Theo ĐB, nếu quá trình kiểm tra phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong nội dung đoàn kiểm tra thực hiện thì đoàn kiểm tra ghi nhận vi phạm và đề xuất Thủ trưởng mình (người có thẩm quyền xử phạt tiến hành xử phạt theo thẩm quyền, lúc này trưởng đoàn hoặc thành viên đoàn là người có thẩm quyền lập biên bản VPHC), còn nếu thuộc lĩnh vực của ngành khác (đối với đoàn liên ngành) thì kiến nghị chuyển nội dung sang cho ngành đó xử phạt theo thẩm quyền và bắt đầu từ thời điểm này thì thực hiện trình tự, thủ tục, người có thẩm quyền ra quyết định xử phạt, tổ chức thi hành quyết định xử phạt, giải quyết khiếu nại, khiếu kiện như quy định pháp luật hiện hành về XLVPHC.

ĐB Dung nhấn mạnh, không cần quan ngại việc xử lý vi phạm sẽ không kịp thời, khi sắp tới sẽ không còn thanh tra chuyên ngành (người có thẩm quyền xử phạt) tại các Bộ, các sở cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh vì dự thảo lần này đã bổ sung chức danh có thẩm quyền xử phạt VPHC là Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, thuộc cơ quan quản lý nhà nước, Thủ trưởng các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, có nghĩa là Vụ trưởng, Cục trưởng, Giám đốc các sở, ngành đã có thẩm quyền xử phạt. Do đó, các đoàn kiểm tra có phát hiện vi phạm thì lập thủ tục đề nghị Thủ trưởng đơn vị mình xử phạt theo thẩm quyền.

Ủng hộ việc tăng mức phạt trong một số lĩnh vực

Tham gia góp ý về thẩm quyền xử phạt VPHC, ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) lại cho rằng cần thiết tăng thẩm quyền xử phạt VPHC cho một số đối tượng, nhất là trong bối cảnh sau khi thực hiện sắp xếp bộ máy, không còn cơ quan thanh tra chuyên ngành cấp Bộ, cấp sở. Cụ thể, ngoài việc chuyển thẩm quyền xử phạt VPHC của Chủ tịch UBND cấp huyện về Chủ tịch UBND cấp xã, ĐB cho rằng, cần bổ sung thẩm quyền cho các trưởng phòng chuyên môn của UBND cấp xã. Sau khi thành lập đoàn kiểm tra, phát hiện vi phạm, trưởng đoàn kiểm tra có thể ra quyết định xử phạt ngay để bảo đảm việc xử lý được kịp thời, đúng lúc mà không cần phải chờ tới cấp tỉnh ra quyết định xử phạt.

Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung.

ĐB Hòa cũng cho rằng cần thiết quy định về thời hiệu xử phạt VPHC, tuy nhiên, phải bảo đảm việc xử phạt được triển khai nhanh chóng, để tạo tính răn đe, giúp người vi phạm nhận thức được hành vi vi phạm kịp thời để sửa đổi.

Lấy ví dụ về việc xử lý phạt nguội giao thông, ĐB Hòa cho biết, theo phản ánh của báo chí, người dân, có tình trạng lỗi vi phạm được thông báo chậm, vi phạm từ vài năm trước đến nay mới dồn lại thông báo một lúc, khiến người dân mệt mỏi, khó khăn trong xử lý. ĐB nhấn mạnh, thời hiệu xử phạt phải bảo đảm đúng lúc, kịp thời, nhanh chóng để người vi phạm rút kinh nghiệm và sửa sai.

Đối với xử phạt VPHC không lập biên bản, ĐB Hòa cho biết, quy định này kế thừa quy định trước đây, nhưng cần xem xét lại mức tăng số tiền bị phạt VPHC không lập biên bản. Theo ĐB, so với hiện nay, đề xuất mức tăng đến 4 lần từ 250 nghìn đồng lên 1 triệu đồng là cao.

“Lập biên bản VPHC giúp bảo đảm quyền lợi của người bị xử phạt, khi khiếu kiện, khiếu nại cũng có cơ sở, chứng cứ để thực hiện. Do đó, nên nghiên cứu xem xét để chỉnh lý cho phù hợp”, ĐB Hòa nói.

Ngoài ra, ĐB Hòa ủng hộ việc tăng mức phạt trong một số lĩnh vực như: môi trường, cá độ, an toàn vệ sinh thực phẩm, hàng gian, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, bởi đây là những lĩnh vực rất nhức nhối, nếu đủ điều kiện, có thể truy cứu trách nhiệm hình sự để tạo tính răn đe.

T.Quyên