Đại biểu Quốc hội đề nghị khởi động lại nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận

Chiều 7/10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Điện lực sửa đổi. Chính sách phát triển điện hạt nhân là một trong các nội dung được nhiều đại biểu góp ý thảo luận.

Phải có lộ trình phát triển điện hạt nhân, tránh lãng phí

Đại biểu Hoàng Đức Chính (Hòa Bình) cho rằng, dự luật đưa ra nội dung về điện hạt nhân là một bước quan trọng trong định hướng năng lượng quốc gia, thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước trong việc đa dạng hóa các nguồn cung năng lượng.

Các dự án điện hạt nhân đảm bảo cung cấp năng lượng sạch, dài hạn cho sản xuất, nhất là đối với các ngành sản xuất công nghệ cao đòi hỏi nguồn điện ổn định.

Tuy nhiên, năm 2016, Chính phủ đã quyết định tạm dừng các dự án điện hạt nhân, đặc biệt là dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.

Đại biểu đề nghị xây dựng các điều khoản rõ ràng về đầu tư, quản lý và vận hành nhà máy điện hạt nhân, tạo cơ sở pháp lý để phát triển điện hạt nhân trong thời gian tới.

Trong đó, cần bổ sung những quy định về quản lý chất thải phóng xạ và các biện pháp đảm bảo an toàn cho cộng đồng và môi trường khi thực hiện các dự án nhà máy điện hạt nhân. Điều này nhằm tránh những lo ngại của người dân và tăng sự đồng thuận trong xã hội.

Cùng với đó là bổ sung các điều khoản về khuyến khích đào tạo, phát triển nguồn nhân lực và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực điện hạt nhân.

Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương. Ảnh: QH

Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) cũng bày tỏ băn khoăn khi các quy định về nội dung điện hạt nhân chỉ nêu có vài dòng.

Đại biểu cũng lo ngại khi dự thảo Luật quy định Thủ tướng Chính phủ quy định cơ chế đặc thù để đảm bảo triển khai đầu tư xây dựng vận hành nhà máy điện hạt nhân có hiệu quả.

“Như vậy, Quốc hội không bàn về việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân mà giao thẩm quyền cho Thủ tướng Chính phủ, thật sự tôi rất là băn khoăn”, đại biểu Hương nói và đề nghị Quốc hội cần xem xét quy định này.

Nữ đại biểu tỉnh Ninh Thuận đề nghị cần nghiên cứu xây dựng, hoàn thiện các quy định của pháp luật về điện hạt nhân đầy đủ, chặt chẽ, đồng bộ, thống nhất quy định các cơ chế, chính sách đặc thù để đảm bảo cơ sở pháp lý cho việc phát triển điện hạt nhân sao cho thành công, đạt hiệu quả cao.

Bà cũng đề nghị cần phải có lộ trình phát triển điện hạt nhân cụ thể, tránh lãng phí nguồn lực nhà nước. Việc đầu tư phát triển điện hạt nhân cần có chủ trương thống nhất, hiệu quả, tạo niềm tin cho nhân dân.

Đại biểu đề xuất xây dựng Ninh Thuận thành trung tâm công nghiệp xanh, sạch nhằm tạo lợi thế cạnh tranh cho tỉnh Ninh Thuận cũng như cho quốc gia trong phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới.

Dứt khoát phải có điện hạt nhân

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng, việc phát triển điện hạt nhân là một trong những xu thế của thế giới. Một số quốc gia trước đó đóng cửa nhưng bây giờ đã tái khởi động do nhu cầu sử dụng điện rất lớn.

Ông Hòa đề nghị Bộ Công Thương đề xuất tham mưu cho Chính phủ báo cáo cấp thẩm quyền đề nghị khởi động lại nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận trong thời gian sớm nhất. Đây là một vấn đề rất hệ trọng vì năng lượng của Việt Nam hiện nay đang rất thiếu.

“Bây giờ chúng ta cứ điện than mãi thì làm sao thân thiện với môi trường? Tôi nghĩ rằng chỉ có năng lượng về điện hạt nhân mới có thể phát triển và chúng ta đảm bảo được nhu cầu năng lượng của quốc gia”, đại biểu tỉnh Đồng Tháp nói.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên. Ảnh: QH

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, đến năm 2030 chúng ta cần gấp 2 lần công suất điện hiện nay, nhưng đến năm 2050 phải gấp 5 lần.

Bộ trưởng phân tích, khi các nguồn điện truyền thống không có dư địa để phát triển, năng lượng mặt trời kể cả có lưu trữ điện thì cũng không thể nào tăng gấp 7 lần công suất hiện nay bằng năng lượng tái tạo.

Vì vậy, điện hạt nhân và những nguồn năng lượng mới trong tương lai dứt khoát phải có, nhưng để có trên thực tiễn thì ngay từ bây giờ trong luật chúng ta phải được đề cập.

“Những gì quy định được trong luật thì ta quy định, nếu chưa rõ thì trao quyền đó cho Chính phủ và Chính phủ chỉ đạo, quy định, có những bước đi cụ thể. Có như vậy thì sau 10 năm chúng ta mới có những dự án điện hạt nhân”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói.

Bộ trưởng thông tin thêm, 17 năm nay chúng ta đã quyết định chủ trương đầu tư nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận khi chưa có luật, thậm chí chưa có nghị định, chưa có quy định cụ thể. Vào 7 năm trước chúng ta mới tạm dừng, chưa phải hủy bỏ.

“Đến bây giờ cấp có thẩm quyền đã cho phép nghiên cứu để khởi động lại, cho nên phải đề cập trong luật lần này ít nhất một điều rằng nguồn điện đó, loại hình năng lượng đó được phép phát triển, còn những bước đi cụ thể sẽ giao cho Chính phủ”, Bộ trưởng Công Thương lý giải.

Ông Nguyễn Hồng Diên cũng khẳng định, không phải giao cho Chính phủ là Chính phủ có quyền to đến mức không phải báo cáo Quốc hội.

Thu Hằng