Đại biểu Quốc hội: Cần thành lập tòa án chuyên biệt thuộc Trung tâm tài chính quốc tế

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy nhận định, Trung tâm tài chính quốc tế - bệ phóng trong mục tiêu tăng trưởng của Việt Nam đã được ấp ủ từ lâu, nay đang trở thành hiện thực sau khi Bộ Chính trị đã thông qua chủ trương, định hướng thành lập trung tâm này tại TP. HCM, Đà Nẵng.

"Việc cho phép áp dụng hệ thống thông luật Common Law trong việc giải quyết tranh chấp tại các trung tâm này cho thấy quyết tâm dám nghĩ lớn, dám làm lớn, sẵn sàng hội nhập" - đại biểu nhấn mạnh.

Nhiều chuyên gia quốc tế đã khẳng định sự thành công của trung tâm này nằm ở niềm tin của nhà đầu tư. Từ kinh nghiệm thế giới cho thấy, niềm tin đó hình thành thông qua thể chế pháp luật. Một hệ thống pháp luật hoàn thiện, tốt là lời cam kết vững chắc của quốc gia, rằng mọi hoạt động đầu tư sẽ được bảo vệ, mọi tranh chấp sẽ được phán xử công bằng và không ai có quyền can thiệp vào những quy tắc đã được định ra trước đó. Nếu thiếu 1 hệ thống pháp luật, 1 cơ chế giải quyết tranh chấp đáng tin cậy thì không có nhà đầu tư nào dám để lại 1 USD dù cơ sở hạ tầng có hiện đại đến mấy…

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (đoàn Bắc Kạn) thảo luận

Theo đại biểu, trên thế giới, hầu hết các mô hình trung tâm tài chính thành công đều hoạt động dựa trên nền tảng thông luật Common plaw có tính linh hoạt, uyển chuyển, linh hoạt cao (ví dụ như Trung tâm tài chính tại Dubai - trung tâm tài chính quốc tế số 1 ở Trung Đông hay ở Kazakhstan).

Nhân lực giải quyết tranh chấp tại trung tâm tài chính quốc tế đòi hỏi có trình độ cao, được đào tạo, thực hành theo đúng chuẩn mực quốc tế đảm bảo có đủ năng lực giải quyết chính xác, nhanh chóng các tranh chấp giữa các nhà đầu tư quốc tế với nhau và tranh chấp với cơ quan quản lý Nhà nước.

Từ phân tích trên, đại biểu Nguyễn Thị Thủy kiến nghị bổ sung vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 1 số điều của Luật Tòa án nhân dân một số nội dung:

Trong hệ thống tòa án nhân dân còn có thêm tòa án chuyên biệt thuộc trung tâm tài chính quốc tế.

Hội đồng Thẩm phán TANDTC có nhiệm vụ hướng dẫn áp dụng các nguyên tắc của hệ thống thông luật - là cơ sở giải quyết tranh chấp tại trung tâm tài chính quốc tế.

Về tiêu chuẩn bổ nhiệm thẩm phán: Bổ sung quy định có tính chất mở, đặc thù về thẩm quyền tòa án chuyên biệt tại trung tâm tài chính quốc tế, không nên quy định quá cụ thể trong luật, làm cơ sở cho việc tuyển chọn Thẩm phán xét xử tại Trung tâm tài chính quốc tế.

Thay vào đó, TANDTC nên có đề án giải quyết toàn diện như tổ chức bộ máy, mối quan hệ tòa án này với các tòa án khác, tuyển chọn nhân lực, nguyên tắc, trình tự tố tụng…

Chánh án TANDTC Lê Minh Trí giải trình

Phát biểu giải trình làm rõ ý kiến trên, Chánh án TANDTC Lê Minh Trí cho biết, Bộ Chính trị đã có chủ trương thành lập Trung tâm tài chính quốc tế, đây là vấn đề rất mới và lớn song là đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn. Do vậy, thời gian tới sẽ giao đáng ủy TANDTC nghiên cứu xây dựng đề án thành lập tòa án chuyên biệt thuộc Trung tâm tài chính quốc tế, trước mắt sẽ tiếp thu, quy định về nguyên tắc trong Luật, giao UBND Thường vụ Quốc hội quy định cụ thể.

TANDTC sẽ khẩn trương báo cáo đề xuất trình Quốc hội quyết định đồng thời có kế hoạch đào tạo Thẩm phán có đủ năng lực để giải quyết các vụ việc tại tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế.

Huệ Linh